Η Φορολογία Εισοδήματος στην Ελλάδα

Η φορολογία εισοδήματος στην Ελλάδα ακολουθεί ένα προοδευτικό σύστημα με πολλαπλούς συντελεστές, απαλλαγές και αφορολόγητα όρια
Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2023, τα συνολικά δηλωθέντα φορολογικά εισοδήματα ανήλθαν περίπου στα 97,5 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ τα έσοδα του κράτους από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων ήταν περίπου 10,2 δισεκατομμύρια.
Αν η Ελλάδα καταργούσε το υπάρχον σύστημα και εφάρμοζε έναν ενιαίο φορολογικό συντελεστή για όλους, χωρίς εξαιρέσεις, τα αποτελέσματα που διέφεραν σημαντικά.
Με έναν ενιαίο φόρο 10% σε όλα τα εισοδήματα, το Δημόσιο που εισέπραξε περίπου 9,75 δισεκατομμύρια ευρώ, δηλαδή ελαφρώς λιγότερα από τα σημερινά έσοδα. Αυτό το σενάριο είναι κοινωνικά πιο «ήπιο», αλλά θα απαιτούσε κάποιου είδους αναπλήρωση, είτε μέσω αύξησης έμμεσων φόρων είτε με μείωση δαπανών.
Αντίθετα, ένας ενιαίος φόρος 15% θα απέφερε στο κράτος περίπου 14,6 δισεκατομμύρια ευρώ, αυξάνοντας σημαντικά τα δημόσια έσοδα. Αυτή η θεωρείται πιο ισορροπημένη, καθώς ενισχύει τα έσοδα χωρίς να επιβαρύνει τους πολίτες.
Με συντελεστή 20%, τα έσοδα θα έφταναν περίπου τα 19,5 δισεκατομμύρια ευρώ, σχεδόν διπλασιάζοντας τα σημερινά. Ωστόσο, κάτι τέτοιο είχε μεγαλύτερο κοινωνικό κόστος, ειδικά για τα χαμηλά και μέσα εισοδήματα, που σήμερα προστατεύονται μέσω αφορολόγητου ορίου.
Η επιλογή ενός ενιαίου φόρου, αν και απλή στη σύλληψη έχει πολυεπίπεδες. Από τη μία πλευρά, η εφαρμογή του συστήματος θα μπορούσε να περιορίσει τη φοροδιαφυγή, καθώς τα κίνητρα για απόκρυψη εισοδήματος μειώνονται όταν οι φόροι είναι χαμηλότεροι και καθολικοί.
Από την άλλη, η κατάργηση των αφορολόγητων και των κοινωνικών απαλλαγών μεταφέρει μεγαλύτερο βάρος στους οικονομικά ασθενέστερους. Έτσι, για να είναι ένα τέτοιο σύστημα κοινωνικό δίκαιο, θα έπρεπε να συνοδεύεται από άλλα μέτρα στήριξης, όπως μείωση ΦΠΑ σε βασικά αγαθά ή ενίσχυση κοινωνικών επιδομάτων.
Ο διάλογος για τη φορολογική μεταρρύθμιση πρέπει να στηρίζεται σε πραγματικά δεδομένα και όχι σε θεωρητικές υποθέσεις. Ένα διάγραμμα που συγκρίνει τα πιθανά έσοδα από κάθε σενάριο δείχνει καθαρά τις επιλογές: σήμερα εισπράττονται 10,2 δισεκατομμύρια, με 10% που εισπράττονται 9,75, με 15% θα έρθουν στα ταμεία 14,6 και με 20% περίπου 19,5 δισεκατομμύρια ευρώ.
Η επιλογή του κατάλληλου συντελεστή εξαρτάται από τις προτεραιότητες κάθε κυβέρνησης: μεγαλύτερα έσοδα, κοινωνική δικαιοσύνη ή απλοποίηση. Σε κάθε περίπτωση, είναι κρίσιμο ο πολίτης να γνωρίζει τι σημαίνει κάθε αλλαγή και πώς επηρεάζει την καθημερινότητά του. Ο δημόσιος διάλογος πρέπει να βασίζεται στη διαφάνεια, στα στοιχεία και στην ειλικρίνεια. Μόνο έτσι θα μπορούν να διαμορφωθούν δίκαιες και αποτελεσματικές πολιτικές για όλους.