Κατασχέσεις ακινήτων στην εμπορική αξία από την εφορία

Στην επιτάχυνση των ρυθμών επιβολής κατασχέσεων ακινήτων σε βάρος εκατοντάδων χιλιάδων φορολογουμένων με ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο άνω των 500 ευρώ, καθώς και στη διενέργεια ηλεκτρονικών πλειστηριασμών με διαδικασίες-εξπρές και σε τιμές εξευτελιστικές, προσδιοριζόμενες στα επίπεδα των πολύ χαμηλών πραγματικών τιμών της κτηματαγοράς, οδηγεί μια απόφαση-«βόμβα» της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Οικονομικών και της διοίκησης της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, που δημοσιεύθηκε ήδη από προχθές στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Η τιμή εκκίνησης
Με την απόφαση αυτή, την οποία υπογράφουν ο υπουργός Οικονομικών, Ε. Τσακαλώτος, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Γ. Χουλιαράκης και ο διοικητής της ΑΑΔΕ, Γ. Πιτσιλής, καθορίζεται ο τρόπος προσδιορισμού της εμπορικής αξίας κάθε ακινήτου που θα κατάσχεται ή θα εκπλειστηριάζεται για χρέη προς τη φορολογική διοίκηση. Προβλέπεται, δε, ότι από δω και στο εξής, για κάθε ακίνητο φορολογουμένου που έχει κατασχεθεί ή πρόκειται να κατασχεθεί για ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο, θα γίνεται εκτίμηση της εμπορικής αξίας από πιστοποιημένο εκτιμητή. Η έκθεση για την εκτίμηση της εμπορικής αξίας του ακινήτου θα πρέπει να συντάσσεται από τον εκτιμητή και να υποβάλλεται εντός 10 ημερών! Με βάση την εκτιμώμενη αυτή αξία θα ορίζεται η τιμή εκκίνησης κατά τον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό του ακινήτου.

Ουσιαστικά με την απόφασή τους αυτή, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών και η ΑΑΔΕ ανάβουν το «πράσινο φως» στις αρμόδιες ΔΟΥ να εκτιμήσουν χιλιάδες ακίνητα οφειλετών του Δημοσίου στα πολύ χαμηλά επίπεδα των εμπορικών αξιών τους, ώστε να κατασχεθούν και να εκποιηθούν εύκολα, έναντι πενιχρών ποσών, και τα χρέη των ιδιοκτητών να εισπραχθούν γρήγορα. Η διαδικασία αυτή θα ακολουθείται ακόμη και σε περιπτώσεις σχετικά μικρών οφειλών, της τάξεως των 2.000-10.000 ευρώ!
Λύθηκε η εκκρεμότητα

Ο προσδιορισμός των αξιών των κατασχόμενων και εκπλειστηριαζόμενων ακινήτων των οφειλετών του Δημοσίου σε πολύ χαμηλά επίπεδα επιτρέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 78 του ν. 4472/2017, που ψήφισε η κυβέρνηση τον Μάιο του 2017. Συγκεκριμένα, βάσει των διατάξεων αυτών, οι πλειστηριασμοί ακινήτων για απλήρωτες οφειλές προς τις ΔΟΥ προβλέπεται να διενεργούνται με τιμές εκκίνησης (τιμές πρώτης προσφοράς) όχι τις αντικειμενικές αξίες αλλά τις πολύ πιο χαμηλές εμπορικές αξίες της κτηματαγοράς. Απέμενε μόνο να εκδοθεί η προαναφερθείσα υπουργική απόφαση.

