Συνέδριο ΚΕΔΕ Βρείτε λεφτά από τους... δημότες

Κυνική απάντηση του υπουργού Εσωτερικών Θ. Λιβάνιου στο αίτημα των δημάρχων για αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης 
«Ο,τι δώσαμε, δώσαμε, από εκεί και πέρα απευθυνθείτε στους δημότες σας»… Αυτή ήταν συνοπτικά η απάντηση της κυβέρνησης στις διεκδικήσεις των δημάρχων για «οικονομικό οξυγόνο», διαμέσου της ομιλίας του υπουργού Εσωτερικών στη χθεσινή, πρώτη ημέρα των εργασιών του συνεδρίου της ΚΕΔΕ.
Το σημερινό οικονομικό πεδίο είναι ασφυκτικό για την Αυτοδιοίκηση. Οι δήμοι «στη μεγάλη πλειοψηφία τους δεν μπορούν να καλύψουν τα λειτουργικά τους κόστη», τόνισε ο πρόεδρος της Ενωσης, Λάζαρος Κυρίζογλου, ζητώντας από την κυβέρνηση σταδιακή αύξηση των κρατικών πόρων προς τους δήμους. Ο Θοδωρής Λιβάνιος περιέγραψε μια διαφορετική εικόνα και, ως προς το αίτημα των δήμων για περισσότερους οικονομικούς πόρους και προσωπικό, παρέπεμψε σε χρηματοδοτικά εργαλεία, στην είσπραξη βεβαιωμένων οφειλών αλλά και στα ανταποδοτικά τέλη που καταβάλλουν οι δημότες.
Αν και παραδέχτηκε ότι υφίστανται οικονομικές πιέσεις στους δήμους, ο υπουργός Εσωτερικών αντέτεινε ότι έχουν αυξηθεί οι πόροι που δίνει η κυβέρνηση και, συγκριτικά με πέρυσι, είναι λιγότεροι οι δήμοι που πιέζονται οικονομικά, με την πίεση να εμφανίζεται περισσότερο σε μητροπολιτικούς δήμους και σε όσους δεν αύξησαν τους πόρους τους με το νέο πλαίσιο κατανομής της κρατικής χρηματοδότησης. Επέπληξε τους δήμους ότι δεν απορροφούν πόρους από χρηματοδοτικά προγράμματα, καθώς και ότι εισέπραξαν λιγότερα ανταποδοτικά τέλη φέτος (συγκριτικά με το 2024) και ότι δεν εισπράττουν ληξιπρόθεσμες οφειλές παρελθόντων ετών. Αναφέρθηκε σε ένα ποσό 3 δισ. ευρώ ληξιπρόθεσμων οφειλών, το οποίο –σημειώνεται- αναδιατυπώνεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα· κάτι που, κατά πολλούς, δείχνει και την αδυναμία είσπραξής του από τους… μη έχοντες (πολίτες και επιχειρήσεις).
«Είμαστε χειρότερα από πέρυσι. Η κυβέρνηση όχι μόνο δεν διόρθωσε λάθη, αλλά έβαλε σε εφαρμογή νέα μέτρα υποβάθμισης του θεσμού. Μας είπε ο υπουργός: “Αυξήστε τα δημοτικά τέλη εάν θέλετε προσλήψεις”. Με πόσους διαφορετικούς τρόπους θα πληρώσουν οι πολίτες για τα σκουπίδια, τον φωτισμό, το νερό;» σχολίασε σκωπτικά ο επικεφαλής της παράταξης «Αυτοδιοίκηση Τώρα», Χάρης Δούκας, ενώ νωρίτερα από πλευράς «Λαϊκής Συσπείρωσης» ο Νίκος Σοφιανός τόνισε ότι «η πρόταση του κ. Λιβάνιου πρέπει να μας προβληματίσει. Μιλά για μεγαλύτερη εισπραξιμότητα ενώ ο κόσμος έχει στεγνώσει. Ολες οι μετρήσεις δείχνουν ότι ο μισθός τελειώνει πριν τελειώσει ο μήνας». Αργότερα, πάντως, ο υφυπουργός Εσωτερικών Βασίλης Σπανάκης υποστήριξε ότι ο κ. Λιβάνιος ουδέποτε μίλησε για αύξηση φορολογίας.
Σύμφωνα με τον κ. Σοφιανό, η εισήγηση του κ. Κυρίζογλου ήταν αποκαλυπτική για το ότι «η κατάσταση χειροτερεύει». «Δεν είναι δυνατόν η Αυτοδιοίκηση να αντεπεξέλθει στα λειτουργικά της κόστη με πόρους 2,5 δισ. ευρώ», είπε μεταξύ άλλων ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, ζητώντας από την κυβέρνηση να επιχορηγήσει τους δήμους με περισσότερα από 4 δισ. ευρώ, «όσα χρειάζονται για να λειτουργήσουμε». Οσον αφορά την τρέχουσα χρονιά, «αν δεν μας δοθούν επιπλέον 465 εκατ. ευρώ, δεν θα μπορέσουμε να ισοσκελίσουμε το τρέχον οικονομικό έτος».
