Αποσύρονται όλα τα παλαιά εκπαιδευτικά αεροσκάφη, μετά το θάνατο του επισμηναγού Κωστέα

Νωρίτερα από τον προβλεπόμενο χρόνο φαίνεται ότι αποσύρονται τελικά τα εκπαιδευτικά αεροσκάφη Τ2 Buckeye, μετά το τραγικό δυστύχημα της 27ης Δεκεμβρίου, που στοίχισε τη ζωή στον πιλότο, επισμηναγό Επαμεινώνδα Κωστέα.
Τα αεροσκάφη που εκπαιδεύουν τους Ελληνες πιλότους σχεδόν τα τελευταία 50 χρόνια ήταν προγραμματισμένο να αποσυρθούν την άνοιξη, με κάποιες πληροφορίες να αναφέρουν ως πιθανότερο χρονικό σημείο τον Μάιο. Ομως, μετά το τραγικό δυστύχημα, καθηλώθηκαν όλα όσα ήταν διαθέσιμα και φαίνεται ότι μάλλον δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθούν ξανά για εκπαιδευτικούς σκοπούς ή για πτήσεις συντήρησης. Από τα 40 αεροσκάφη του τύπου Τ2, που απέκτησε η Πολεμική Αεροπορία το 1976, σε πτητική κατάσταση βρίσκονταν μόλις τέσσερα, εκ των οποίων τα τρία πετούσαν την ημέρα του δυστυχήματος.
Οι λόγοι της πρόωρης απόσυρσης σχετίζονται σαφώς με τα αίτια της πτώσης του αεροσκάφους. Αυτές τις ημέρες, ο πρόεδρος της επιτροπής των εμπειρογνωμόνων έχει το δύσκολο έργο να συλλέξει όλα τα στοιχεία που θα διαλευκάνουν πλήρως τις συνθήκες υπό τις οποίες ο έμπειρος επισμηναγός βρήκε τραγικό θάνατο.
Οπως στην περίπτωση με το Canadair CL-215 στην Εύβοια, που συνετρίβη στις 25 Ιουλίου κατά τη διάρκεια κατάσβεσης πυρκαγιάς στην Κάρυστο, έτσι και εδώ υπάρχει ένα πολύ σημαντικό στοιχείο για την άντληση κρίσιμων πληροφοριών. Πρόκειται για μια σειρά από βίντεο που δίνουν λεπτομέρειες για τα δεδομένα τα οποία ίσχυαν λίγο πριν από τη συντριβή. Μάλιστα, όπως είναι σε θέση να γνωρίζει η Realnews, υπάρχουν τουλάχιστον τρία βίντεο που έχουν καταγράψει την πορεία του Τ2 πριν αυτό συντριβεί μισό ναυτικό μίλι βορειοδυτικά της 120 Πτέρυγας Εκπαίδευσης, στην Καλαμάτα.
Η αιτία
Το χειρότερο σενάριο φαίνεται ότι επιβεβαιώνεται. Παρά τους εξονυχιστικούς τεχνικούς ελέγχους που γίνονται από το έμπειρο προσωπικό της Πολεμικής Αεροπορίας, η αποκόλληση καίριου τμήματος από το αεροσκάφος φαίνεται ότι προκρίνεται ως η επικρατέστερη αιτία.
Σε τρία διαφορετικά βίντεο έχει καταγραφεί ένα αντικείμενο από την άτρακτο του αεροπλάνου να έχει αποκολληθεί και τελικά να πέφτει στο έδαφος. Σύμφωνα με πληροφορίες της «R», η πτέρυγα δεν άντεξε από τις πιέσεις των G και τελικά αποκολλήθηκε.
Προς τούτο, σύμφωνα με αεροπορικές πηγές, συγκλίνουν και άλλα στοιχεία, πέραν των βίντεο, όπως το ότι βρέθηκαν τμήματα του αεροπλάνου μακριά από το σημείο της συντριβής, καθώς σε περίπτωση δεν δικαιολογείται εκεί η παρουσία τους, ακόμη και αν ληφθεί υπ’ όψιν ότι μετά την πρόσκρουση μπορεί να υπάρξει διασπορά τμημάτων.
Υπάρχει, όμως, κι ένα τρίτο στοιχείο που ενισχύει αυτό το ενδεχόμενο. Οι μαρτυρίες. Δύο αυτόπτες μάρτυρες ανέφεραν ότι, ενώ το αεροσκάφος βρισκόταν εν πτήσει σε χαμηλό ύψος, ακούστηκε μια δυνατή έκρηξη. Με βάση τις ίδιες πηγές, η βίαιη αποκόλληση τμήματος από οποιοδήποτε αεροπλάνο μπορεί να προκαλέσει σύγχυση, αφού ο ήχος είναι τόσο σκληρός και δυνατός που παραπέμπει στον αντίστοιχο της έκρηξης ή τουλάχιστον έτσι τον εκλαμβάνει ένα μη έμπειρο αυτί.
Το τραγικό είναι ότι όλα αυτά έγιναν μπροστά στα μάτια της οικογένειας του άτυχου επισμηναγού, καθώς τη μοιραία πτήση παρακολουθούσαν η σύζυγος και τα δύο παιδιά του, αλλά και μέλη οικογενειών των άλλων δύο πιλότων.
Στο όριο
Υπήρξαν αναφορές ότι το μαχητικό πέταξε πέραν των δομικών του ορίων, αυτό που οι αεροπόροι αποκαλούν «Over G», και εξαιτίας αυτού να μην άντεξε το Τ2 και να αποκολλήθηκε κάποιο τμήμα του.
