Διατροφική «βόμβα»: Τα υποκατάστατα της ζάχαρης επηρεάζουν αρνητικά τον εγκέφαλο

Τα τεχνητά γλυκαντικά έχουν παρουσιαστεί εδώ και χρόνια ως «υγιεινές» εναλλακτικές της ζάχαρης, με χαμηλές θερμίδες και οφέλη όπως μείωση κινδύνου τερηδόνας και καλύτερη διαχείριση του σακχάρου στο αίμα. Ωστόσο, μια πρόσφατη, μεγάλη μελέτη φέρνει νέα δεδομένα στο φως, υποδηλώνοντας ότι αυτά τα υποκατάστατα μπορεί να μην είναι τόσο αβλαβή για τον εγκέφαλο όσο πιστεύαμε.
Η έρευνα, που παρακολούθησε περισσότερους από 12.000 ενήλικες μέσης ηλικίας στη Βραζιλία για οκτώ χρόνια, διαπίστωσε μια ανησυχητική σύνδεση μεταξύ της συχνής κατανάλωσης τεχνητών γλυκαντικών και της γνωστικής μείωσης. Συγκεκριμένα, οι συμμετέχοντες που κατανάλωναν υψηλότερες ποσότητες γλυκαντικών όπως ασπαρτάμη, σακχαρίνη, ακεσουλφάμη-Κ, ερυθριτόλη, σορβιτόλη, ξυλιτόλη και ταγατόζη παρουσίασαν σημαντική μείωση σε γνωστική λειτουργία και λεκτική ευχέρεια, όπως φάνηκε από διάφορα τεστ μνήμης και σκέψης.
Ενδιαφέρον είναι ότι η επίδραση ήταν μεγαλύτερη σε άτομα κάτω των 60 ετών και σε όσους έχουν διαβήτη, ενώ σε μεγαλύτερους συμμετέχοντες δεν παρατηρήθηκε σημαντική συσχέτιση. Αυτό υποδηλώνει ότι οι διατροφικές συνήθειες στη μέση ηλικία μπορεί να έχουν μακροχρόνιες συνέπειες για την υγεία του εγκεφάλου, πολύ πριν εμφανιστούν συμπτώματα άνοιας σύμφωνα με το today.com.
Οι επιστήμονες υποθέτουν ότι τα τεχνητά γλυκαντικά μπορεί να επηρεάζουν τον εγκέφαλο μέσω διαφόρων μηχανισμών, όπως νευροφλεγμονή, νευροεκφυλιστικές διαδικασίες ή διαταραχή του άξονα εντέρου–εγκεφάλου. Ζωικές μελέτες, για παράδειγμα, δείχνουν ότι η ασπαρτάμη μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή στον εγκέφαλο, ενώ οι αλκοόλες ζάχαρης όπως η ερυθριτόλη και η σορβιτόλη ενδέχεται να επηρεάζουν τα μικρόβια του εντέρου και να διαταράσσουν τον φραγμό αίματος–εγκεφάλου.
Παρόλο που οι δόσεις που χρησιμοποιήθηκαν στις πειραματικές μελέτες είναι μεγαλύτερες από αυτές που καταναλώνει καθημερινά ο μέσος άνθρωπος, τα ευρήματα υπογραμμίζουν την ανάγκη για περισσότερη έρευνα, κυρίως σε ανθρώπους, ώστε να κατανοηθεί πλήρως η σχέση μεταξύ τεχνητών γλυκαντικών και γνωστικής υγείας.
Σε ποιες τροφές βρίσκονται συνήθως τα γλυκαντικά

• Αναψυκτικά διαίτης και ροφήματα χωρίς ζάχαρη
• Τσίχλες και καραμέλες χωρίς ζάχαρη
• Προϊόντα πρωτεΐνης, μπάρες και shakes
• Χαμηλών θερμίδων γλυκά, παγωτά και κρέμες
• Γιαούρτια και κρέμες με γεύση
• Σάλτσες, dressing και light προϊόντα

Για την προστασία της γνωστικής λειτουργίας, οι ειδικοί προτείνουν μια διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς, όσπρια και δημητριακά ολικής άλεσης. Ορισμένα θρεπτικά συστατικά όπως υγιή λιπαρά, αντιοξειδωτικά, καροτενοειδή, βιταμίνη Ε και χολίνη φαίνεται να μειώνουν τη φλεγμονή και να υποστηρίζουν την υγεία του εγκεφάλου.
Μικρές αλλαγές μπορούν να κάνουν τη διαφορά:
Αντικαταστήστε τα αναψυκτικά διαίτης με ανθρακούχο νερό με λεμόνι, lime ή φρέσκα μούρα.
Προτιμήστε απλό γιαούρτι και προσθέστε λίγη κανέλα, φρούτα ή μια κουταλιά πραλίνα.
Αντικαταστήστε τις πρωτεϊνικές μπάρες χωρίς ζάχαρη με σπιτικές μπάλες ενέργειας ή προϊόντα με λιγότερη ζάχαρη.