Προωθείται ρύθμιση για δασικούς χάρτες - Ξεμπλοκάρουν κληρονομιές και αγροτική χρήση

Ρυθμίσεις για τους δασικούς χάρτες προκειμένου α)να ξεμπλοκάρουν οι κληρονομιές και β) να επιτραπεί η αγροτική χρήση, χωρίς κυριότητα, των εκχερσωμένων εκτάσεων που επιδοτούνται σχεδιάζει η κυβέρνηση.
Για να ξεμπλοκάρουν οι κληρονομιές προβλέπεται εξαίρεση της υποχρέωσης επισύναψης δασικού πιστοποιητικού για τον δασικό ή μη χαρακτηρισμό του ακινήτου σε συμβολαιογραφικές πράξεις αποδοχής κληρονομίας.
Σύμφωνα την ιστοσελίδα ot.gr Το πρόβλημα είχε δημιουργηθεί όταν άλλοτε δασικές εκτάσεις, όπως αποτυπώνονται στις αεροφωτογραφίες του ΄45 (ή, εφόσον αυτές δεν είναι ευκρινείς, στις αντίστοιχες του 1960), μετέπειτα εκχερσώθηκαν παρανόμως, μετατράπηκαν σε καλλιεργήσιμες και ξεκίνησαν οι αγρότες που τις εκμεταλλεύονταν να λαμβάνουν επιδοτήσεις από τον ΟΠΕΚΕΠΕ (Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων). Μάλιστα, το πρόβλημα δεν είναι μεμονωμένο, αλλά όπως διαφάνηκε από την ανάρτηση των δασικών χαρτών, αφορά 2.228.396 στρέμματα επιδοτούμενων αγροτικών εκτάσεων και χιλιάδες αγρότες, οι οποίοι κινδυνεύουν να χάσουν τα κοινοτικά κονδύλια στήριξης.
Οι περισσότερες εκχερσωμένες εκτάσεις καταγράφονται στους νομούς Χαλκιδικής (156.127 στρέμματα), Ηλείας (148.761 στρέμματα), Φθιώτιδας (141.426), Αιτωλοακαρνανίας (133.041), Αττικής (112.356), Λάρισας (106.711) ενώ την πρώτη δεκάδα συμπληρώνουν οι νομοί Λακωνίας, Μεσσηνίας, Αχαΐας και Εύβοιας.
Με την προτεινόμενη ρύθμιση δεν μεταβάλλεται ο δασικός χαρακτήρας των ρυθμιζόμενων εκτάσεων, ούτε ο χαρακτηρισμός που οι εκχερσωμένες εκτάσεις φέρουν στους δασικούς χάρτες (δηλαδή ΔΑ), αλλά επιτρέπεται η διατήρηση της αγροτικής χρήσης για όσο χρόνο οι συγκεκριμένες εκτάσεις τελούν υπό το καθεστώς ενωσιακών ενισχύσεων.
Όπως προκύπτει από τον Κανονισμό (ΕΚ) 1782/2003, σκοπός θέσπισης των κανόνων στήριξης της κοινής γεωργικής πολιτικής είναι η αποτροπή εγκατάλειψης της γεωργικής γης και η εξασφάλιση της καλλιέργειάς της στο μέλλον. «Με δεδομένο ότι τα δικαιώματα ενίσχυσης καθορίζονται με βάση τον μέσον όρο των επιδοτήσεων που ελάμβαναν οι γεωργοί το έτος 2000 για τις αρόσιμες εκτάσεις και το έτος 1999 για τις ελαιοκαλλιέργειες, προκύπτει ότι η αγροτική χρήση εκτάσεων που το έτος 1945 εμφάνιζαν δασική μορφή, όχι απλά τελούσε εν γνώσει του Ελληνικού Κράτους τα τελευταία τουλάχιστον 20 χρόνια, αλλά τούτο, εγκρίνοντας τις σχετικές αιτήσεις χορήγησης ενιαίων ενισχύσεων, δημιούργησε την εύλογη πεποίθηση σε δικαιούχους καλλιεργητές ότι νομίμως των εκτάσεων αυτών έχει μεταβληθεί η χρήση», αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση για την προωθούμενη ρύθμιση.
