Συντάξεις με οφειλές: Η νέα πλατφόρμα και πώς θα γίνουν οι αιτήσεις

Μέσα στον Φεβρουάριο αναμένεται, να ξεκινήσει να λειτουργεί στο efka.gov.gr ειδική πλατφόρμα για να υποβάλλουν αίτηση οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αυτοαπασχολούμενοι με οφειλές άνω των 20.000 ευρώ και οι αγρότες με οφειλές άνω των 6.000 ευρώ.
Συγκεκριμένα εντός των επόμενων ημερών θα εκδοθεί η σχετική ΚΥΑ ώστε να δοθεί το πράσινο φως για την έναρξη λειτουργίας της νέας πλατφόρμας.
Μάλιστα το υπουργείο Εργασίας και ο ΕΦΚΑ εξετάζουν αυτό το διάστημα τις διατάξεις της ΚΥΑ για την άρση του τραπεζικού απορρήτου των οφειλετών και τον έλεγχο των καταθέσεων τους τουλάχιστον τους τελευταίους 12 μήνες. Υπολογίζεται ότι περίπου 15.000 ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες θα υποβάλλουν αίτηση για την λήψη σύνταξης.
Εφόσον εγκριθεί η αίτηση ο συνταξιούχος θα λαμβάνει το 40% της σύνταξής του. Το υπόλοιπο 60% της σύνταξης θα αποπληρώνει την οφειλή έως ότου αυτή πέσει κάτω από τα 20.000 ευρώ για τους επαγγελματίες και τα 6.000 ευρώ για τους αγρότες.
Από αυτά τα όρια οφειλής και κάτω θα λειτουργεί ο αυτόματος συμψηφισμός και το υπόλοιπο χρέος θα εξοφλείται με παρακράτηση 60 μηνιαίων δόσεων από το ποσό της μηνιαίας σύνταξης.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΕΦΚΑ, τα φυσικά και νομικά πρόσωπα ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι με οφειλές από 20.000- 30.000 ευρώ ανέρχονται σε 109.868 και οφείλουν 2,6 δισ. ευρώ.
Αντίστοιχα, περίπου 27.000 αγρότες έχουν οφειλές από 6.000- 10.000 ευρώ και το ληξιπρόθεσμο ποσό φτάνει τα 175 εκατ. ευρώ. Από αυτούς υπολογίζεται ότι περίπου το 10-15% έχει τις προϋποθέσεις να συνταξιοδοτηθεί, αλλά λόγω οφειλών δεν μπορεί να το κάνει.
Οι ασφαλισμένοι θα πρέπει να συναινέσουν στην άρση του τραπεζικού και φορολογικού τους απορρήτου και να μην διαθέτουν καταθέσεις άνω των 12.000 ευρώ για τους ελεύθερους επαγγελματίες και 6.000 ευρώ για τους αγρότες.
Παράγοντες του υπουργείου Εργασίας επισημαίνουν ότι η ρύθμιση δεν απευθύνεται μόνο σε όσους έχουν οφειλές και βρίσκονται σε ηλικία 67 ετών, αλλά και τουλάχιστον 2 χρόνια πλησίον στο όριο αυτό.
Παραδείγματα

• Ασφαλισμένος με οφειλές 29.000 ευρώ δικαιούται μηνιαία σύνταξη 750 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι η παρακράτηση αρχικά θα ανέρχεται σε 750 ευρώ x 60% = 450 ευρώ, άρα η μηνιαία σύνταξη που θα λάβει είναι 300 ευρώ. Μετά το πέρας 20 μηνών η οφειλή του θα έχει μειωθεί κατά 450 ευρώ x 20 = 9.000 ευρώ, με το υπόλοιπό του να ανέρχεται σε 20.000 ευρώ. Από αυτό το σημείο και έπειτα θα ενταχθεί στο καθεστώς των 60 δόσεων. Η νέα του παρακράτηση θα είναι 20.000/60 = 333,33 ευρώ ως την αποπληρωμή της οφειλής και θα λαμβάνει σύνταξη 416,67 ευρώ το μήνα για διάστημα 60 μηνών.
• Ασφαλισμένος με οφειλή 25.400 ευρώ και δικαιούται σύνταξη 900 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι η παρακράτηση αρχικά θα ανέρχεται σε 900 x 60% = 540 ευρώ, οπότε τελικώς θα λαμβάνει 360 ευρώ (δηλαδή 900-540). Εντός 10 μηνών η οφειλή του θα έχει μειωθεί κατά 540 ευρώ x 10 = 5.400 ευρώ, με το υπόλοιπο της οφειλής του να ανέρχεται σε 20.000 ευρώ. Από αυτό το σημείο και έπειτα θα ενταχθεί στο καθεστώς των 60 δόσεων. Η νέα του παρακράτηση θα είναι 20.000/60 = 333,33 ευρώ ως την αποπληρωμή της οφειλής και θα λαμβάνει σύνταξη 566,67 ευρώ το μήνα για 60 μήνες.

