«Ο Τσε ήταν ίδιος ο Χριστός» - Το μυστήριο με τη σορό του Επαναστάτη λύθηκε 50 χρόνια μετά την εκτέλεσή του

«Μην πυροβολείτε! Είμαι ο Τσε Γκεβάρα και αξίζω για σας περισσότερο ζωντανός παρά νεκρός» ήταν τα λόγια του μεγαλύτερου Επαναστάτη του 20ου αιώνα, όταν έπεσε στα χέρια των διωκτών του. Σχεδόν 24 ώρες αργότερα, το πτώμα του Ερνέστο Γκεβάρα είχε τοποθετηθεί με προσοχή σε ένα φορείο που στερεώθηκε πάνω στη γούρνα του πλυσταριού του νοσοκομείου Senor de Malta Hospital στη Βαγιεγράντε. Η φωτογραφία του νεκρού του Τσε θα περιφερόταν από τον παγκόσμιο Τύπο σαν λιτανεία για έναν Άγιο...
 Η Βαγιεγράντε, αυτή η μικρή πόλη στην ανατολική Βολιβία ιδρύθηκε το 1612 και περιβάλλεται από βουνά και κοιλάδες· έμελλε να αποκτήσει φήμη και λάμψη από τον διασημότερο επαναστάτη του Κόσμου, τον γεννημένο στην Αργεντινή, Ερνέστο- Τσε- Γκεβάρα.
Η σύλληψη και ο θάνατος
Ήταν 8 Οκτωβρίου του 1967, όταν κοντά στους 2000 στρατιώτες της Βολιβίας είχαν περικυκλώσει τους αντάρτες του Τσε στη χαράδρα του Γιούρο. Από την προηγούμενη ημέρα ένας πληροφοριοδότης είχε υποδείξει στους κυβερνητικούς την τοποθεσία των ανταρτών, επισημαίνοντάς τους με δέος: «… ανάμεσά τους είναι και ο Γκεβάρα!»… Και πραγματικά ανάμεσα στους αντάρτες ήταν και ο θρύλος Τσε. Ο Γκεβάρα τραυματίστηκε και αιχμαλωτίστηκε.
Το βράδυ της 8ης Οκτωβρίου, ο Γκεβάρα μεταφέρθηκε σε ένα παλιό σχολείο στο χωριό Λα Χιγουέρα. Αργότερα, οι στρατιώτες θα περιέγραφαν τον Γκεβάρα και τη συμπεριφορά του ως «ήσυχη», το βλέμμα του ως «τρομερό» και ότι αρνήθηκε να ανακριθεί από βολιβιανούς αξιωματικούς. Ζήτησε μόνο κάτι για να καπνίσει, κι έτσι ένας από τους στρατιώτες, ένας πιλότος ελικοπτέρου ονόματι Χάιμε Νίνιο ντε Γουσμάν, τον «λυπήθηκε» και του πρόσφερε ένα σακουλάκι με καπνό για την πίπα του.
Το επόμενο πρωί, ο Γκεβάρα ρώτησε τους αστυνομικούς αν μπορούσε να συναντήσει τη «μαέστρα» του χωριού (δασκάλα) και του επέτρεψαν να μιλήσει με την 22χρονη Τζούλια Κορτέζ. Σύμφωνα με τις αφηγήσεις της, «…δεν μπορούσα να τον κοιτάξω στα μάτια. Το βλέμμα του ήταν αφόρητα διαπεραστικό και τόσο ήρεμο». Της εξήγησε με τι αγωνιζόταν η ομάδα του, επισημαίνοντας την κακή κατάσταση του σχολείου όπου δίδασκε. Το θεώρησε αντιπαιδαγωγικό και άδικο, με κυβερνητικούς αξιωματούχους να οδηγούν αυτοκίνητα Mercedes ενώ η εκπαίδευση ήταν τόσο παραμελημένη.
Αργότερα την ίδια μέρα, ο (τότε) πρόεδρος της Βολιβίας Ρενέ Μπαριέντος διέταξε να εκτελεστεί ο Γκεβάρα. Ο Μάριο Τεράν Σαλασάρ, ένας λοχίας του βολιβιανού στρατού, είχε ζητήσει να είναι ο δήμιος, καθώς οι αντάρτες είχαν σκοτώσει τρεις από τους φίλους του στη μάχη. Κυβερνητικοί αξιωματούχοι διέταξαν να πυροβοληθεί ο Γκεβάρα οπουδήποτε αλλού εκτός από το κεφάλι, έτσι ώστε οι φωτογραφίες που θα κυκλοφορούσαν να υποδηλώνουν ότι σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια μάχης με τον βολιβιανό στρατό. Μετά την εκτέλεσή του, η σορός του Γκεβάρα μεταφέρθηκε στην κοντινή πόλη Βαγιεγράντε.

