Σοκαριστική έκθεση για ΕΕ: 1 δισ. ευρώ σε έργα που καταπατούν δικαιώματα

Ένα τεράστιο ποσό σε κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει χρησιμοποιηθεί σε έργα που παραβιάζουν τα δικαιώματα περιθωριοποιημένων κοινοτήτων, σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύτηκε, όπου γίνεται αναφορά σε διαχωρισμένες κατοικίες για Ρομά, ιδρύματα για παιδιά με αναπηρίες και κέντρα κράτησης για αιτούντες άσυλο.
Το σχολείο για άτομα με αναπηρία στην Ελλάδα
Η έκθεση, που σε βασίζεται σε πληροφορίες που συγκέντρωσαν οκτώ ΜΚΟ από όλη την Ευρώπη, εξετάζει 63 έργα που έγιναν σε έξι χώρες, σύμφωνα με τον Guardian. Τα εν λόγω έργα πιστεύεται ότι έχουν λάβει χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση ύψους άνω του 1 δισ. ευρώ, αποκαλύπτοντας μια φαινομενικά «χαμηλή κατανόηση» των θεμελιωδών δικαιωμάτων σε όλο το μπλοκ.
Αν και η έκθεση επικεντρώθηκε σε έξι χώρες, οι υπεύθυνοι της ανάλυσης υπέδειξαν ότι παρόμοια έργα έχουν γίνει πιθανότατα σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. «Αυτό είναι πραγματικά μόνο η κορυφή του παγόβουνου», υπογράμμισε η Ines Bulic από το Ευρωπαϊκό Δίκτυο για την Ανεξάρτητη Διαβίωση. Μάλιστα, χαρακτήρισε «απαράδεκτο» το γεγονός ότι τα κονδύλια που παρείχαν οι Ευρωπαίοι πολίτες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την ενίσχυση των διακρίσεων και του διαχωρισμού κοινοτήτων που είναι περιθωριοποιημένες εντός του μπλοκ.
Ως παράδειγμα αναφέρεται ένα σχολείο για άτομα με αναπηρία στην Ελλάδα, το οποίο αποτέλεσε μέρος μιας ευρύτερης επένδυσης της ΕΕ σε ειδικά επαγγελματικά σχολεία. «Αυτό που θα θέλαμε να δούμε είναι επενδύσεις στην εκπαίδευση χωρίς αποκλεισμούς, η οποία είναι πολύ αναγκαία σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως προσβάσιμα σχολεία, επενδύσεις σε εκπαιδευτικούς υποστήριξης και άλλες υπηρεσίες που επιτρέπουν στα παιδιά να παρακολουθήσουν κανονικά σχολεία», αναφέρει η Bulic.
Σπίτια – κοντέιντερ για Ρομά σε απομακρυσμένες περιοχές της Ρουμανίας
Ένα άλλο παράδειγμα που περιλαμβάνεται στην έκθεση είναι ένα ίδρυμα για παιδιά με αναπηρίες στη Ρουμανία, το οποίο είχε λάβει χρηματοδότηση ύψους 2,5 εκατ. ευρώ, όπου τα παιδιά στέλνονταν για να ζήσουν αντί να τους παρέχεται υποστήριξη για να παραμείνουν με τις οικογένειές τους. «Αυτό προκαλεί μεγάλη ανησυχία. Είναι δικαίωμα όλων των παιδιών, με ή χωρίς αναπηρία, να μεγαλώνουν στις οικογένειές τους».
Επιπλέον, υπάρχει αναφορά σε έργα κατασκευής κοινωνικών κατοικιών για Ρομά στην άκρη μιας πόλης της Ρουμανίας. Τα σπίτια είναι μακριά από οποιαδήποτε δημόσια υπηρεσία και κατασκευάστηκαν από κοντέινερ ναυπηγείων, χωρίς να πληρούν τις ελάχιστες απαιτήσεις για θερμομόνωση ή ηχομόνωση, αλλά ούτε και αποχέτευση. Ασφαλώς, αρκετά κέντρα υποδοχής αιτούνταν άσυλο σε όλη την Ελλάδα επισημάνθηκαν επίσης για τις εξαιρετικά απομακρυσμένες τοποθεσίες τους και τις κακές συνθήκες διαβίωσης.
Αυτοί που συνέταξαν την έκθεση, ανέφεραν διάφορους λόγους για να εξηγήσουν το ότι εκατομμύρια ευρώ κατέληξαν να διατεθούν σε έργα που θεωρήθηκαν μεροληπτικά. Ένας από αυτούς ήταν η φαινομενική «χαμηλή κατανόηση» των θεμελιωδών δικαιωμάτων σε ορισμένες κυβερνήσεις και τμήματα της ΕΕ, επισήμανε ο Andor Urmos της Bridge EU, που συνεργάστηκε με διάφορες ομάδες της κοινωνίας των πολιτών σε ολόκληρη την Ευρώπη, ώστε να συγκεντρωθούν στοιχεία για την έρευνα.
