Ένας στους τρεις Έλληνες καταστρέφεται οικονομικά αναζητώντας περίθαλψη

Ένας στους έξι Έλληνες δεν μπορεί να πληρώσει ούτε τα φάρμακά του - Λιγότεροι από τους μισούς Έλληνες εμπιστεύονται την πρωτοβάθμια περίθαλψη για τις χρόνιες ασθένειες τους

Ένας στους τρεις ασθενείς δεν καταφέρνει να φτάσει στο σύστημα της υγείας την ώρα που χρειάζεται, και μάλιστα καταστρέφεται οικονομικά, αδυνατώντας να καλύψει τις βασικές του ανάγκες, όταν η οικονομική καταστροφή αντιμετωπίζει μόλις το 6% των λοιπών ασθενών στην Ελλάδα στην Ευρώπη.

Συγκεκριμένα, το 32% των Ελλήνων βρίσκονται αντιμέτωποι με τον κίνδυνο της φτώχειας λόγω των δαπανών υγείας που χρειάζεται να καταβάλλουν για την περίθαλψή τους, ενώ πάνω από έναν στους πέντε, δηλαδή το 22% των Ελλήνων ασθενών βρίσκονται αντιμέτωποι με ακάλυπτες. ιατρικές ανάγκες γιατί δεν έχουν πρόσβαση στο σύστημα υγείας για τις εξετάσεις για λόγους οικονομικούς ή αποστάσεις και αναμονής στις περιβόητες λίστες, όταν τέτοια προβλήματα αντιμετωπίζουν το 3,3% των Ευρωπαίων.

Οι διαφορές αυτές αποδίδονται από τον ΟΟΣΑ και το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για την υγεία στη δημόσια χρηματοδότηση της περίθαλψης, δεδομένου ότι κατά μέσο όρο στην Ε.Ε. οι δαπάνες υγείας καλύπτονται από το Δημόσιο σε ποσοστό 80%, όταν στη χώρα μας οι δημοσιονομικές δαπάνες υγείας φτάνουν το 61% και το 34% αποτελούν δαπάνη απ' ευθείας από την τσέπη των ασθενών.

Αντίστοιχα, η Ελλάδα έρχεται τελευταία όταν οι ασθενείς καλούνται να δηλώσουν την εμπιστοσύνη τους στο σύστημα υγείας και ειδικότερα για την αποτελεσματικότητα του συστήματος πρωτοβάθμιας ανάλυσης. Η Κυρία χαρακτηριστικό που βλέπουν οι ασθενείς είναι η έλλειψη συντονισμού σε ποσοστό κάτω από 50% όταν ο μέσος όρος στην Ευρώπη είναι 61%, ενώ η τελευταία παραμένει και από πλευράς δυνατότητας διαχείρισης των χρονίων ασθενειών από τους ίδιους τους ασθενείς ηλικίας 45 ετών και πάνω σε ποσοστό κάτω από 40%, όταν ο μέσος όρος στην Ευρώπη είναι 63%.

Επιπλέον, η Ελλάδα έχει τις μεγαλύτερες απ' ευθείας πληρωμές για φάρμακα στην Ευρώπη, που φτάνουν το 27% των συνολικών δαπανών υγείας, ποσοστό διπλάσιο του μέσου όρου της Ε.Ε.

1 στα 10 νοικοκυριά, (το 9,5%) βιώνουν καταστροφικές δαπάνες υγείας. Η μεγαλύτερη καταστροφική δαπάνη για τα φτωχότερα νοικοκυριά αφορά τα φάρμακα, που αποτελούν τις μισές καταστροφικές δαπάνες υγείας


Τα εμπόδια στην υγεία μειώνονται όσο αναφέρεται η δημόσια χρηματοδότηση

Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από την έρευνα και την έρευνα του Παρατηρητηρίου του ΟΟΣΑ για τις παραμέτρους υγείας των κρατών μελών της Ε.Ε.

Στο φετινό προφίλ της Ελλάδας σημειώνεται ότι σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού βρίσκεται το 26,9% του πληθυσμού, έναντι 20,9% του πληθυσμού της Ε.Ε. σε ότι αφορά τα ζητήματα υγείας, σημειώνεται ότι η μείωση του προσδόκιμου επιβίωσης ανέκαμψε στα 81,9 έτη ζωής στη χώρα μας, μετά τη «βουτιά» στα 80,2 έτη στη διάρκεια της πανδημίας, με τα καρδιαγγειακά και τον καρκίνο (έμφραγμα, εγκεφαλικό και καρκίνο πνεύμονα) να αποτελούν τις κύριες αιτίες θανάτου.

Ο σημαντικότερος παράγοντας κινδύνου παραμένει το κάπνισμα στη χώρα μας. Παρότι έχει μειωθεί στο 25% των ενηλίκων, εντούτοις σημαντική η χρήση των ηλεκτρονικών τσιγάρων. Η κατανάλωση αλκοόλ παραμένει από τις περισσότερες στην Ευρώπη και η παχυσαρκία στις ενήλικες είναι κάτω από τον μικρότερο μέσο όρο. Όμως στους εφήβους η παχυσαρκία σημαντική ραγδαία με το 28% των δεκαπεντάχρονων και είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι.

Οι κατά κεφαλήν δαπάνες υγείας ήταν το 2023 (τελευταία διαθέσιμα στοιχεία) 2.191 ευρώ, κάτω από τον μέσο όρο και η δημόσια δαπάνη έφτανε το 61%, αποτελώντας τη δεύτερη χαμηλότερη χρηματοδότηση στην Ε.Ε. Οι σχετικές ιδιωτικές δαπάνες, από τις άλλες το 34% είναι απευθείας πληρωμές από την τσέπη των ασθενών, ποσοστό υπερδιπλάσιο του ευρωπαϊκού μέσου όρου που είναι 16%.

