Είναι ασφαλές να υπερβαίνουμε την ημερομηνία λήξης των τροφίμων;

Οι ετικέτες που συνοδεύουν τα τρόφιμα στα ράφια, στα ψυγεία και στους καταψύκτες των σούπερ μάρκετ, αποτελούν, στην ουσία, την ταυτότητα του προϊόντος το οποίο αγοράζουμε. Πάνω σε αυτές, εκτός από τα συστατικά, τα γραμμάρια και την καταγωγή του τροφίμου, αναγράφεται με ψιλά γράμματα και η ημερομηνία λήξης του.
Η κ. Μαρία Παπακωνσταντίνου, χημικός Msc / NPD, με ειδίκευση στην ανάπτυξη νέων προϊόντων και την υγιεινή και ασφάλεια των τροφίμων, μας εξηγεί ότι χρειάζεται να γνωρίζουμε για τη σωστή αποκωδικοποίηση των πληροφοριών σχετικά με τις ημερομηνίες λήξης των τροφίμων.
Πιο συγκεκριμένα, σε προϊόντα που τα προμηθευόμαστε από τα ράφια (δηλαδή εκτός ψυγείου, π.χ. όσπρια, μακαρόνια κλπ) γνωστά και ως προϊόντα ξηρού φορτίου, την ημερομηνία λήξης τους την αναγνωρίζουμε από τη φράση «ανάλωση κατά προτίμηση πριν από». «Σε αυτή την περίπτωση» μας εξηγεί η κ. Παπακωνσταντίνου, «η αναγραφόμενη ημερομηνία αφορά την ημερομηνία ελάχιστης διατηρησιμότητας του τροφίμου και είναι η ημερομηνία μέχρι την οποία το τρόφιμο διατηρεί τις ιδιαίτερες ιδιότητές του (π.χ. γεύση, χρώμα, οσμή ή θρεπτικά συστατικά-βιταμίνες) σε κατάλληλες συνθήκες αποθήκευσης».
Από την άλλη, στην περίπτωση τροφίμων τα οποία είναι μικροβιολογικώς ιδιαίτερα ευαλλοίωτα (αυτά τα οποία ψωνίζουμε από τα ράφια των ψυγείων, όπως π.χ. γάλα, γιαούρτι κλπ ή εκείνα που ανήκουν στην κατηγορία προϊόντων ψυκτικής αλυσίδας), η ημερομηνία ελάχιστης διατηρησιμότητας (δηλαδή η φράση «ανάλωση κατά προτίμηση πριν από») αντικαθίσταται από την τελική ημερομηνία ανάλωσης, δηλαδή από την φράση «ανάλωση έως», η οποία όπως μας εξηγεί η κ. Παπακωνσταντίνου σημαίνει »ότι πέραν της αναγραφόμενης ημερομηνίας ενδέχεται, έπειτα από σύντομο χρονικό διάστημα, το τρόφιμο να συνιστά κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία και άρα να είναι μη ασφαλές».
Κατά τον ΕΦΕΤ, σε θερμοκρασία 1-5 βαθμούς, μπορεί να συντηρηθούν

• Κρέας: 3-5 μέρες
• Κιμάς: 1-2 μέρες
• Κοτόπουλο: 1-2 μέρες
• Ψάρι: 1 μέρα
• Σάλτσες: 2 μέρες
• Αυγά ψυγείου: μπορούν στους -1°C να συντηρηθούν μέχρι και 4 μήνες (συνήθως παγώνουν), αλλά τα αυγά ημέρας σε θερμοκρασία 0-5 °C, μπορούν να φτάσουν έως και τις 10 εβδομάδες.
• Βούτυρο: στους 2-4°C μέχρι την ημερομηνία λήξης.

Αναφορικά με τα προϊόντα ξηράς αποθήκης, η ιδανική θερμοκρασία κυμαίνεται από 18-22°C και συνιστάται να μην καταναλώνονται πέρα από την ημερομηνία ανάλωσης που δίνει ο παρασκευαστής τους.