Επιτόκια: Η ΕΚΤ βάζει νέα φωτιά σε επιχειρηματικά και καταναλωτικά δάνεια - Ποιοι διασώζονται

Η 8η κατά σειρά αύξηση των επιτοκίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας σε διάστημα ενός έτους, αυτή τη φορά κατά 25 μονάδες βάσης δεν αποτέλεσε έκπληξη και εκτός εξαιρετικού απροόπτου, όπως είπε η Κριστίν Λαγκάρντ, η Φρανκφούρτη θα προχωρήσει σε μια ακόμα αύξηση -πιθανότατα ισόποση- τον Ιούλιο.
Και μπορεί η ΕΚΤ να παραμένει προσηλωμένη στον στόχο για αποκλιμάκωση του πληθωρισμού στο 2%, ωστόσο, το κόστος δανεισμού στην Ευρωζώνη έφτασε στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 22 ετών και ενώ η Fed αποφάσισε να κάνει ένα… διάλλειμα.
«Δεν έχουμε φτάσει ακόμα στον προορισμό μας», ανέφερε η Λαγκάρντ αναγνωρίζοντας ότι το κόστος ζωής γίνεται ακριβότερο για νοικοκυριά και επιχειρήσεις και οι προοπτικές για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό εξαιρετικά αβέβαιες.
Οι δυσοίωνες προβλέψεις
Σύμφωνα με τις νέες προβλέψεις ο πληθωρισμός αναμένεται να κλείσει φέτος στο 5,1%, έναντι 5,3% που ήταν η πρόβλεψη του Μαρτίου, ωστόσο το 2024 και 2025 η νέα πρόβλεψη είναι δυσμενέστερη. Συγκεκριμένα το 2024 ο πληθωρισμός εκτιμάται ότι θα υποχωρήσει στο 3% έναντι 2,9% που ήταν η προηγούμενη πρόβλεψη, ενώ για το 2025 προβλέπεται να διαμορφωθεί στο 2,3% από 2,1% που προβλεπόταν τον Μάρτιο.
Επι τα χείρω αναθεωρήθηκαν επίσης και οι προβλέψεις για την πορεία της οικονομίας, προβλέποντας ότι το ΑΕΠ θα αυξηθεί φέτος κατά 0,9% (έναντι 1% που ήταν η πρόβλεψη του Μαρτίου), κατά 1,5% το 2024 (από 1,6% που ήταν η προηγούμενη πρόβλεψη), ενώ αμετάβλητη στο 1,6% παρέμεινε η πρόβλεψη για την αύξηση του ΑΕΠ το 2025.
Ποιοι διασώζονται
Σε ό,τι αφορά στους Ελληνες δανειολήπτες, οι μόνοι που δεν πρέπει να ανησυχούν είναι οι περίπου 400.000 συνεπείς με στεγαστικά κυμαινόμενου επιτοκίου, καθώς οι τράπεζες (και οι servicers) έχουν «παγώσει» μέχρι τον Απρίλιο του 2024 τα επιτόκια στο περίπου 2,85% (επιτόκιο αναφοράς 30/3/2023 μείον 20%) συν το επιτοκιακό περιθώριο κάθε τράπεζας (spread).
Επιπρόσθετα οι ευάλωτοι – με διευρυμένα κατά 30% τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια – που έχουν ενήμερα δάνεια μπορούν να λάβουν και επιδότηση του 50% της αύξησης της δόσης, εφόσον βέβαια υποβάλλουν το σχετικό αίτημα.
Ποιοι δανειολήπτες... την πληρώνουν
Οι επιχειρήσεις αντίθετα, και κυρίως οι μικρομεσαίες με δάνεια κυμαινόμενου θα δουν περαιτέρω αύξηση του κόστους χρήματος, ενώ την άγουσα συνεχίζουν να παίρνουν και τα καταναλωτικής πίστης νοικοκυριών (από 10,5% -15% αναλόγως το ποσό, τους όρους κ.λπ.).
Τον Απρίλιο το μέσο επιτόκιο των νέων καταναλωτικών δανείων χωρίς καθορισμένη διάρκεια (κατηγορία που περιλαμβάνει τα δάνεια μέσω πιστωτικών καρτών, τα ανοικτά δάνεια και τις υπεραναλήψεις από τρεχούμενους λογαριασμούς) αυξήθηκε κατά 13 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 15,03%. Αντίστοιχα, για τα συγκεκριμένης διάρκειας το κυμαινόμενο επιτόκιο αυξήθηκε κατά 71 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 12,79%.
Πρόωρες αποπληρωμές
Ειδικότερα σε ότι αφορά στις επιχειρήσεις, όσες διαθέτουν ρευστότητας – συνήθως οι μεγάλες που έχουν και μεγαλύτερη διαπραγματευτική ισχύ – προχωρούν σε πρόωρες αποπληρωμές. Ετσι, η πιστωτική επέκταση στις τράπεζες το πρώτο τρίμηνο ήταν αρνητική και η τάση αυτή συνεχίστηκε και το β’ τρίμηνο.
Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, τον Απρίλιο το μέσο επιτόκιο των υφιστάμενων επιχειρηματικών δανείων με διάρκεια άνω των πέντε ετών είχε ήδη αυξηθεί κατά 15 μονάδες βάσης, στο 5,56%, ενώ το αντίστοιχο επιτόκιο των επαγγελματικών δανείων αυξήθηκε κατά 25 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 6,86% τον προηγούμενο μήνα.
Τα επιτόκια των δανείων προς τις μικρές επιχειρήσεις κινούνται πλέον πέριξ του 8%-9%, όλα βέβαια εξαρτώνται από την πιστοληπτική αξιολόγηση της επιχείρησης, το ύψος του δανείου και από τις εξασφαλίσεις. Στους αλληλόχρεος λογαριασμούς τα επιτόκια διαμορφώνονται πέριξ του 9%. Βεβαία μέσω των προγραμμάτων της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας οι μικρομεσαίες και μικρές επιχειρήσεις μπορούν να πάρουν φθηνότερα δάνεια.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το πρόγραμμα «Δάνεια Ρευστότητας Επιχειρήσεων» είχε πολύ μεγάλη απήχηση, καθώς παρέχει ευνοϊκούς όρους σε δάνεια κεφαλαίου κίνησης (από 10.000 ευρώ – 1,5 εκατ. ευρώ) προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με άτοκο το 40% του κεφαλαίου (το υπόλοιπο 60% χορηγείται από την τράπεζα) και δυνατότητα διετούς μερικής επιδότησης επιτοκίου.