Συνταξιοδότηση
Σύμφωνα με το νόμο ένας οφειλέτης για να συνταξιοδοτηθεί, συνήθως στο 67ο έτος της ηλικίας, θα πρέπει:

• Να καταβάλει εφάπαξ το υπερβάλλον των 30.000 ευρώ ποσό που χρωστάει στον ΕΦΚΑ (και 10.000 ευρώ για τους αγρότες).
• Μετά την αίτηση η οποία θα γίνει σε ειδική πλατφόρμα που θα κατασκευαστεί στον ΕΦΚΑ, θα παρακρατείται το 60% του ποσού της σύναξης έως ότου η οφειλή πέσει από τα 30.000 στα 20.000 ευρώ. Δηλαδή αν κάποιος ασφαλισμένος με 20 έτη δικαιούται 600 ευρώ θα του παρακρατούνται τα 360 ευρώ. Αντίστοιχα, με 25 έτη εκ των οποίων τα 5 βαρέα, δικαιούται 850 ευρώ, θα του παρακρατούνται τα 510 ευρώ.
• Όταν το ποσό φτάσει στις 20.000 για τους ελεύθερους επαγγελματίες και 6.000 ευρώ για τους αγρότες, αυτόματα θα ρυθμισθούν σε 60 δόσεις για 5 έτη.
• Να έχουν πληρώσει τουλάχιστον 20 χρόνια ασφάλισης.
• Οι οφειλέτες μπορούν να ενταχθούν στη ρύθμιση ακόμη και στα 62 εάν έχουν συμπληρώσει 40 έτη ασφάλισης. Σε αυτή την περίπτωση κερδισμένοι είναι οι συνταξιούχοι με σύνταξη 800-1.000 ευρώ τον μήνα, οι οποίοι και θα εξοφλούν τις δόσεις μέσω της ρύθμισης και θα λαμβάνουν όλο το ποσό της αντίστοιχης Εθνικής Σύνταξης. Σε αυτή την περίπτωση θα γίνεται παρακράτηση 400-500 ευρώ το μήνα προκείμενου να λήξει το υπόλοιπο χρέος των 20.000 ευρώ (ελεύθερος επαγγελματίας).

Εθνική σύνταξη
Είναι προφανές ότι τόσο το πέναλτι του 60% κατά τα πρώτα έτη και μέχρι να υποχωρήσει η οφειλή κάτω των 20.000 ευρώ, όσο και στη συνέχεια, η περικοπή επιβάλλεται και στην εθνική σύνταξη.
Έτσι:

• Για 15 έτη ασφάλισης η εθνική σύνταξη από 383 ευρώ το 1/1/2024 θα πέσει (-60%) μόλις στα 153 ευρώ.
• Για 20ετή ασφάλιση η εθνική σύνταξη από 426 θα περιοριστεί στα 170,5 ευρώ για τον οφειλέτη ελεύθερο επαγγελματία.

Να σημειωθεί ότι η αύξηση 3% στις συντάξεις από 1/1/2024 κατανέμεται τόσο στην ανταποδοτική όσο και την Εθνική σύνταξη. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και εκείνοι καταθέσουν αίτηση το 2024, θα έχουν υψηλότερη βάση (εθνική σύνταξη) επί της οποίας θα έρθει και θα προστεθεί η ανταποδοτική. Έτσι ώστε να διαμορφωθεί το τελικό ποσό των αποδοχών.