Περαιτέρω, όπως προκύπτει από την οικονομικοτεχνική μελέτη με τίτλο «Παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών για την εκπόνηση μελέτης ανάδειξης των τεχνικών στοιχείων θεμελίωσης του δημοσίου συμφέροντος», η οποία υλοποιήθηκε από την εταιρεία «NERCO – Ν. Χλύκας και Συνεργάτες» για λογαριασμό της Γενικής Διεύθυνσης Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), επιτακτικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος επιβάλλουν τη διατήρηση της αγροτικής χρήσης στις υπό ρύθμιση εκτάσεις, ενώ οι περιβαλλοντικές συνέπειες από τη διατήρηση της χρήσης αυτής δεν κρίνονται σημαντικές. Και τούτο διότι το 50% τουλάχιστον των υπό ρύθμιση εκτάσεων αφορούν σε δενδροκομικές καλλιέργειες, οι οποίες, ως προς τα περιβαλλοντικά οφέλη, προσιδιάζουν σε μεγάλο βαθμό προς τις εκτάσεις που συνιστούν δάση (δενδρώδης βλάστηση), ενώ υπερτερούν των ωφελειών των δασικών εκτάσεων (συντιθέμενη από αραιής πυκνότητας και χαμηλή μη δενδρώδη βλάστηση). Η μελέτη εκπονήθηκε ώστε να στοιχειοθετηθεί το δημόσιο συμφέρον με τη διατήρηση των καλλιεργειών στις εκχερσωμένες εκτάσεις και η νομοθετική ρύθμιση να είναι συνταγματικά ανεκτή.
Η εκχέρσωση δασών προς απόδοση σε αγροτική καλλιέργεια απαγορεύεται. Κατ’ εξαίρεση όμως θα επιτρέπεται η από γεωργικούς συνεταιρισμούς, ομάδες παραγωγών ή φυσικά πρόσωπα εκχέρσωση δασικών εκτάσεων ή η χρήση από αυτούς ασκεπούς έκτασης ή διάκενου εντός δάσους ή δασικής έκτασης, εμβαδού έως 30 στρέμματα (όταν πρόκειται για φυσικά πρόσωπα), για γεωργική, δενδροκομική καλλιέργεια ή για φύτευση σε ανάμειξη αγρίων και οπωροφόρων, καρποφόρων δένδρων ή για φύτευση δασικών ειδών για την απόδοση προϊόντων, ιδίως, κάστανων, καρυδιών και τρούφας, ή για δημιουργία αμπελώνων ή φυτειών αρωματικών φυτών. Θα επιτρέπεται, επίσης, η δια εμβολιασμού εξημέρωση άγριων οπωροφόρων ή καρποφόρων δένδρων. Επιπλέον θα επιτρέπονται κατασκευές που εξυπηρετούν τη γεωργική εκμετάλλευση, όπως δεξαμενές νερού, γεωτρήσεις, μετρητές ρεύματος, υπόστεγα.
Η έγκριση για τη γεωργική εκμετάλλευση (και για δημόσιες εκτάσεις και οι κοινόχρηστες και διαθέσιμες εποικιστικές δασικές εκτάσεις) θα χορηγείται, εφόσον διαπιστωθεί, κατόπιν σχετικής οικονομοτεχνικής μελέτης βιωσιμότητας της γεωργικής εκμετάλλευσης, ότι οι εδαφολογικές και οικολογικές συνθήκες συνηγορούν υπέρ αυτού του τρόπου εκμετάλλευσης χωρίς να παραβλάπτεται η λειτουργία του δασικού οικοσυστήματος, από την απώλεια του φυσικού του στοιχείου. Σε αυτές τις εκτάσεις, η έγκριση επέμβασης θα χορηγείται σε δάση, δασικές, χορτολιβαδικές, πετρώδεις εκτάσεις που εκχερσώθηκαν για γεωργική εκμετάλλευση, χωρίς άδεια της δασικής αρχής, οι οποίες αποτυπώνονται στους αναρτημένους δασικούς χάρτες με τον χαρακτηρισμό «ΔΑ» ή «ΧΑ» (δηλαδή άλλοτε δασικές ή χορτολιβαδικές που εμφανίζονται σήμερα ως αγροτικές), εφόσον συνεχίζουν την αγροτική χρήση έως σήμερα ή τελούν σε καθεστώς αγρανάπαυσης και είναι ενταγμένες στο Ολοκληρωμένο Σύστημα Υποβολής Δηλώσεων (Ο.Σ.Δ.Ε.), διατηρούν τη γεωργική χρήση για όσο χρόνο λαμβάνουν ενιαία ενίσχυση. Οι εκτάσεις αυτές εξακολουθούν να φέρουν τον χαρακτηρισμό «ΔΑ» ή «ΧΑ» στο δασικό χάρτη, ο οποίος δεν μεταβάλλεται.
