Τον Δεκέμβριο η πρόωρη αποπληρωμή δανείων από το πρώτο μνημόνιο - Σπάει το μαξιλάρι των 15,5 δις

Στις 15 Δεκεμβίου αναμένεται η κυβέρνηση να προχωρήσει στην πρόωρη αποπληρωμή δόσεων από το δάνειο του πρώτου μνημονίου ύψους 8 δισ. Ευρώ.
Τα χρήματα του ESM
Από τα 8 δις. ευρώ, τα 5 δισ. ευρώ θα προέλθουν για πρώτη φορά από το σπάσιμο του «σκληρού μαξιλαριού» των 15,5 δις ευρώ του ESΜ και τα υπόλοιπα 3 δις. ευρώ από τα ταμειακά διαθέσιμα ύψους 35 δις της χώρας.
Η αποπληρωμή αφορά τις δόσεις των ετών 2026-2028, ύψους 2,64 δισ. ευρώ για κάθε έτος.
Ωστόσο το οικονομικό επιτελείο και ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους δεν θα περιοριστούν σε αυτές, αλλά σχεδιάζουν από το 2025 να προχωρήσουν σε νέες πρόωρες αποπληρωμές των ακριβών δανείων καθώς ασκούν ευνοϊκή επίδραση στο προφίλ του δημοσίου χρέους και οδηγούν σε σημαντική εξοικονόμηση τόκων για τον προϋπολογισμό.
Η μείωση του χρέους
Η μείωση του χρέους τόσο ως ποσοστό του ΑΕΠ όσο και σε απόλυτα μεγέθη, και κατ’ επέκταση ο περιορισμός του κόστους εξυπηρέτησής του, θα μειώσει αντίστοιχα τις δαπάνες του προϋπολογισμού για τόκους και θα απελευθερώσει πόρους για την ανάπτυξη.
Παράλληλα, θα στείλει ένα θετικό μήνυμα στις αγορές, στο δρόμο για την περαιτέρω βελτίωση της πιστοληπτικής αξιολόγησης του ελληνικού δημοσίου.
Η τρίτη κίνηση αποπληρωμής
Θα ειναι η τρίτη διαδοχικά πρόωρη αποπληρωμή διμερών δανείων καθώς έχουν προηγηθεί τον Μάρτιο του 2021 η πρώτη πρόωρη αποπληρωμή 2,65 δισεκ. ευρώ (για το 2023 μαζί με την πλήρη πρόωρη προεξόφληση των δανείων του ΔΝΤ ύψους 1,86 δισεκ. ευρώ) ενώ ακολούθησε μια ακόμα πρόωρη αποπληρωμή του δανείου από 14 κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ύψους 5,29 δισεκ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2023.
Τα δάνεια του πρώτου μνημονίου από την ευρωζώνη ανέρχονται σε 52,9 δισ. ευρώ με διάρκεια αποπληρωμής από το 2020 έως το 2040 και με επιτόκιο Euribor 3 μηνών + 0,5%, γεγονός που τα καθιστά ακριβά καθώς το Euribor 3μηνου είναι 3,94%.
Η δημοσιονομική αξιοπιστία προϋπόθεση για τη μείωση του χρέους
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος, το χρέος της αναμένεται να διαμορφωθεί σε 152,9% του ΑΕΠ το 2024.
Στο βασικό σενάριο, υπό την προϋπόθεση της προσήλωσης στην επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων και της αποτελεσματικής αξιοποίησης των ευρωπαϊκών πόρων, ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ τίθεται σε σταθερή καθοδική τροχιά.
Με βάση τα παραπάνω, οι κίνδυνοι για τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους εκτιμάται ότι παραμένουν οριοθετημένοι μεσοπρόθεσμα, υπό τις σχετικές προϋποθέσεις.
Αυτό οφείλεται εν πολλοίς στους ευνοϊκούς όρους αποπληρωμής των υποχρεώσεων προς τον επίσημο τομέα, οι οποίες αποτελούν το μεγαλύτερο τμήμα του συνόλου του χρέους, σε συνδυασμό με την έγκαιρη σύναψη συμβάσεων ανταλλαγής επιτοκίων (swap), οι οποίες έχουν “κλειδώσει” τα ιστορικώς χαμηλά επιτόκια των προηγούμενων ετών. Πρέπει να τονιστεί πάντως ότι τα υφιστάμενα ευνοϊκά χαρακτηριστικά του συσσωρευμένου χρέους δεν είναι μόνιμα.
Παρέχουν μόνο ένα σημαντικό παράθυρο ευκαιρίας προκειμένου το δημόσιο χρέος να παραμείνει βιώσιμο κατά την επερχόμενη σταδιακή λήξη και αντικατάσταση των ευνοϊκών δανείων που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο των μνημονίων με νέο δανεισμό σε όρους αγοράς.
Προϋποθέσεις προκειμένου να αξιοποιηθεί αυτό το παράθυρο ευκαιρίας είναι η διαφύλαξη της δημοσιονομικής αξιοπιστίας και η αποτελεσματική αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων. Η ικανοποίηση αυτών των προϋποθέσεων θα διασφαλίσει όχι μόνο τη διατήρηση της επενδυτικής βαθμίδας, αλλά και την περαιτέρω βαθμιαία βελτίωση της πιστοληπτικής διαβάθμισης της χώρας .