ΝΕΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ Αλλαγές στην διδασκαλία των Αρχαίων στη Β’ Λυκείου

Mε νέες οδηγίες προς τους εκπαιδευτικούς το υπουργείο Παιδείας θα προτρέψει σε αλλαγές στον τρόπο διδασκαλίας του μαθήματος των Αρχαίων στη Β’ Λυκείου, ενώ αναμένεται και αλλαγή στο Προεδρικό Διάταγμα για τον τρόπο εξέτασης των μαθητών στο τέλος της σχολικής χρονιάς, με έμφαση σε ερμηνευτικές ερωτήσεις και περιορισμό των γραμματικών και συντακτικών ασκήσεων.
Σύμφωνα με τον «Ελεύθερο Τύπο» επιστρέφει ο «Επιτάφιος» του Θουκυδίδη στη διδασκαλία του Λυκείου. Οχι ως μεμονωμένο έργο που θα διδαχθεί καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς, αλλά ένα μέρος του λόγου του Περικλή, ενσωματωμένο στην ύλη των Αρχαίων Γενικής Παιδείας της Β’ Λυκείου, που θα διδαχθεί στους μαθητές για μόλις δύο μήνες. Από τα μέσα Νοεμβρίου μέχρι και το τέλος της σχολικής χρονιάς, οι μαθητές θα συνεχίσουν με διδασκαλία στο έργο του Σοφοκλή «Αντιγόνη».
Το έργο του αρχαίου Αθηναίου ιστορικού καταργήθηκε επί υπουργίας Μπαλτά-Κουράκη την άνοιξη του 2015, προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων. Μέχρι τότε διδασκόταν στη Γ’ Λυκείου ως μονόωρο μάθημα Γενικής Παιδείας, μία διδακτική ώρα που πλέον δεν υφίσταται στην τελευταία τάξη του Λυκείου. Μετά από δύο χρόνια απουσίας του
σπουδαίου έργου από το σχολικό πρόγραμμα, το υπουργείο Παιδείας αποφάσισε να αναδιπλωθεί εν μέρει στο αίτημα για επιστροφή της διδασκαλίας του, ενσωματώνοντας ένα μέρος του έργου στο σχολικό εγχειρίδιο της «Αντιγόνης» του Σοφοκλή. Εν μέρει, καθώς ο «Επιτάφιος» διδασκόταν καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς στη Γ’ Λυκείου, ενώ από φέτος θα περιοριστεί η διδασκαλία του σε μόλις δύο μήνες στη δεύτερη τάξη του Λυκείου.
Βέβαια, οι φετινές προσθήκες στα Αρχαία είναι άγνωστο για πόσα χρόνια θα κρατήσουν. Κι αυτό γιατί το σχέδιο του υπουργού Παιδείας Κώστα Γαβρόγλου για το Νέο Λύκειο, που προβλέπει ψαλίδι ακόμα και 50% στα διδασκόμενα αντικείμενα, πολύ πιθανόν να φέρει νέες αλλαγές. Είναι άγνωστο ακόμα πόσα μαθήματα θα είναι υποχρεωτικά στη Β’ Λυκείου, γεγονός που σημαίνει ότι μπορεί τα Αρχαία Γενικής Παιδείας, στην περίπτωση που ενταχθούν στα μαθήματα επιλογής, να παραγκωνιστούν από την εκπαιδευτική διδασκαλία, μιας και οι υποψήφιοι των κατευθύνσεων των θετικών και οικονομικών σπουδών πολύ δύσκολα θα τα επιλέξουν στο πρόγραμμά τους. Οι φιλόλογοι έχουν εκφράσει τις παραπάνω ενστάσεις (σ.σ.: σε περίπτωση που τα Αρχαία συμπεριληφθούν στην κατηγορία των μαθημάτων επιλογής) ερχόμενοι σε σύγκρουση με το υπουργείο Παιδείας, κάνοντας λόγο για υποβάθμιση του μαθήματος.