Για την αποτύπωση των συγκεκριμένων εκτάσεων, ο Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων, Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε.) αποστέλλει στη Γενική Διεύθυνση Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος της Γενικής Γραμματείας Δασών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και στον φορέα «Ελληνικό Κτηματολόγιο», το γεωχωρικό περίγραμμα του συνόλου των εκτάσεων που έχουν δηλωθεί με Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης στο Ο.Σ.Δ.Ε.. Τα περιγράμματα προσαρμόζονται στα χαρτογραφικά υπόβαθρα των δασικών χαρτών και οι εκτάσεις που τελούν σε καθεστώς ενίσχυσης επισημαίνονται, καταχωριζόμενης της σχετικής πληροφορίας με την αντίστοιχη ένδειξη της νόμιμης αλλαγής χρήσης. Τα στοιχεία του Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. επικαιροποιούνται ανά τρία έτη. Το ειδικό αρχείο που δημιουργείται από τα στοιχεία του δασικού χάρτη και του Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε., θα ενημερώνεται και θα τηρείται από το Τμήμα Δασικών Χαρτογραφήσεων των Διευθύνσεων Δασών.
Στις εκτάσεις αυτές, για όσο χρόνο τελούν υπό καθεστώς ενίσχυσης, δεν θα επιβάλλονται διοικητικά μέτρα και κυρώσεις όπως ορίζει η δασική νομοθεσία, ενώ η εκτέλεση σχετικών διοικητικών πράξεων που έχουν ήδη εκδοθεί θα αναστέλλεται. Έως την οριστικοποίηση των πρώτων εγγραφών στο Κτηματολόγιο το ιδιοκτησιακό καθεστώς έναντι του Δημοσίου των συγκεκριμένων εκτάσεων δεν θα εξετάζεται, προκειμένης της υπαγωγής σε καθεστώς ενιαίας ενίσχυσης. Γι΄ αυτό το «Ελληνικό Κτηματολόγιο» θα αποστέλλει, τόσο στον Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε., όσο και στο Τμήμα Δασικών Χαρτογραφήσεων των Διευθύνσεων Δασών, καθώς και στη Γενική Διεύθυνση Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος της Γενικής Γραμματείας Δασών του ΥΠΕΝ, σε ετήσια βάση, γεωχωρικό και περιγραφικό αρχείο, για τις εγγραφές με δικαιούχο κυριότητας το Ελληνικό Δημόσιο, των περιοχών, στις οποίες οριστικοποιούνται οι πρώτες εγγραφές.»
ΟΙ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΕΣ
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα tovima.gr «Έτοιμη είναι η νομοθετική ρύθμιση η οποία θα ξεμπλοκάρει τις κληρονομιές από τους κυρωμένους δασικούς χάρτες, οι οποίοι πλέον καλύπτουν στο 88,72% της ελληνικής επικράτειας.
Ποιο είναι το πρόβλημα; Κάθε μεταβολή των εμπραγμάτων δικαιωμάτων (μεταβιβάσεις, ενέχυρο, υποθήκες κ.λπ.) σε ιδιοκτησίες που περιλαμβάνονται σε δασικό χάρτη έπειτα από την κύρωσή του είναι άκυρη και ανίσχυρη, αν δεν συνοδεύεται από πιστοποιητικό της Διεύθυνσης Δασών, με το οποίο να βεβαιώνεται ο χαρακτήρας της έκτασης.
Τη λύση αναμένεται να φέρει νέα νομοθετική πρωτοβουλία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας η οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, θα προβλέπει εξαίρεση της υποχρέωσης επισύναψης δασικού πιστοποιητικού για τον δασικό ή μη χαρακτηρισμό του ακινήτου σε συμβολαιογραφικές πράξεις αποδοχής κληρονομίας.