Το πλυσταριό της Βαγιεγράντε

Το πλυντήριο που έγινε ιερό
Ανάμεσα στους τοίχους του πλυντηρίου του νοσοκομείου έγινε νεκροψία και ξεπλύθηκαν από το πρόσωπο του Τσε τα αίματα. Την εποχή του θανάτου του, ο Γκεβάρα ήταν ήδη θρύλος και ήρωας για πολλούς. Όμως η εικόνα του θανάτου του, ήταν μια πολύ διαφορετική από εκείνη που δημοσίευε μέχρι τότε ο Τύπος: ο διάσημος μπερές του δεν υπήρχε, τα μακριά μαλλιά και τα γένια του ήταν απεριποίητα και το αδυνατισμένο στήθος του, γυμνό. Οι άνθρωποι που είδαν το σώμα του εντυπωσιάστηκαν από το πώς έμοιαζε με τον Χριστό! Κάποιοι μάλιστα είπαν ότι τρόμαξαν από τα μάτια του που- όπως έλεγαν- ήταν ανοιχτά και τους παρακολουθούσαν στο δωμάτιο. Όλα αυτά έδωσαν φτερά στο θρύλο του Τσε και ο μύθος του απλώθηκε στη Γη.
Του έκοψαν τα χέρια
Μετά τη φωτογράφιση, τα χέρια του Γκεβάρα κόπηκαν από τους καρπούς και στάλθηκαν στη Λα Παζ και μετά στην Αργεντινή για να επαληθευτούν τα δακτυλικά του αποτυπώματα. Κι έπειτα, βολιβιανοί στρατιώτες υπό την επίβλεψη της CIA, έθαψαν το κορμί του Τσε σε έναν τάφο χωρίς να αφήσουν σημάδια, όπου παρέμεινε για τρεις δεκαετίες.
Και στις 12 Ιουλίου του 1995, ο στρατηγός Μάριο Βάργκας αποκάλυψε ότι ο Γκεβάρα θάφτηκε λίγα μέτρα από τον μικρό αεροδιάδρομο του αεροδρομίου της Βαγιεγράντε. Ο Φιντέλ Κάστρο, τότε, έστειλε μια ομάδα ιατροδικαστών· εκατοντάδες λάκκοι σκάφτηκαν και βρέθηκαν τα λείψανα 12 ανθρώπων. Από έναν σκελετό- λέγεται ότι- έλειπαν και τα δύο χέρια.
Οι Κουβανοί ισχυρίστηκαν ότι βρήκαν τα λείψανα του Γκεβάρα, που λίγους μήνες πριν από την 30ή επέτειο από τον θάνατό του τοποθετήθηκαν σε μαυσωλείο στη Σάντα Κλάρα.

Τόπος ιερός σήμερα...

Σήμερα, 57 χρόνια μετά τον θάνατό του Τσε, το νοσοκομείο στη Βαγιεγράντε εξακολουθεί να λειτουργεί, αλλά το αυτοσχέδιο νεκροτομείο στον χώρο του πλυντηρίου είναι πλέον τόπος ιερός, όπου επισκέπτες από ολόκληρο τον κόσμο αποτίουν φόρο τιμής στη μνήμη του Γκεβάρα.
Στις μέρες μας ο Γκεβάρα είναι ένα ξεθωριασμένο μπλουζάκι στη συνείδηση των νέων που χάνονται ρεμβάζοντας στα κινητά τους τηλέφωνα. Πολλοί θεωρούν τον Τσε ως έναν ρομαντικό ήρωα κι άλλοι ως δολοφόνο. Ό,τι και να πιστεύει κάποιος γι' αυτόν, ένα είναι ξεκάθαρο: ο θρύλος του Τσε ζει! Ειδικά στη Βαγιεγράντε...