Η αποχή καθορίζει το αποτέλεσμα των εκλογών

Είμαστε μια εβδομάδα πριν από τις εκλογές και το πολιτικό κλίμα παραμένει υποτονικό. Ακόμα και στα σόσιαλ μίντια τα κομματικά τρολ αναπαράγουν ξεθυμασμένες ατάκες και τσακώνονται μεταξύ τους για το διαφημιστικό μιας… πίτσας.
Πάνε οι καλές εποχές του «φωτός» και του «σκότους», οι «προσκυνημένοι» και οι «αδούλωτοι», οι «γερμανοτσολιάδες» και οι «αντιστασιακοί». Χάθηκαν τα διλήμματα που τρέφουν το μίσος και φούσκωναν τα μυαλά ανόητων κουφιοκέφαλων. Λιγόστεψαν τα φίδια του μίσους, μπήκαν στους τάφους τα φαντάσματα της μισαλλοδοξίας, χάθηκαν τα σκιάχτρα του φόβου, έμειναν μόνο κάτι καρικατούρες να μας θυμίζουν τι ζήσαμε και πώς περάσαμε ξυστά από τον όλεθρο!
Η κατάσταση που επικρατεί σε αυτή την προεκλογική περίοδο είναι μια νίκη της κανονικότητας. 

Μπορεί να μην έχουμε καταφέρει να συζητήσουμε ακόμα με νηφαλιότητα όλα τα ζητήματα και να συμφωνήσουμε σε κάποιες βασικές παραδοχές, αλλά μπορούμε επιτέλους να απομονώσουμε όλους αυτούς που στηρίζονταν στον ακραίο και διχαστικό λόγο του «εμείς» και «αυτοί». Η πλειοψηφία των πολιτών με την ψήφο της στις ευρωεκλογές έστειλε μήνυμα. Δεν τσίμπησε στα νέα διχαστικά μηνύματα και επέβαλε μια νέα ατζέντα πολιτικής συζήτησης. Ζητά να ασχοληθούμε με το πώς θα αναπτυχθεί η οικονομία και θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίες. Εχουμε περάσει από τη φάση του θυμού και της αγανάκτησης, που έφερε στο προσκήνιο κάθε είδους πολιτικό τυχοδιώκτη, στη συνειδητοποίηση ότι δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις.

Προσπαθούμε να πράξουμε τώρα αυτό που έπρεπε να δούμε το 2010. Να δούμε το ρόλο μας στην Ευρώπη και τον κόσμο. Να αντιληφθούμε αυτά που συμβαίνουν στην ανατολική Μεσόγειο και τα Βαλκάνια. Οι πολίτες στη συντριπτική τους πλειοψηφία κατανοούν πλέον ότι δεν είμαστε μόνοι σε αυτόν τον κόσμο και δεν έχουμε την πολυτέλεια να σηκώσουμε οικονομικά, πολιτιστικά και κοινωνικά τείχη. Δεν συνωμοτεί το σύμπαν εναντίον μας, αλλά υπάρχουν συμφέροντα, απειλές -ακόμα και στρατιωτικές- τις οποίες δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε μόνοι μας, αποκομμένοι από τον υπόλοιπο κόσμο. Χρειαζόμαστε συμμαχίες και απαιτείται η διατήρηση ισορροπιών οι οποίες έχουν κόστος, πόνο και δάκρυα. Απαιτούνται θυσίες και μεγάλη προσπάθεια για να αποφευχθούν τα πολύ χειρότερα. Τα μεγάλα λόγια, οι εύκολες λύσεις και τα σηκωμένα δάχτυλα είναι αποδεδειγμένα πλέον ο συντομότερος δρόμος για τον όλεθρο.

