Τσακλόγλου: Με το δείκτη μισθών η αύξηση των συντάξεων από το 2025

To νέο σύστημα υπολογισμού των συντάξεων με βάση το δείκτη μισθών αναμένεται να εφαρμοστεί από την 1/1/2025 , σύμφωνα με τις δηλώσεις του υφυπουργού εργασίας Πάνου Τσακλόγλου.
Ο νέος τρόπος υπολογισμού
Σχετικά με τον νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων, ο υφυπουργός τόνισε σε συνέντευξή του ότι ελπίζει από την 1η Ιανουαρίου του 2025 να είναι έτοιμος ένας αξιόπιστος δείκτης μισθών ώστε να αντικαταστήσει τον δείκτη τιμών καταναλωτή και να αναπροσαρμόζονται πιο δίκαια και σωστά οι συντάξιμες αποδοχές.
Ο δείκτης μισθών θα λαμβάνει υπόψη τόσο τον πληθωρισμό όσο και την παραγωγικότητα εργασίας. Με νέο σύστημα θα καθορίζεται από τον επόμενο χρόνο το ύψος των συντάξεων αλλά και η ετήσια αναπροσαρμογή του ύψους των εισφορών των ελευθέρων επαγγελματιών.
Το νέο σύστημα θα βασίζεται στο δείκτη μεταβολής μισθών ο οποίος θα αποτυπώνει τη μέση αύξηση μισθών του συνόλου των εργαζομένων.
Η κατασκευή ενός αξιόπιστου δείκτη είναι σημαντική καθώς μέχρι σήμερα ο μέσος όρος των μισθολογικών αυξήσεων είχε αποκλίσεις ανά φορέα ( ΤτΕ, Εργάνη, ΙΟΒΕ κλπ).
Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι ο μέσος μισθός σύμφωνα την ΕΡΓΑΝΗ για το 2023 ανήλθε σε 1251 ευρώ ενώ σύμφωνα με το ΙΟΒΕ κατέγραψε αύξηση κατά 4,9% το 2023 σε τρέχουσες τιμές, αγγίζοντας τα €1.439.Η νομοθεσία
Σύμφωνα με τη νομοθεσία (ν.4387/2016) από το 2025 ο υπολογισμός των συντάξιμων αποδοχών θα γίνεται με τον δείκτη μεταβολής μισθών και όχι με τον δείκτη τιμών καταναλωτή όπως ισχύει μέχρι σήμερα όπου οι συντάξιμες αποδοχές αναπροσαρμόζονται από το 2002 και μετά, προσαυξημένες κατ’ έτος με τη μεταβολή του δείκτη τιμών καταναλωτή.
Αυτό σημαίνει ότι την επόμενη χρονιά οι συντάξιμες αποδοχές των ασφαλισμένων που αποτελούν τη βάση υπολογισμού της ανταποδοτικής σύνταξης παύουν να αυξάνονται με τον πληθωρισμό και θα αυξάνονται με το ποσοστό αύξησης του δείκτη μισθών όλων των εργαζομένων. Αν το 2024 ο δείκτης μισθών καταγράψει αύξηση 3,5%-4% , αυτό το ποσοστό θα αυξήσει και τον μισθό που θα ληφθεί υπόψη για την ανταποδοτική σύνταξη όσων αποχωρήσουν το 2025.
Για παράδειγμα, έστω ότι έχουμε έναν ασφαλισμένο ο οποίος το 2025 συμπληρώνει τις προϋποθέσεις για πλήρη σύνταξη (ηλικία τουλάχιστον 62 ετών και 40 χρόνια ασφάλισης) . Και έστω ότι το 2002 ελάμβανε 800 ευρώ μισθό και το 2024 ελάμβανε 1.300 ευρώ μισθό.
Αν το έτος 2024 ο πληθωρισμός κλείσει στο 2,8% τότε οι συντάξιμες αποδοχές για την περίοδο 2002-2024 θα είναι 1.280 ευρώ και θα λάβει κύρια σύνταξη ίση με 1.075 ευρώ (μικτά).
Με το νέο τρόπο υπολογισμού με βάση το δείκτη μισθών ,αν η συνολική αύξηση του γενικού επιπέδου των μισθών είναι 4% για το 2024, τότε οι συντάξιμες αποδοχές θα είναι 1.300 ευρώ και η σύνταξη που θα λάβει θα είναι 1.082 ευρώ δηλαδή αυξημένη κατά 0,7%.