Βέλη, ωστόσο, εκτοξεύτηκαν και προς την πλευρά του προεδρείου της ΚΕΔΕ. Ο κ. Δούκας κατηγόρησε την ηγεσία της Ενωσης ότι δεν αναλαμβάνει δράση, τη στιγμή που από την Αυτοδιοίκηση αφαιρούνται πόροι (π.χ. έσοδα από πρόστιμα ΚΟΚ) και αρμοδιότητες (Πολεοδομίες). «Να μη συνθηκολογήσουμε με τη στασιμότητα», κάλεσε ο δήμαρχος Αθηναίων, προτείνοντας ένα πολύμορφο πλαίσιο δράσεων μετά το συνέδριο, που περιλαμβάνει -μεταξύ άλλων- ενημέρωση των πολιτών για την κατάσταση στους δήμους και αγωνιστικές δράσεις, όπως παράσταση διαμαρτυρίας δημάρχων, εργαζομένων και δημοτών την ημέρα ψήφισης του κρατικού προϋπολογισμού.
Σκληρή κριτική στην κυβερνητική πολιτική για την Αυτοδιοίκηση άσκησε κατά την ομιλία του ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ. Απευθυνόμενους στους δημάρχους, ο Νίκος Ανδρουλάκης τόνισε ότι «δεν πρέπει να είστε ούτε “μακρύ χέρι” του εκάστοτε Μαξίμου ούτε ένας θεσμός-παρίας». Περιέγραψε ως βασικούς στόχους του ΠΑΣΟΚ:
● Πλήρη αποσαφήνιση του ρόλου των τριών επιπέδων διοίκησης (κράτος, δήμοι, περιφέρειες).
● Οικονομική αυτονομία των ΟΤΑ και μέσα από την πιλοτική απόδοση του ΕΝΦΙΑ.
● Καμία νέα αρμοδιότητα στους δήμους χωρίς τους αντίστοιχους ανθρώπινους, οικονομικούς και τεχνικούς πόρους.
Ο κ. Ανδρουλάκης δεσμεύτηκε για:
● Δημιουργία Ανεξάρτητης Αρχής Εποπτείας των ΟΤΑ, για να προστατεύεται θεσμικά ο χώρος από τις παρεμβάσεις της εκάστοτε κυβέρνησης.
● Καθιέρωση μητροπολιτικών αρμοδιοτήτων στα μεγάλα αστικά κέντρα.
● Συνταγματική κατοχύρωση ρήτρας πόρων για την Αυτοδιοίκηση, καθώς «δεν μπορεί να ζητάμε από τους δήμους να κάνουν περισσότερα αλλά με λιγότερα χρήματα».
Εκλογικό σύστημα
Ανάμεσα σε άλλα, ο κ. Λιβάνιος κατέστησε σαφές ότι η κυβέρνηση θα επιμείνει στην πρόταση για εκλογικό σύστημα ενός γύρου στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Για «απαράδεκτες εκλογικές μεθοδεύσεις, πρωτοφανείς σε ευρωπαϊκό επίπεδο» μίλησε ο κ. Ανδρουλάκης. Ο κ. Κυρίζογλου τόνισε ότι πριν από το εκλογικό σύστημα για τις κάλπες του 2028 «πρέπει πρώτα να δούμε πώς θα λειτουργήσουν οι δήμοι». Ο κ. Δούκας κάλεσε την κυβέρνηση «να αφήσει τις κουτοπονηριές», καθώς το προτεινόμενο εκλογικό σύστημα «δεν ζητήθηκε από κανέναν και δεν έρχεται να λύσει κάποιο πρόβλημα».
Ανακοινώσεις Λιβάνιου για τις ΔΕΥΑ
Οριστική λύση για τις Δημοτικές Επιχειρήσεις Υδρευσης-Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) προανήγγειλε ο Θοδωρής Λιβάνιος. Σύμφωνα με τον υπουργό Εσωτερικών, το νέο μοντέλο θα διασφαλίζει τον δημόσιο χαρακτήρα του νερού, αλλά και την αποτελεσματική λειτουργία των Επιχειρήσεων. Ανέφερε μεταξύ άλλων:
● Θα δοθούν 200 εκατ. ευρώ επιχορήγηση, με τις ΔΕΥΑ να αποκτούν δυνατότητα δανεισμού από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και τις εμπορικές τράπεζες.
● Για τα χρέη, ύψους περίπου 500 εκατ. ευρώ, θα δοθεί η δυνατότητα: α) εφάπαξ ρύθμισης οφειλών «με πάρα πολύ ευνοϊκούς όρους», β) λήψης επιχορήγησης των ΔΕΥΑ από τους οικείους δήμους ή υποχρεωτικού δανείου από το Ταμείο Παρακαταθηκών με ευνοϊκούς όρους και μεγάλη περίοδο αποπληρωμής.
● Οι ΔΕΥΑ θα μπουν στο Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας, ώστε να είναι ισοσκελισμένοι οι προϋπολογισμοί τους.
● Η ΑΑΔΕ θα συνδράμει τις ΔΕΥΑ στην είσπραξη οφειλών.
Επίδομα γέννησης
Ρύθμιση με την οποία οι δήμοι θα αποκτήσουν τη δυνατότητα να χορηγούν επίδομα γέννησης, ύψους 3.000 ευρώ ανά νεογέννητο, σε γονείς προανήγγειλε ο υπουργός Εσωτερικών. Το επίδομα θα δίνεται σε δημότες και κατοίκους, εφόσον το επιθυμεί ο δήμος. Σχετικές πρωτοβουλίες έχουν ήδη ανακοινωθεί από ορισμένους δήμους, με τα ποσά να ποικίλλουν.