Οπως μας εξηγούν έμπειροι πιλότοι, κατά τη διάρκεια πτήσεων εκπαίδευσης, συντήρησης, ακόμη και αναχαιτίσεων, πολλά αεροσκάφη έχουν κατά καιρούς βγει «Οver G». Αυτό δεν σημαίνει ότι το αεροσκάφος διαλύεται, αλλά ότι αφότου προσγειωθεί περνά έναν νέο πιο εξειδικευμένο τεχνικό έλεγχο, βάσει πρωτοκόλλου. Επίσης, το γεγονός πως ένα αεροσκάφος, όταν περνά τον προγραμματισμένο έλεγχο και δέχεται τις απαιτούμενες εργασίες, ανά 100 ώρες για παράδειγμα, δεν σημαίνει ότι πλησιάζοντας τις 100 φτάνει στα όριά του.
Τα πρωτόκολλα ασφαλείας αφήνουν το περιθώριο πολλών περισσότερων ωρών, προβλέποντας ότι μπορεί κάποιο έκτακτο γεγονός να μην επιτρέψει τη συντήρηση του αεροσκάφους στις προβλεπόμενες ώρες.
Ωστόσο, οι αεροπόροι, εστιάζοντας στην αποκόλληση της πτέρυγας σε ελιγμό, προκρίνουν ως πιθανότερο αίτιο του δυστυχήματος αυτό που επισήμως ονομάζουν «δομική καταστροφή λόγω κόπωσης (σ.σ. παλαιότητας) του υλικού». Το αδιαμφισβήτητο δεδομένο είναι ότι το αεροσκάφος δεν ακούμπησε κάπου κατά τη διάρκεια των ελιγμών, όπως έγινε για παράδειγμα με το μοιραίο Canadair στην Κάρυστο.
Ο έμπειρος 40χρονος πιλότος Επαμεινώνδας Κωστέας πραγματοποιούσε την τελευταία του πτήση με το συγκεκριμένου τύπου αεροσκάφος, που επρόκειτο να αποσυρθεί, πριν τη μετάβασή του στα μεγαλύτερα Τ6.
Είχε απογειωθεί από την 120 ΠΕ μαζί με άλλα δύο αεροπλάνα Τ2, συμμετέχοντας ως τριάδα σε άσκηση με δύο διαφορετικά σενάρια, στο πλαίσιο της συντήρησης που κάνουν οι ιπτάμενοι. Το πρώτο περιελάμβανε την αναχαίτιση ψηλά και αφορούσε την αερομαχία δύο εναντίον ενός.
Εν συνεχεία, κατά τη φάση της επιστροφής οι πιλότοι θα πραγματοποιούσαν εικονική προσβολή του αεροδρομίου σε επιχείρηση εγγύς υποστήριξης χερσαίων τμημάτων. Εκεί ήταν που συνέβη το μοιραίο.
Πώς η πτέρυγα αποκολλήθηκε τόσο εύκολα; Μπορεί να έπαιξε ρόλο η παλαιότητα; Ή μήπως υπήρξε κάποιος άλλος παράγοντας που βίαια προκάλεσε αυτή την αλληλουχία γεγονότων; Αυτά είναι τα ερωτήματα στα οποία θα απαντήσουν η έρευνα του εμπειρογνώμονα και το πόρισμα της επιτροπής διερεύνησης του δυστυχήματος.
Ομως, δεν μπορεί να παραβλέψει κάποιος το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια έχουν χαθεί ακόμη δύο αεροσκάφη του συγκεκριμένου τύπου, στις 4 Ιανουαρίου 2018 και στις 28 Αυγούστου του ίδιου έτους, όταν ένας ακόμη αεροπόρος έχασε τη ζωή του. Και μπορεί από το 1990 έως το 2018 να μην είχε σημειωθεί καμία άλλη πτώση Τ2, κάτι το οποίο δείχνει το υψηλό επίπεδο κατάρτισης των τεχνικών της Πολεμικής Αεροπορίας και τα αυστηρά στάνταρ ασφαλείας, δεν θα πρέπει ωστόσο να ξεχνάμε ότι η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα παγκοσμίως που χρησιμοποιούσε τα συγκεκριμένα αεροπλάνα για την εκπαίδευση των Ικάρων και πως οι διαθεσιμότητες των αεροπλάνων ήταν εξαιρετικά χαμηλές, ειδικά τα τελευταία χρόνια.
Τα νέα jets
Μετά από πάρα πολλά χρόνια συζητήσεων, προτάσεων και εισηγήσεων, η Πολεμική Αεροπορία το 2024 θα απαλλαγεί από τα υπέργηρα εκπαιδευτικά, αντικαθιστώντας τα με τα νέα Leonardo M-346. Μόλις στις 21 Δεκεμβρίου, το γραφείο Τύπου του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας έδινε στη δημοσιότητα βίντεο με την άφιξη του τέταρτου αεροπλάνου του ίδιου τύπου στην Καλαμάτα. Η συμφωνία της Πολεμικής Αεροπορίας με την ισραηλινή Elbit περιλαμβάνει την προμήθεια συνολικά 10 νέων αεροπλάνων έως το τέλος του 2024, τη συντήρηση και αύξηση των διαθεσιμοτήτων για τα Τ6 και ταυτόχρονα τη μετατροπή της 120 ΠΕΑ της Καλαμάτας σε διεθνές κέντρο εκπαίδευσης νέων αεροπόρων ξένων χωρών.