Με την έκδοση της απόφασης αυτής ενεργοποιούνται πλήρως οι διατάξεις του άρθρου 78 του ν. 4472/2017, με συνέπεια εκατοντάδες χιλιάδες οφειλέτες του Δημοσίου να είναι πλέον εκτεθειμένοι στο κίνδυνο να χάσουν με διαδικασίες-εξπρές ακόμη και τα ακίνητα που χρησιμοποιούν ως κύριες κατοικίες, καθώς οι ισχύουσες διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων δεν προβλέπουν καμία προστασία των ακινήτων αυτών από τους πλειστηριασμούς. Οι οφειλέτες θα χάνουν πλέον τα ακίνητά τους με συνοπτικές διαδικασίες και έναντι εξευτελιστικών τιμημάτων που θα καθορίζονται κατά τις κατασχέσεις και τους πλειστηριασμούς και σε πολλές περιπτώσεις δεν θα επαρκούν πλήρως για την εξόφληση των χρεών τους.
Η απόφαση

Αναλυτικά, τα βασικότερα σημεία της απόφασης των κ. Τσακαλώτου, Χουλιαράκη και Πιτσιλή έχουν ως εξής:
1. Αρμόδιο όργανο προσδιορισμού της εμπορικής αξίας ακινήτου: Αρμόδιος για τον προσδιορισμό της εμπορικής αξίας του ακινήτου που κατάσχεται είναι ο δικαστικός επιμελητής, ο οποίος, για το σκοπό αυτό, δύναται κατά την κρίση του να υποβάλλει αίτημα στον προϊστάμενο της αρμόδιας για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής υπηρεσίας, για το διορισμό πιστοποιημένου εκτιμητή, φυσικό ή νομικό πρόσωπο, το οποίο περιλαμβάνεται στο Μητρώο Πιστοποιημένων Εκτιμητών του υπουργείου Οικονομικών. Σε περίπτωση που η συνολική βασική οφειλή για την οποία επιβάλλεται η κατάσχεση υπερβαίνει το ποσό των 250.000 ευρώ, η τήρηση της ανωτέρω διαδικασίας είναι υποχρεωτική.

Για προγράμματα πλειστηριασμών που θα εκδοθούν επί κατασχέσεων που έχουν επιβληθεί πριν ή μετά τη 18η Ιανουαρίου 2018 η εμπορική αξία του ακινήτου προσδιορίζεται υποχρεωτικά από πιστοποιημένο εκτιμητή.

2. Τρόπος προσδιορισμού εμπορικής αξίας ακινήτου: Ο πιστοποιημένος εκτιμητής οφείλει, εντός προθεσμίας δέκα ημερών από την επομένη του διορισμού του, να συντάξει εγγράφως και να παραδώσει την εκτίμησή του στο δικαστικό επιμελητή ή στον προϊστάμενο της αρμόδιας για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής υπηρεσίας.

3. Καθορισμός αμοιβής του πιστοποιημένου εκτιμητή και τρόπος πληρωμής: Για την ενέργεια αναγκαστικής κατάσχεσης ή πλειστηριασμού ακινήτων υπέρ του Δημοσίου, η αμοιβή του πιστοποιημένου εκτιμητή ορίζεται ως ακολούθως:

* Για κάθε εκτίμηση κτίσματος μετά του αναλογούντος σε αυτό γηπέδου ορίζεται πάγια αμοιβή 100 ευρώ, πλέον του αναλογούντος ΦΠΑ. Για κτίσματα επιφανείας μεγαλύτερης των 200 τετραγωνικών μέτρων, η ανωτέρω αμοιβή προσαυξάνεται 10% για κάθε εκατό τετραγωνικά μέτρα και όχι πέραν των 200 ευρώ πλέον ΦΠΑ. Η αμοιβή δεν προσαυξάνεται για την επιφάνεια του γηπέδου επί του οποίου βρίσκονται τα κτίσματα.

* Για κάθε εκτίμηση ακάλυπτου γηπέδου, εντός ή εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού, ορίζεται πάγια αμοιβή 50 ευρώ, πλέον του αναλογούντος ΦΠΑ.

* Σε περίπτωση εκτίμησης περισσότερων του ενός ακινήτων του ιδίου οφειλέτη, συντάσσεται μία έκθεση εκτίμησης και ο πιστοποιημένος εκτιμητής δικαιούται για κάθε επιπλέον δικαίωμα επί ακινήτου την πάγια αμοιβή των 50 ευρώ, πλέον του αναλογούντος ΦΠΑ.  Γιώργος Παλαιτσάκης eleftherostypos