Αναποτελεσματικό σύστημα υγείας
Οι θάνατοι που θα μπορούσαν να αποφευχθούν αυξήθηκαν κατά 42% στη διάρκεια της πανδημίας και παρότι έπεσαν στους 166 ανά 100.000 πληθυσμού το 2022, παραμένουν πάνω από τα επίπεδα πριν την πανδημία.

Η θνησιμότητα από νόσους που μπορούν να αντιμετωπιστούν, μειώθηκε την τελευταία 10ετία και έπεσε κάτω από τον πρώτο μέσο όρο, με το έμφραγμα, το εγκεφαλικό και τους καρκίνους παχέως εντέρου και μαστού να αποτελούν πάνω από τους μισούς πρόωρους θανάτους.

Το 21,9% των ασθενών που χρειάστηκαν περίθαλψη το 2024 δεν κατάφερε να καλύψει τις ανάγκες του, λόγω κόστους, αναμονής και απόστασης. Το ποσοστό αυτό είναι 6 φορές πάνω από τον μέσο όρο όρο. Από τον πληθυσμό που βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας, το 32,3% έχει ακάλυπτες ιατρικές ανάγκες λόγω σοβαρών προβλημάτων πρόσβασης σε υπηρεσίες και παραίτησης λόγων των εμποδίων αυτών. Το ποσοστό αυτό στην Ε.Ε. είναι 6%.

Αντίστοιχα, το 27% των ασθενών δεν μπορεί να καλύψει οδοντιατρικές δαπάνες και σε καταστροφικές δαπάνες αντιμετωπίζει το 53% των οδοντιατρικών ασθενών.

Συνολικά, ένα στα 10 νοικοκυριά, (το 9,5%) βιώνουν καταστροφικές δαπάνες υγείας, έναντι 6,4% του μέσου όρου της Ε.Ε. Η μεγαλύτερη καταστροφική δαπάνη για τα φτωχότερα νοικοκυριά προέρχεται από την ανάγκη για φάρμακα, η οποία αφορά τις μισές καταστροφικές δαπάνες υγείας στη χώρα.
Δαπάνες

Με τις ευρωπαϊκές χώρες να διαθέτουν κατά μέσο όρο το 10% της ΑΕΠ για δαπάνες υγείας, η Ελλάδα διαθέτει μόνο το 8,4%. Έτσι, η κατά την κεφαλήν δαπάνη διαμορφώνεται στα 2191 ευρώ στη χώρα μας, όταν στη Νορβηγία διατίθενται πάνω από 5.500 ευρώ – με πάνω από το 80% να αποτελεί κάλυψη από το κράτος και ο μέσος όρος των πολιτών να ξεπερνά τα 3.800 ευρώ.

Από τα σχεδόν 2.200 ευρώ, το 43% αφορά νοσοκομειακή περίθαλψη και το 29,2% φάρμακα και ιατρικές συσκευές, ενώ η εξωνοσοκομειακή περίθαλψη καταλαμβάνει το 21,4% της δαπάνης. Το υπόλοιπο ποσοστό αφορά την πρόληψη, τα μακροχρόνια περίθαλψη που πρακτικά είναι σχεδόν ανύπαρκτες στη χώρα μας.
Φάρμακο

Η φαρμακευτική δαπάνη το 2023 ήταν 7,1 δις ευρώ έναντι μέσου όρου 6,2 δις ευρώ στην Ε.Ε., με την κατά κεφαλήν δαπάνη να ξεπερνά τα 586 ευρώ έναντι 510 ευρώ έναντι κεφαλήν δαπάνης στην Ε.Ε. Δεδομένου ότι η φαρμακευτική δαπάνη αποτελεί το 27% των δαπανών υγείας, διπλάσιο της Ε.Ε. (13%), αποτελεί ταυτόχρονα το 2ο μεγαλύτερο στην Ε.Ε. και μόνο το μισό ποσό καλύπτεται από την ιδιωτική ασφάλεια.

Σε ότι αφορά τα γενόσημα, αυτά αποτελούν το 34% του όγκου, παρότι διατηρούν υψηλότερο μερίδιο από πλευράς αξίας.

Χρηματοδότηση
Η έκθεση καταλήγει επισημαίνοντας ότι ο τομέας υγείας της Ελλάδας λαμβάνει 1,5 δις ευρώ μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ, δηλαδή το 4,3% της συνολικής χρηματοδότησης της χώρας.

Υποστήριξη παρέχεται επίσης από το Ταμείο Συνοχής της ΕΕ (2021-27), με 571 εκατ. ευρώ (το συγχρηματοδοτούμενο μερίδιο της ΕΕ) για προσβασιμότητα, υποδομές, εξοπλισμό, ενεργό γήρανση και ψηφιοποίηση.

Επιπλέον, ως τα μέσα Σεπτεμβρίου, στο πλαίσιο των προγραμμάτων EU4Health (2021-25), οι Έλληνες δικαιούχοι έλαβαν 33,1 εκατ. ευρώ μέσω κοινών δράσεων, επιχορηγήσεων δράσης και άμεσων επιχορηγήσεων. Το ποσό αυτό διατέθηκε κυρίως σε πρωτοβουλίες για τον καρκίνο (34%), σε ετοιμότητα για την αντιμετώπιση κρίσεων (30%) και σε ψηφιοποίηση (16%).

.in.gr