Την ατζέντα της ήπιας και προγραμματικής αντιπαράθεσης είναι φανερό ότι δεν μπορούν να την υπηρετήσουν όλα τα κόμματα και όλα τα πρόσωπα. Προφανώς και κάποιοι δεν μπορούν να κινηθούν έξω από το κουτάκια του άσπρου-μαύρου, και αυτό φαίνεται στην αμηχανία που βγάζουν σε αυτή την προεκλογική περίοδο. Τα κόμματα της συνωμοσιολογίας και του άλλου κόσμου που είναι... εφικτός, έχουν χάσει ζωτικό χώρο και έχουν πλέον περιορισμένο ακρωτήριο. Η συγκεκριμένη πραγματικότητα στην προεκλογική αντιπαράθεση είναι βέβαιο ότι θα επηρεάσει τη συμμετοχή, και βέβαια το τελικό εκλογικό αποτέλεσμα.

Η συμμετοχή στις εκλογές είναι η βασική παράμετρος διαμόρφωσης του τελικού εκλογικού αποτελέσματος. Ολες οι εκτιμήσεις συγκλίνουν στο ότι η συμμετοχή θα είναι μικρότερη από αυτή των ευρωεκλογών – δημοτικών εκλογών. Η συμμετοχή στις εκλογές του Μαΐου ήταν αυξημένη λόγω δημοτικών. Η πλειάδα υποψηφίων δημοτικών και περιφερειακών συμβούλων πήγε κόσμο στην κάλπη, κάτι που δεν θα συμβεί σε αυτές τις εκλογές. Και δεν θα συμβεί για δύο λόγους. Ο ένας είναι ότι οι περισσότεροι θεωρούν δεδομένο το αποτέλεσμα, οπότε δεν βρίσκουν το λόγο να πάνε να ψηφίσουν, προτιμώντας την κοντινότερη παραλία. Ο δεύτερος, ότι οι απογοητευμένοι ψηφοφόροι που έριξαν με μισή καρδιά την ψήφο τους σε ένα κόμμα θα προτιμήσουν να ακολουθήσουν το άλλο μισό της καρδιάς τους απέχοντας από τις εκλογές. Σε αυτούς θα πρέπει να προστεθεί βεβαίως το μόνιμο ποσοστό αποχής, αυτών που δεν βρίσκουν κανένα κόμμα να τους εκφράζει και προτιμούν την εύκολη και αφ’ υψηλού επιλογή της αποχής.

Είναι περιττό όμως να υπενθυμίσουμε ότι την ιστορία την γράφουν οι παρόντες σε κάθε μάχη, και ότι η αποχή δεν είναι πολιτική στάση αλλά ανεύθυνη υπεκφυγή. Ο πολίτης έχει ευθύνη για αυτά που συμβαίνουν - και με το να αποφεύγει να παίρνει θέση δίνει δύναμη σε κάθε φανατικό, ενισχύοντας την ψήφο του. Η συμμετοχή στις εκλογές είναι καθήκον και ευθύνη. Οποιος δεν συμμετέχει εξουσιοδοτεί εν λευκώ άλλους να αποφασίσουν για αυτόν. Η αποχή από τις εκλογές είναι μια ανόητη πράξη από ανθρώπους που έχουν μεγάλη ιδέα για τον εαυτό τους ενώ είναι κατά βάση ανεύθυνοι παρτάκηδες.

Στις εκλογές της Κυριακής η αποχή θα είναι βασικός παράγοντας που θα διαμορφώσει το εκλογικό αποτέλεσμα αλλά και τις μετεκλογικές εξελίξεις. Οι επόμενες ημέρες θα είναι κρίσιμες σε σχέση με την ενίσχυση της συμμετοχής. 

Τα κόμματα που θα καταφέρουν να σηκώσουν από τις παραλίες και να οδηγήσουν στις κάλπες τους εν δυνάμει ψηφοφόρους τους είναι αυτά που θα χαμογελάσουν το βράδυ των εκλογών. Οσοι δεν τα καταφέρουν θα μιλούν για τη χαμένη ψήφο της αποχής - αλλά με «εάν», «ίσως» και χαμένες ψήφους δεν γράφεται η ιστορία.
Γιώργος Παναγόπουλος, Ελευθερία