Ακυρη και ανίσχυρη
Ειδικότερα, βάσει της προωθούμενης ρύθμισης, μετά την κύρωση του δασικού χάρτη, εξαιρουμένων των δηλώσεων αποδοχής κληρονομίας σε δασικές εκτάσεις, κάθε άλλη μεταβίβαση, σύσταση, αλλοίωση και γενικά κάθε μεταβολή των εμπραγμάτων δικαιωμάτων, που θα πραγματοποιείται με δικαιοπραξία εν ζωή, θα είναι άκυρη και ανίσχυρη αν δεν συνοδεύεται από σχετικό πιστοποιητικό της αρμόδιας δασικής υπηρεσίας, με το οποίο βεβαιώνεται ο χαρακτήρας της έκτασης. Το πιστοποιητικό δεν θα εκδίδεται για περιοχές του δασικού χάρτη που δεν περιλαμβάνονται στις δασικές εκτάσεις.
Ειδικά για εκτάσεις που έχουν περιληφθεί στη φάση της ανάρτησης του δασικού χάρτη, για τις οποίες έχουν γίνει δεκτές αντιρρήσεις των ενδιαφερομένων, αντί για το πιστοποιητικό στο σχετικό συμβόλαιο θα προσαρτάται αντίγραφο της απόφασης επί της αντίρρησης με τον αριθμό διαδικτυακής ανάρτησης (ΑΔΑ), όπως ισχύει και σήμερα.
Θα επισυνάπτεται επίσης τοπογραφικό διάγραμμα εξαρτημένων συντεταγμένων ΕΓΣΑ, επί του οποίου ο συντάκτης θα βεβαιώνει ότι το ακίνητο είναι αυτό, ως προς το οποίο έχουν γίνει δεκτές οι υποβληθείσες αντιρρήσεις. Για τη χορήγηση του πιστοποιητικού θα καταβάλλεται ειδικό τέλος.
Για περιοχές που δεν είναι δασικές το πιστοποιητικό θα αντικαθίσταται από υπεύθυνη δήλωση επί του τοπογραφικού διαγράμματος, που θα συνοδεύει την πράξη του συμβολαιογράφου ή – αν δεν υφίσταται υποχρέωση εκπόνησης τοπογραφικού – επί αποσπάσματος του δασικού χάρτη όπου θα απεικονίζεται το ακίνητο. Με τη δήλωση θα δηλώνεται από τον μηχανικό ότι το ακίνητο δεν εμπίπτει στις προστατευτικές διατάξεις της δασικής νομοθεσίας. Η υπεύθυνη δήλωση πρέπει να μνημονεύεται στις δικαιοπραξίες εν ζωή που συντάσσονται από τους συμβολαιογράφους.
Αν δεν έχουν τηρηθεί τα συγκεκριμένα «βήματα», σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις, δεν θα επιτρέπεται η εγγραφή ή η μεταγραφή των δικαιοπραξιών εν ζωή στα υποθηκοφυλακεία και κτηματολογικά γραφεία, με εξαίρεση τις δηλώσεις αποδοχής κληρονομίας.
Η ρύθμιση αναμένεται να ξεμπλοκάρει ή να διευκολύνει τις αποδοχές κληρονομίας χιλιάδων ακινήτων, οι οποίοι εάν χρειαστεί θα μπορούν να προσφεύγουν και σε ένδικα μέσα κατά του Δημοσίου. Δίχως την πράξη αποδοχής, οι κληρονόμοι έχουν το δικαίωμα άσκησης αντίρρησης.
Το ζήτημα με τις κληρονομιές αφορά χιλιάδες περιπτώσεις καθώς πλέον έχουν κυρωθεί δασικοί χάρτες στο 88,72% της επικράτειας. Τα τελευταία χρόνια, από τη διαδικασία της ανάρτησής τους είχαν αναδειχθεί προβλήματα τα οποία άλλα επιλύθηκαν, ενώ άλλα εκκρεμούν. Ετσι, ενώ προωθήθηκαν ρυθμίσεις για τη διευθέτηση του ιδιοκτησιακού και των δασωμένων αγρών (6,8 εκατ. στρέμματα), δηλαδή των πρώην αγροτικών εκτάσεων που δασώθηκαν λόγω εγκατάλειψης, παραμένουν τα «αγκάθια» των παρανόμως εκχερσωμένων εκτάσεων (2,2 εκατ. στρέμματα) και των δασικών χωριών αυθαιρέτων. Για τις εκχερσωμένες σχεδιάζεται μια νομική λύση, συνταγματικά ανεκτή, η οποία θα επιτρέπει τη γεωργική τους χρήση για όσο χρόνο λαμβάνουν ενιαία ενίσχυση. Οσο για τα δασικά αυθαίρετα, θα πρέπει να ολοκληρωθεί η καταγραφή τους έως τα τέλη Μαρτίου.»