«Αυτό είναι που πρέπει να αντιμετωπίσουμε στο μέλλον. Να έχουμε μια κοινή άποψη, μια κοινή κατανόηση ότι η κατασκευή ενός διαχωρισμένου σχολείου για τα παιδιά Ρομά αποτελεί παραβίαση των θεμελιωδών δικαιωμάτων, όπως και η κατασκευή ενός ιδρύματος φιλοξενίας για άτομα με αναπηρίες ή ο εγκλεισμός ανθρώπων σε κέντρα υποδοχής, όπως συμβαίνει στην Ελλάδα», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Η Επιτροπή γνωρίζει τα στοιχεία της έρευνας
Τα ευρήματα συμπίπτουν με μια σειρά πρόσφατων εκθέσεων, καθώς πριν από λίγες ημέρες το Συμβούλιο της Ευρώπης δήλωσε ότι ο σχολικός διαχωρισμός οδηγεί σε χαμηλότερης ποιότητας εκπαίδευση για τους Ρομά, υπογραμμίζοντας ότι η υψηλή συγκέντρωση παιδιών Ρομά σε ορισμένα σχολεία «φαίνεται να είναι αποτέλεσμα του οικιστικού διαχωρισμού, αλλά και των συνεχιζόμενων πρακτικών των σχολικών αρχών για την εκπαίδευση των παιδιών σε ξεχωριστές τάξεις ή κτίρια».
Το προηγούμενο έτος, ένας οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαπίστωσε ότι ο αριθμός των ατόμων με αναπηρία που ζουν σε διαχωρισμένα, ενίοτε επιβλαβή, περιβάλλοντα είχε αυξηθεί σε πολλά κράτη – μέλη, ενώ οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών έχουν επανειλημμένα κατηγορήσει τα χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ κέντρα προσφύγων, για παραβίαση των δικαιωμάτων των ανθρώπων.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απάντησε ότι γνωρίζει τα στοιχεία της έκθεσης και τα εξετάζει. «Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η Επιτροπή δεν χρηματοδοτεί καμία οργάνωση που δεν σέβεται πλήρως τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις θεμελιώδεις αξίες. Σε περίπτωση παραβίασης των εφαρμοστέων όρων, διαθέτουμε μέσα για τη διακοπή της συνεργασίας και την ανάκτηση των χρημάτων, ανάλογα με τις ανάγκες», ξεκαθάρισε Ευρωπαίος αξιωματούχος.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στηρίχθηκε στις κατά τόπους εθνικές αρχές για τα έργα
Η έκθεση απαριθμούσε έργα που τελούσαν υπό επιμερισμένη διαχείριση, κάτι που σημαίνει ότι η Επιτροπή στηριζόταν στις εθνικές αρχές για να διασφαλίσει τη νομιμότητα και την κανονικότητα των εργασιών, σύμφωνα με όσα ανέφερε αξιωματούχος. «Τόσο η ΕΕ, όσο και τα κράτη – μέλη, πρέπει να διασφαλίζουν συνεχώς ότι τα έργα που είναι ασυμβίβαστα με τις ευρωπαϊκές αξίες ή επιδιώκουν παράνομη ατζέντα, δεν λαμβάνουν υποστήριξη από κυβερνητικά και ευρωπαϊκά κονδύλια».
Τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν δείχνουν σοβαρές ελλείψεις στον τρόπο διαχείρισης και παρακολούθησης των κονδυλίων της ΕΕ, τόνισε ο Steven Allen του Validity Foundation, μιας οργάνωσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία. «Βλέπουμε ότι τόσο τα κράτη – μέλη της ΕΕ, όσο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αποτυγχάνουν να εμποδίσουν τα χρήματα των φορολογουμένων να διευκολύνουν και να χρηματοδοτούν σοβαρές παραβιάσεις των δικαιωμάτων πολλαπλών περιθωριοποιημένων πληθυσμών», εξήγησε χαρακτηριστικά.
Η δημοσιοποίηση της έκθεσης έγινε με μεγάλη προσοχή, ώστε να έρθει πριν από τον σχεδιασμό του επόμενου προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο οποίο θα τεθεί σε ισχύ το 2028. «Τα κονδύλια της ΕΕ έχουν τη δυνατότητα να αποτελέσουν ένα ισχυρό εργαλείο και να παράσχουν πραγματικά, απτά οφέλη του σχεδίου του μπλοκ στους πιο περιθωριοποιημένους πληθυσμούς της ηπείρου σήμερα. Μπορούν πράγματι να χρησιμοποιηθούν ως αντίδοτο κατά της ανόδου του υφέρποντος εθνικισμού και της ακροδεξιάς εξτρεμιστικής πολιτικής. Τα κονδύλια πρέπει να είναι καλύτερα στοχευμένα», κατέληξε ο Άλεν.