ΣτΕ: Aκυρη η τοποθέτηση του διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Επιθεώρησης Εργασίας Απόφαση-χαστούκι για το υπουργείο Εργασίας

Γιατί κρατήθηκε κρυφή η ακύρωση του διορισμού του Γ. Τζιλιβάκη ● Το ΣτΕ δεν προσβάλλει το κύρος των επιθεωρητών Εργασίας, αλλά το κύρος της Αρχής ως ανεξάρτητου θεσμού, καθώς ο τρόπος δημιουργίας του, με επιστέγασμα και τον τρόπο επιλογής του διοικητή, οδήγησε σε ένα διοικητικό μόρφωμα που μόνο σε Ανεξάρτητη Αρχή δεν προσιδίαζε.
Τέλος και στο κυβερνητικό αφήγημα περί Ανεξάρτητης Αρχής Επιθεώρησης Εργασίας βάζει το Συμβούλιο της Επικρατείας με την απόφασή του (ΣτΕ 1389/2025) να ακυρώσει την πράξη του πρώην υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Κωστή Χατζηδάκη, για τον διορισμό του προερχόμενου από τον ιδιωτικό τομέα (ως διευθυντή ανθρώπινου δυναμικού πολυεθνικών εταιρειών) Γ. Τζιλιβάκη στη θέση του πρώτου προέδρου της Αρχής.
Με την απόφασή του, η οποία έχει δημοσιευτεί από το καλοκαίρι αλλά δεν έχει πάρει δημοσιότητα, το ΣτΕ δεν προσβάλλει το κύρος των επιθεωρητών Εργασίας, των οποίων η επάρκεια και τα προσόντα τους είναι αναγνωρισμένα, αλλά το κύρος της Αρχής ως ανεξάρτητου θεσμού, καθώς ο τρόπος δημιουργίας του, με επιστέγασμα και τον τρόπο επιλογής του διοικητή, οδήγησε σε ένα διοικητικό μόρφωμα που μόνο σε Ανεξάρτητη Αρχή δεν προσιδίαζε.
Επιπλέον, η εσκεμμένη, εδώ και μήνες, σιωπή από την πλευρά του υπουργείου Εργασίας αναφορικά με την ακύρωση του διορισμού του διοικητή και στη συνέχεια η αλλαγή που επιχειρεί επί τα χείρω, σήμερα, η υπουργός Νίκη Κεραμέως με το άρθρο 56 του προς συζήτηση στη Βουλή εργασιακού νόμου κάνουν ακόμη χειρότερα τα πράγματα, αφού στη θέση του αναπληρωτή τοποθετείται –σύμφωνα με φωτογραφική διάταξη– γενικός διευθυντής που δεν έχει περάσει καν από κρίση. Συμπεριφορά που κάνει την Ανεξάρτητη Αρχή να μοιάζει και πάλι με Γενική Διεύθυνση υπουργείου. Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή.
Η επιλογή του Γιώργου Τζιλιβάκη ως πρώτου επικεφαλής της μετατρεπόμενης σε Ανεξάρτητη Αρχή Επιθεώρησης Εργασίας έγινε την άνοιξη του 2022. Η θέση προκηρύχθηκε μέσω διαγωνισμού και στη συνέχεια ανεξάρτητη επιτροπή με επικεφαλής τον πρόεδρο του ΑΣΕΠ έκανε την πρώτη επιλογή των υποψηφίων και κατέληξε στους τέσσερις επικρατέστερους. Κατόπιν, το Συμβούλιο Διοίκησης της Επιθεώρησης Εργασίας επέλεξε τους δύο εξ αυτών και υπέβαλε πρόταση στον τότε υπουργό Εργασίας, Κ. Χατζηδάκη, που έχει την αρμοδιότητα για την τελική επιλογή. Πάντως και τότε υπήρχαν φωνές, κυρίως από συνυποψήφιους του διοικητή, που κατήγγελλαν ευνοϊκή μεταχείριση στη μοριοδότηση. Αλλά ποιος θα τις άκουγε τότε;
Ομως, μετά την εκδίκαση προσφυγής υποψηφίου για τη θέση του διοικητή, το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο έκρινε ότι για την επιλογή προσώπου εγνωσμένου κύρους, όπως απαιτεί η συγκεκριμένη θέση για επικεφαλής Ανεξάρτητης Αρχής, υπάρχουν σαφή όρια τα οποία δεν τηρήθηκαν.
