Νέα Ψηφιακή Ταυτότητα στην Ελλάδα. Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε.

Η Ελλάδα, όπως και όλες οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προχωρά στην αντικατάσταση των παλιών δελτίων ταυτότητας με νέες ψηφιακές, πιο ασφαλείς ταυτότητες, όπως προβλέπει σχετικός κανονισμός της ΕΕ. Η προθεσμία για την έκδοσή τους είναι μέχρι τον Αύγουστο του 2026.
Οι νέες ταυτότητες περιλαμβάνουν έναν 12ψήφιο προσωπικό αριθμό που συνδέεται με τον ΑΦΜ, βιομετρικά στοιχεία όπως φωτογραφία και δακτυλικά αποτυπώματα, καθώς και ένα ηλεκτρονικό τσιπ (RFID) που εξυπηρετεί την ασφαλή ψηφιακή ταυτοποίηση.
Η αναγραφή της ομάδας αίματος είναι προαιρετική.
Η έκδοση των νέων ταυτοτήτων έχει ήδη ξεκινήσει από τον Σεπτέμβριο του 2023 και εκατομμύρια πολίτες έχουν ήδη προχωρήσει στη διαδικασία. Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει καμία επίσημη δήλωση από κυβερνητικούς φορείς ή την Ευρωπαϊκή Ένωση που να συνδέει τις νέες ταυτότητες με την κατάσταση εμβολιασμού των πολιτών ή με περιορισμούς στην πρόσβαση σε υπηρεσίες όπως οι τράπεζες ή το σύστημα υγείας.
Ο Πρωθυπουργός έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν υπάρχει καμία δυνατότητα παρακολούθησης μέσω της νέας ταυτότητας και ότι δεν περιέχει συσκευές καταγραφής ή παρακολούθησης.
Ωστόσο, όπως συμβαίνει με όλες τις πολιτικές αποφάσεις, η σημερινή διαβεβαίωση δεν αποτελεί νομική εγγύηση για το μέλλον. Μια επόμενη κυβέρνηση ή ακόμα και η παρούσα, μπορεί να αλλάξει πολιτική ή να επεκτείνει τη χρήση της ταυτότητας σε περισσότερους τομείς. Παρόλα αυτά, στην πράξη τέτοιες αλλαγές δεν είναι εύκολες.
Η προστασία των προσωπικών δεδομένων είναι κατοχυρωμένη τόσο από το ελληνικό Σύνταγμα όσο και από ευρωπαϊκούς νόμους όπως ο Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων (γνωστός ως GDPR), που ισχύει σε όλη την ΕΕ. Επιπλέον, υπάρχουν ανεξάρτητες αρχές όπως η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και η ΑΔΑΕ που ελέγχουν τη χρήση των δεδομένων και προστατεύουν τα δικαιώματα των πολιτών.
Η Ευρωπαϊκή Ψηφιακή Ταυτότητα σχεδιάζεται με βασική αρχή την ιδιωτικότητα του χρήστη. Δίνει στον πολίτη τον έλεγχο για το ποια στοιχεία κοινοποιεί και σε ποιον, χωρίς να επιτρέπει την παρακολούθηση ή τη δημιουργία προφίλ.
Όταν ένας πολίτης χρησιμοποιεί την ταυτότητά του ψηφιακά, αποκαλύπτονται μόνο τα απολύτως απαραίτητα στοιχεία ― τίποτα παραπάνω. Παράλληλα, υπάρχει δυνατότητα διαγραφής ή τροποποίησης δεδομένων και πλήρης καταγραφή της χρήσης τους.
Το πιο σημαντικό είναι να παραμένουμε ως πολίτες ενημερωμένοι. Καμία τεχνολογία δεν είναι "καλή" ή "κακή" από μόνη της ― σημασία έχει πώς χρησιμοποιείται και με ποιους κανόνες. Γι’ αυτό είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε τα δικαιώματά μας, να απαιτούμε διαφάνεια στον τρόπο που εφαρμόζονται αυτά τα συστήματα και να ζητάμε ελέγχους από ανεξάρτητες αρχές.
Η συμμετοχή μας και η κριτική εγρήγορση είναι τα καλύτερα εργαλεία για να διασφαλίσουμε ότι η νέα ψηφιακή εποχή δεν θα γίνει εργαλείο ελέγχου, αλλά θα λειτουργήσει προς όφελος όλων.