Οι πέντε φάκελοι που περιμένουν τον νέο ΥΠΟΙΚ μετά τις εκλογές

Στα "βαθιά" θα πέσει αμέσως μόλις σχηματιστεί το νέο οικονομικό επιτελείο, αφού εκτός από τα θέματα πολιτικής τα οποία θα έχει θέσει σε προτεραιότητα, θα περιμένουν και αυτά που αποτελούν υποχρεώσεις με κοντινές ημερομηνίες λήξης.
Ένας δεύτερος κύκλος των εκλογών θεωρείται πια σχεδόν βεβαιότητα με βάση τα έως τώρα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων. Αν ο δεύτερος γύρος διεξαχθεί στα τέλη Ιουνίου η της αρχές Ιουλίου, θα πρέπει να περιμένουμε και κάποιο διάστημα ώστε να γίνουν οι προγραμματικές δηλώσεις, πριν η Κυβέρνηση και το οικονομικό επιτελείο καταστεί "λειτουργικό". Το νέο οικονομικό επιτελείο θα πρέπει να σηκώσει άμεσα τα μανίκια του καθώς οι υποχρεώσεις εντός και εκτός Ελλάδας δεν μπορούν να περιμένουν.
Η πρώτη από αυτές είναι η σύνταξη του προσχεδίου του προϋπολογισμού του 2024 με βάση τα μέχρι τότε στοιχεία. Τόσο μια κυβέρνηση της ΝΔ, όσο και μια Κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, έχουν εξαγγείλει μια σειρά μέτρα που ξεκινούν από τις αυξήσεις στους μισθούς του δημοσίου που θα πρέπει να οριστικοποιηθούν να κοστολογηθούν και να ενσωματωθούν στον επόμενο προϋπολογισμό. Επίσης, θα πρέπει να ενσωματωθούν και οι υπόλοιπες επιμέρους φορολογικές αλλαγές, οι οποίες έχουν εξαγγελθεί το τελευταίο διάστημα. Όλες αυτές οι αλλαγές, θα πρέπει να καταλήγουν σε ένα πλεονασματικό προϋπολογισμό, με δεδομένο ότι από τον επόμενο χρόνο επανέρχονται οι δημοσιονομικοί κανόνες και η χώρα θα πρέπει να αποδείξει ότι συνεχίζει την προσπάθεια δημοσιονομικής προσαρμογής.
Οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες
Παράλληλα με τη σύνταξη του προϋπολογισμού του επόμενου χρόνου, το νέο οικονομικό επιτελείο θα πρέπει να διαπραγματευτεί, κυρίως με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αλλά και με τον ESM, για τους μεσοπρόθεσμους δημοσιονομικούς στόχους. Σε αυτή τη φάση, έχει ξεκινήσει η συζήτηση για το πλαίσιο του νέου δημοσιονομικού πλαισίου, η οποία θα διαρκέσει αρκετούς μήνες με την Ελλάδα να έχει πάρει "δικαιολογημένη απουσία" λόγω των εκλογών.
Από τον Σεπτέμβριο όπως και μετά, η Ελλάδα θα πρέπει να διαπραγματευτεί ως ένα υπερχρεωμένο κράτος μέλος εκτός από τους στόχους και για τις μεταρρυθμίσεις και τις επενδύσεις τις οποίες θα πρέπει να υλοποιήσει. Οι στόχοι που έχουν τεθεί από το πρόγραμμα σταθερότητας 2023-2026 που κατατέθηκε πριν λίγες μέρες στις Βρυξέλλες εκτιμάται ότι περιλαμβάνουν επαρκείς προβλέψεις.
Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι για τον επόμενο χρόνο πρωτογενές πλεόνασμα 2,1% ΑΕΠ, το οποίο θα αυξάνεται μέχρι να φτάσει το 2,5% του ΑΕΠ το 2026. Ωστόσο, όλα θα εξαρτηθούν από το διάστημα των περίπου 3 μηνών της προεκλογικής περιόδου, κατά τους οποίους η οικονομία θα βρίσκεται στον "αυτόματο πιλότο".
Μέτρα στήριξης
Εκτός από τις σταθερές υποχρεώσεις, το νέο οικονομικό επιτελείο θα πρέπει από τον Αύγουστο να επανεξετάσει το πακέτο των μέτρων στήριξης που θα λήξει ως το τέλος Ιουλίου. Με δεδομένο ότι η πίεση των χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων από τις αυξήσεις των τροφίμων θα συνεχιστεί τουλάχιστον μέχρι και το τέλος του χρόνου, θα πρέπει να βρεθεί ένα μέτρο στη θέση του market pass, το οποίο θα καλύπτει τουλάχιστον τους οικονομικά ασθενέστερους. Επίσης θα πρέπει να αποφασιστεί αν τελικά θα συνεχιστεί και με πιο τρόπο η επιδότηση στα τιμολόγια του ρεύματος.
Η επανεκκίνηση του Ταμείου Ανάκαμψης
Ένα ακόμη μείζον θέμα με άμεση προτεραιότητα,είναι η επανεκκίνηση του Ταμείου Ανάκαμψης, σε ό,τι αφορά την υλοποίηση οροσήμων και στόχων ώστε να συνεχίζεται η ροή των δόσεων. Αυτό το διάστημα καταβάλλεται προσπάθεια ώστε να γίνει το αίτημα της 3η δόσης που αφορά επιχορηγήσεις ύψους 1,7 δισ. ευρώ πριν τον πρώτο γύρο των εκλογών.
Εκκρεμεί επίσης η υπογραφή της δανειακής σύμβασης των 5 δισ. ευρώ για το REpowerEU, η κατάθεση της 4ης δόσης ύψους 3,5 δισ. ευρώ το φθινόπωρο, αλλά και η πρόταση για την ενδιάμεση αναθεώρηση του Ελλάδα 2.0. πριν το τέλος του χρόνου. Όλα αυτά απαιτούν συντονισμό ανάμεσα στα υπουργεία και πλήθος νομοθετικών ρυθμίσεων για να προχωρήσουν.
ΕΥΔΑΠ - ΕΥΑΘ
Τόσο η ΝΔ, δια στόματος του Πρωθυπουργού, όσο και ο ΣΥΡΖΑ έχουν δεσμευτεί για πλήρη συμμόρφωση με την απόφαση της επιτροπής συμμόρφωσης του ΣτΕ, για επιστροφή των μετοχών της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΔΑΠ που έχουν μεταβιβαστεί στο Υπερταμείο, στην κυριότητα του δημόσιου.
Οι δύο μεγάλες εταιρείες ύδρευσης περιλαμβάνονται και στη ρήτρα για τη διανομή κερδών του Ταμείου (50% για αποπληρωμή χρέους + 50% για επενδύσεις), αλλά και στη συμφωνία του 2018 με τον ESM για εγγύηση 25 δισ. ευρώ από την ιδιωτική περιουσία του δημοσίου έναντι του χρέους της Ελλάδας από τον ESM.
Συνεπώς, θα χρειαστεί ένα οικονομικό επιτελείο με επαρκή επιχειρήματα για να δεχθούν οι θεσμοί την αλλαγή της μετοχικής σύνθεσης του Ελληνικής Εταιρίας Συμμετοχών και Περιουσίας (ΕΕΣΥΠ). Η εξάμηνη προθεσμία που έχει θέσει το ΣτΕ για την επιστροφή των μετοχών λήγει τον Σεπτέμβριο.