Αντιθέτως, η προβλεπόμενη διαδικασία αξιολόγησης από το Συμβούλιο Διοίκησης, σύμφωνα με την κρίση του ΣτΕ, δεν ήταν επαρκώς αντικειμενική και δεν όριζε αντικειμενικά κριτήρια για την αξιολόγηση των ουσιαστικών προσόντων. Στην πράξη ο κ. Τζιλιβάκης… υπερμοριοδοτήθηκε.
Επί της ουσίας, το ΣτΕ επισημαίνει ότι η διαδικασία επιλογής στελεχών των Ανεξάρτητων Αρχών πρέπει να θωρακίζεται με αυξημένες εγγυήσεις αντικειμενικότητας και διαφάνειας, ώστε να διασφαλίζεται ότι ο διοικητής είναι πρόσωπο εγνωσμένου κύρους και υψηλής επιστημονικής συγκρότησης (όπως ορίζει ο νόμος 4808/21) και να μη βασίζεται η επιλογή του σε αόριστα ή άλλα κριτήρια.
«Η διενεργηθείσα στην υπόθεση αυτή αξιολόγηση των υποψηφίων από το Συμβούλιο Διοίκησης, κατόπιν της ενώπιόν του συνέντευξής τους, καθίσταται μη νόμιμη, ως έχουσα έρεισμα την ανωτέρω, εκτός εξουσιοδοτήσεως, πρόβλεψη», επισημαίνεται στην απόφαση του ΣτΕ.
Να θυμίσουμε ότι τα πέντε μέλη που απαρτίζουν το, πενταετούς θητείας, Συμβούλιο Διοίκησης της Ανεξάρτητης Αρχής –το οποίο συστάθηκε το 2021 και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην πρόταση προς τον υπουργό– όπως εγκρίθηκαν και από την Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, είναι οι εξής: ο καθηγητής της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Θεόδωρος Λύτρας, ως πρόεδρος, ο οικονομολόγος και πρώην γενικός διευθυντής του ΕΛΙΝΥΑΕ, Μηνάς Αναλυτής, οι οικονομολόγοι Αφροδίτη Μακρυγιάννη (ως αναπληρώτρια πρόεδρος και παράλληλα μέλος στο Σώμα Διαιτητών του Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας, αλλά και επιστημονική συνεργάτις της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής), ο Γιώργος Πελεκανάκης και η δικηγόρος Μαρία Σικαλοπούλου.
Παρεμπιπτόντως, θυμίζουμε ότι οι αποδοχές του κ. Τζιλιβάκη είχαν οριστεί στο ύψος των αποδοχών του γενικού γραμματέα, δηλαδή στο ποσό των 55.572 ευρώ τον χρόνο. Στη συνέχεια, με τροπολογία, το ανώτατο όριο στις αμοιβές του διοικητή έφτασε το ύψος των αποδοχών του προέδρου του Αρείου Πάγου, ενώ στις 28/4/2023 τού καταβλήθηκε ως μπόνους το ποσό των 45.000 ευρώ.
Το μυστικό και η φωτογραφική διάταξη Κεραμέως
Γιατί όμως το υπουργείο Εργασίας δεν ανακοίνωσε την ακύρωση του διορισμού του κ. Τζιλιβάκη, ενώ η ηγεσία γνώριζε από τον Αύγουστο την απόφαση του ΣτΕ; Γιατί δεν προχώρησε στην εκκίνηση της διαδικασίας για τοποθέτηση διοικητή;
Την απάντηση δίνει το εργασιακό νομοσχέδιο Κεραμέως που έχει ήδη κατατεθεί στη Βουλή και στο οποίο (άρθρο 56), με φωτογραφική διάταξη, παραχωρείται ουσιαστικά η θέση του αναπληρωτή διοικητή σε έναν υπάλληλο της Επιθεώρησης ο οποίος, χωρίς να έχει περάσει από κρίση δημοσιοϋπαλληλικού κώδικα, τοποθετήθηκε γενικός διευθυντής.
Ο ίδιος και παλαιότερα από απλός υπάλληλος είχε τοποθετηθεί γενικός επιθεωρητής. Πρόκειται για τον Χαράλαμπο Βρούτση, ο οποίος θα βρεθεί στο τιμόνι της Ανεξάρτητης Αρχής μέχρι τον διορισμό και την ανάληψη καθηκόντων του νέου διοικητή. Εχει αδυναμίες η ηγεσία του υπουργείου και δεν κάνει την παραμικρή προσπάθεια να τις κρύψει.