Οι διαφορές
Οι διαφορές όπως έχουν τονίσει οι ειδικοί θα είναι αμελητέες τα πρώτα χρόνια αλλά μετά από 5-6 χρόνια εφαρμογής του νέου τρόπου υπολογισμού οι συντάξεις θα λάβουν αυξήσεις 5%-10%.
Ετσι για παράδειγμα , ένας ασφαλισμένος που έχει τις ίδιες αποδοχές μέχρι το 2025 , συμπληρώνει τα 40 έτη ασφάλισης το 2030 οπότε και θα πληροί τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης. Αν θεωρήσουμε ότι ο πληθωρισμός την περίοδο 2025-2029 ήταν κάθε χρόνο 2% και η αύξηση των μισθών 5% (2% πληθωρισμός και 3% αύξηση του ΑΕΠ), τότε:
α) στην περίπτωση που ίσχυε ο κανόνας της αναπροσαρμογής με τον πληθωρισμό ο ασφαλισμένος θα ελάμβανε κύρια σύνταξη το 2030 ίση με 1.190 ευρώ, ενώ
β) με τον νέο υπολογισμό με την μεταβολή των μισθών θα ελάμβανε σύνταξη 1.308 ευρώ, δηλαδή 10% αυξημένη.
Δύο παράγοντες, η αύξηση των μισθών και το ύψος της συνταξιοδοτικής δαπάνης θα κρίνουν την πορεία του νέου συστήματος όπως επισημαίνει ο διδάκτωρ του Παντείου Βασίλης Μπέτσης και εξηγεί:
« Αν η αύξηση μισθών υπερβαίνει τον πληθωρισμό- τότε ο νέος υπολογισμός θα αυξήσει στο μέλλον σημαντικά την συνταξιοδοτική δαπάνη γιατί όσο θα προχωράμε στο μέλλον τόσο μεγαλύτερη θα είναι η διαφορά μεταξύ των δύο τρόπων υπολογισμού των συντάξιμων αποδοχών (Το 2050 η διαφορά θα είναι στο 20%). Αν όμως, οι μισθοί δεν ακολουθούν τον γενικό κανόνα της αύξησης με τον πληθωρισμό συν την ανάπτυξη, τότε οι μελλοντικοί ασφαλισμένοι θα λάβουν χαμηλότερες συντάξεις, συντάξεις που θα είναι χαμηλότερες από την αναπροσαρμογή με τον πληθωρισμό.
Οπότε, ο σχεδιασμός του δείκτη μεταβολής των μισθών δεν είναι απλή υπόθεση, γιατί πρέπει να ισορροπήσει μεταξύ της μελλοντικής αύξησης του δείκτη της συνταξιοδοτικής δαπάνης σε σημαντικά υψηλότερα επίπεδα από τις προβλέψεις της τελευταίας έκθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που προβλέπει συνταξιοδοτική δαπάνη στο 12,2% του ΑΕΠ το 2070 και στο να λάβουν οι ασφαλισμένοι ποσά συντάξεων που θα δεν θα καλύπτουν ούτε τον πληθωρισμό στο χρονικό διάστημα που εργάστηκαν.»
Προσοχή! Όπως διευκρινίζουν κορυφαία στελέχη του υπουργείου εργασίας ο δείκτης μεταβολής μισθών επηρεάζει το ποσό της σύνταξης που απονέμεται και όχι την ετήσια αύξηση των συντάξεων η οποία θα συνεχίσει να προσδιορίζεται με τον ίδιο μαθηματικό τύπο( ποσοστό ανάπτυξης + πληθωρισμός δια 2)
Ο νέος τρόπος υπολογισμού ευνοεί το ύψος των συντάξεων καθώς η ανάπτυξη ακολουθεί ανοδική πορεία σε αντίθεση με τον πληθωρισμό που υποχωρεί.
Το τελικό αποτέλεσμα βεβαίως εξαρτάται από την πορεία των μισθών που είναι συνάρτηση του ρυθμού ανάπτυξης. Όσο υψηλότερες είναι οι αυξήσεις μισθών τόσο μεγαλύτερο θα είναι και το ποσοστό αύξησης που θα έχουν οι ασφαλισμένοι στις συντάξιμες αποδοχές τους και ένα μέρος της αύξησης θα περάσει στην ανταποδοτική σύνταξη.