Ερχονται έκτακτοι «μποναμάδες» για ευάλωτους τα Χριστούγεννα - Πού θα κριθεί η τελική απόφαση

Περιθώρια για έκτακτες παροχές στο τέλος του έτους αφήνει η υπεραπόδοση των φορολογικών εσόδων κατά 3,1 δισ. ευρώ που κατέγραψε ο κρατικός προϋπολογισμός στο εννιάμηνο με αποτέλεσμα το πρωτογενές πλεόνασμα να διαμορφωθεί σε υπερδιπλάσια επίπεδα έναντι του στόχου.
Στο οικονομικό επιτελείο επικρατεί συγκρατημένη αισιοδοξία για υπέρβαση του αναθεωρημένου προς τα πάνω στόχου για το φετινό πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 1,1% του ΑΕΠ καθώς θα ανοίξει τον δρόμο για μέτρα υπέρ των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων κοντά στα Χριστούγεννα. Με βάση τις προβολές που κάνουν οι υπηρεσίες στο Γενικό Λογιστήριο είναι πιθανό το πρωτογενές πλεόνασμα να διαμορφωθεί κατά 0,2% – 0,3% υψηλότερα από το στόχο, στο 1,4% του ΑΕΠ πράγμα που σημαίνει ότι θα δημιουργηθεί ένα μαξιλάρι της τάξης πέριξ των 500 εκατομμυρίων ευρώ.
Μέσα στο Νοέμβριο οι αποφάσεις
Οι αποφάσεις θα ληφθούν εντός του Νοεμβρίου πριν από την κατάθεση του τελικού σχεδίου του προϋπολογισμού στη Βουλή στις 21 Νοεμβρίου.
Δύο είναι οι βασικοί παράγοντες που θα κρίνουν εάν θα υπάρξουν τελικά έκτακτα μέτρα:

1. Η εφαρμογή της απόφασης για τις συντάξεις των δικαστών. Το οικονομικό επιτελείο θα επιδιώξει μια συμβιβαστική και ισορροπημένη λύση που θα λαμβάνει υπόψη την απόφαση του ανωτάτου δικαστηρίου αλλά χωρίς να διακυβεύεται η δημοσιονομική σταθερότητα της χώρας και η δημιουργία νέων ελλειμμάτων στο ασφαλιστικό σύστημα. Σύμφωνα με το επικρατέστερο σενάριο που επεξεργάζονται τα συναρμόδια υπουργεία οι 4.000 συνταξιούχοι δικαστές θα λάβουν αυξήσεις, με εφαρμογή από την ημέρα ψήφισης της νομοθετικής ρύθμισης που θα κατατεθεί στη Βουλή ενώ θα τεθεί φρένο στη λήψη αναδρομικών. Η χορήγηση των αναδρομικών αναμένεται να περιοριστεί στους 450 δικαστές που έχουν προσφύγει στη δικαιοσύνη καθώς η δαπάνη για τη χορήγηση αναδρομικών στο σύνολο των συνταξιούχων εκτιμάται ότι προσεγγίζει τα 500 με 600 εκατομμύρια ευρώ. Η πρόσφατη απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καλείται να εφαρμόσει για τις συντάξεις των δικαστικών λειτουργών τις αποφάσεις του Μισθοδικείου (2018 και 2021) που έκριναν πως οι αποδοχές τους πρέπει να επανέλθουν στα επίπεδα προ των περικοπών του 2012. Με τις αποφάσεις του Μισθοδικείου εκτός από τις μνημονιακές μειώσεις, ακυρώθηκαν ως αντισυνταγματικά ειδικά για τους δικαστές δύο από τα άρθρα του νόμου Κατρούγκαλου, το άρθρο 8 για τα ποσοστά αναπλήρωσης και άρθρο 14 για τον επανυπολογισμό των συντάξεων και την προσωπική διαφορά.
2. Οι επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία στο ενδεχόμενο γενίκευσης της σύρραξης στη Μέση Ανατολή. Προς το παρόν στο οικονομικό επιτελείο δεν ανησυχούν αλλά παρακολουθούν με προσοχή τις εξελίξεις. Εάν επεκταθεί η σύρραξη τότε θα υπάρξουν συνέπειες με την άνοδο των τιμών των καυσίμων, την αναζωπύρωση του πληθωρισμού, τη μείωση του τουρισμού, αλλά και την υποχώρηση της οικονομικής δραστηριότητάς. Σε αυτό το ενδεχόμενο στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας θα αναγκαστούν να αναδιαμορφώσουν τη στρατηγική τους προκειμένου να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Άλλωστε στο σχέδιο του προϋπολογισμού που απεστάλη στις Βρυξέλλες τονίζεται μεταξύ άλλων ότι οι δυσμενείς γεωοπολιτικές εξελίξεις μπορεί να επηρεάσουν την ελληνική οικονομία.

Τα μέτρα
Εφόσον επιβεβαιωθεί η υπέρβαση του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα, το επικρατέστερο μέτρο που θα ληφθεί είναι η χορήγηση μιας επιταγής ακρίβειας, ένα επίδομα Χριστουγέννων στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
Ταυτόχρονα εξετάζεται η επέκταση του μειωμένου ΦΠΑ στις μεταφορές κόστους 160 εκατομμυρίων ευρώ σε εξάμηνη βάση προκειμένου να μην ακριβύνουν τα εισιτήρια.