Η διδασκαλία
Ηδη από πέρσι, το υπουργείο Παιδείας είχε προχωρήσει σε αποστολή οδηγιών προς τους εκπαιδευτικούς στη διδασκαλία των Αρχαίων, ζητώντας ενίσχυση της διδασκαλίας του περιεχομένου του κειμένου και μείωση του διδακτικού χρόνου που αφιερώνεται στη γραμματική και το συντακτικό του πρωτότυπου κειμένου.
Η ίδια τακτική διδασκαλίας θα ακολουθηθεί και φέτος στη νέα μεγάλη αλλαγή της Β’ Λυκείου. Οπως σημειώνουν στον «Ελεύερο Τύπο» στελέχη του υπουργείου Παιδείας, «παροτρύνεται ο εκπαιδευτικός να ξεκινά από το μεταφρασμένο κείμενο, ώστε οι μαθητές να προσεγγίζουν το περιεχόμενο και το νόημα πιο εύκολα, ενώ παράλληλα περιορίζονται τα κομμάτια του πρωτότυπου κειμένου στα οποία γίνεται συντακτική ανάλυση, γραμματική και λεξιλογική διευκρίνιση». Μέχρι πρότινος, η διδασκαλία ξεκινούσε με τη γραμματική και συντακτική ανάλυση του κειμένου. Βέβαια, όπως παραδέχονται στο υπουργείο Παιδείας, η νέα μέθοδος που προτείνεται στη διδασκαλία «κερδίζει» πολύτιμο χρόνο στο να καλυφθεί το μεγαλύτερο μέρος της διδακτέας ύλης, καθώς η διδασκαλία από τη μετάφραση γίνεται σε πολύ πιο γρήγορους διδακτικούς χρόνους εντός της αίθουσας.
Η εξέταση
Οι φετινές αλλαγές, όπως είναι φυσικό, προβλέπουν και αλλαγή στην εξέταση των μαθητών στο τέλος της χρονιάς στη Β’ Λυκείου. Όπως και πέρσι, θα ζητηθεί από τους εκπαιδευτικούς έμφαση στην αξιολόγηση όσον αφορά τις ερμηνευτικές ερωτήσεις, ενώ πολύ πιθανόν να μειωθεί η μοριοδότηση των ερωτήσεων σε γραμματική και συντακτικό.
Όσον αφορά την επιστροφή του «Επιταφίου» στο Λύκειο, στελέχη του υπουργείου Παιδείας υποστηρίζουν ότι η διδασκαλία του έργου στη Γ’ Λυκείου αφορούσε μια «υποκριτική», όπως τη χαρακτήρισαν, διαδικασία, καθώς οι μαθητές δεν παρακολουθούσαν το μάθημα, ενώ η ένταξή του στη Β’ Λυκείου, με τις συνοδευόμενες αλλαγές που αφορούν έμφαση στο περιεχόμενο του έργου και όχι στη γραμματική ανάλυσή του, θα «τραβήξει την προσοχή των μαθητών».
Αλλαγές και για τα ΕΠΑΛ
Δεν είναι μόνο τα Γενικά Λύκεια που έχουν και φέτος σαρωτικές αλλαγές στο πρόγραμμά τους. Αν και το «Νέο Λύκειο» του υπουργού Παιδείας Κώστα Γαβρόγλου βρίσκεται υπό συζήτηση με στόχο εντός τριών χρόνων να ανατρέψει τη σημερινή μορφή του Λυκείου, η ηγεσία συνεχίζει τις παρεμβάσεις στο «μεταβατικό» τρέχον σύστημα.
Φέτος, οι μαθητές της Γ’ Λυκείου στα ΕΠΑΛ έχουν καινούργιο σχολικό εγχειρίδιο στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας, γεγονός που σημαίνει ότι αλλάζει και η μορφή εξέτασής τους στις πανελλαδικές εξετάσεις. Το νέο σχολικό εγχειρίδιο εμπεριέχει και λογοτεχνικά κείμενα αλλά και μετάφραση αρχαίων κειμένων, όπως για παράδειγμα του αρχαίου ιστορικού Θουκυδίδη και της αρχαίας λυρικής ποιήτριας Σαπφούς.