Πτήσεις: Ποια είναι η ασφαλέστερη θέση μέσα στο αεροπλάνο - Εκεί καθόντουσαν οι επιζώντες σε πρόσφατα δυστυχήματα

Κοιτάξτε τις φωτογραφίες από τα δύο θανατηφόρα αεροπορικά δυστυχήματα των τελευταίων δύο εβδομάδων και μέσα στη φρίκη και την οδύνη, μια σκέψη θα μπορούσε να έρθει στο μυαλό των τακτικών επιβατών.
Το παλιό ρητό έλεγε ότι το να κάθεσαι στο πίσω μέρος του αεροπλάνου είναι πιο ασφαλές μέρος από το να κάθεσαι μπροστά - και τα συντρίμμια τόσο της πτήσης 8243 της Azerbaijan Airlines, όσο και της πτήσης 2216 της Jeju Air, φαίνεται να το επιβεβαιώνουν.
Οι 29 επιζώντες από τη συντριβή του αζέρικου αεροσκάφους κάθονταν όλοι στο πίσω μέρος του αεροπλάνου, το οποίο χωρίστηκε στα δύο, αφήνοντας το πίσω μισό σε μεγάλο βαθμό άθικτο. Οι μοναδικοί επιζώντες της συντριβής της Νότιας Κορέας, εν τω μεταξύ, ήταν οι δύο αεροσυνοδοί που κάθονταν στις θέσεις τους στην ουρά του αεροπλάνου.
Μήπως λοιπόν τελικά έχει δίκιο αυτή η παλιά παροιμία -και τα αστεία με το μαύρο χιούμορ για τις θέσεις της πρώτης και της επαγγελματικής θέσης που είναι καλές μέχρι να υπάρξει πρόβλημα με το αεροπλάνο;
Το 2015, δημοσιογράφοι του περιοδικού TIME έγραψαν ότι είχαν χτενίσει τα αρχεία όλων των αεροπορικών δυστυχημάτων στις ΗΠΑ με νεκρούς και επιζώντες από το 1985 έως το 2000 και διαπίστωσαν σε μια μετα-ανάλυση ότι οι θέσεις στο πίσω τρίτο του αεροσκάφους είχαν συνολικά 32% ποσοστό θανάτων, έναντι 38% στο μπροστινό τρίτο και 39% στο μεσαίο τρίτο.
Ακόμα καλύτερα, διαπίστωσαν, ήταν τα μεσαία καθίσματα σε αυτό το πίσω τρίτο της καμπίνας, με ποσοστό θνησιμότητας 28%. Οι «χειρότερες» θέσεις ήταν οι διάδρομοι στο μεσαίο τρίτο του αεροσκάφους, με ποσοστό θνησιμότητας 44%.
Ισχύει όμως αυτό ακόμα και το 2024;
Σύμφωνα με τους ειδικούς σε θέματα αεροπορικής ασφάλειας, πρόκειται για ένα παραμύθι. «Δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να δείχνει συσχέτιση των καθισμάτων με την επιβιωσιμότητα», λέει ο Hassan Shahidi, πρόεδρος του Ιδρύματος Ασφάλειας Πτήσεων. «Κάθε ατύχημα είναι διαφορετικό».
«Αν μιλάμε για ένα θανατηφόρο ατύχημα, τότε δεν υπάρχει σχεδόν καμία διαφορά στο πού κάθεται κανείς», λέει ο Cheng-Lung Wu, αναπληρωτής καθηγητής στη Σχολή Αεροπορίας του Πανεπιστημίου της Νέας Νότιας Ουαλίας στο Σίδνεϊ. Ο Ed Galea, καθηγητής μηχανικός πυρασφάλειας στο Πανεπιστήμιο του Greenwich του Λονδίνου, ο οποίος έχει διεξάγει μελέτες-ορόσημο για την εκκένωση αεροπλάνων από συντριβή, προειδοποιεί: «Δεν υπάρχει μαγικό ασφαλέστερο κάθισμα».
«Εξαρτάται από τη φύση του ατυχήματος στο οποίο βρίσκεστε. Μερικές φορές είναι καλύτερα μπροστά, μερικές φορές πίσω». Ωστόσο, ο Galea, και άλλοι, λένε ότι υπάρχει διαφορά ανάμεσα στο κάθισμα που έχει τις καλύτερες πιθανότητες να επιβιώσει από μια αρχική σύγκρουση και σε αυτό που σας επιτρέπει να βγείτε γρήγορα από το αεροπλάνο. Αυτό το τελευταίο είναι που πρέπει να επιδιώκουμε, λένε.
Στα περισσότερα αεροπορικά δυστυχήματα μπορείς να επιβιώσεις
Πρώτον, τα καλά νέα. «Η συντριπτική πλειονότητα των αεροπορικών ατυχημάτων επιζεί και η πλειονότητα των ανθρώπων που παθαίνουν ατυχήματα επιβιώνει», λέει ο Galea. Από το 1988, τα αεροσκάφη - και τα καθίσματα στο εσωτερικό τους - πρέπει να είναι κατασκευασμένα για να αντέχουν σε πρόσκρουση έως και 16G, ή δύναμη g έως και 16 φορές τη δύναμη της βαρύτητας. Αυτό σημαίνει, λέει, ότι στα περισσότερα περιστατικά, «είναι δυνατόν να επιβιώσουμε από το τραύμα της πρόσκρουσης της συντριβής».
Για παράδειγμα, χαρακτηρίζει το αρχικό περιστατικό της Jeju Air ως επιβιώσιμο - ένα υποτιθέμενο χτύπημα πουλιού, απώλεια κινητήρα και προσγείωση με την κοιλιά στον διάδρομο προσγείωσης, χωρίς λειτουργικό σύστημα προσγείωσης. «Αν δεν είχε συντριβεί στο τσιμεντένιο ενισχυμένο εμπόδιο στο τέλος του διαδρόμου, είναι πολύ πιθανό η πλειοψηφία, αν όχι όλοι, να είχαν επιβιώσει», λέει.
Η συντριβή της Azerbaijan Airlines, από την άλλη πλευρά, χαρακτηρίζει ως ατύχημα που δεν επιζεί και χαρακτηρίζει «θαύμα» το γεγονός ότι κάποιος κατάφερε να βγει ζωντανός. Τα περισσότερα αεροσκάφη που εμπλέκονται σε ατυχήματα, ωστόσο, δεν εκτοξεύονται -όπως αυξάνονται οι υποψίες για τη συντριβή στο Αζερμπαϊτζάν- από τον ουρανό.
Και με τα σύγχρονα αεροπλάνα που έχουν κατασκευαστεί για να αντέχουν στις συγκρούσεις και να επιβραδύνουν την εξάπλωση της φωτιάς, ο Galea ανεβάζει τις πιθανότητες επιβίωσης από ένα «επιζών» ατύχημα σε τουλάχιστον 90%. Αντίθετα, λέει, αυτό που κάνει τη διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου στα περισσότερα σύγχρονα ατυχήματα είναι το πόσο γρήγορα μπορούν οι επιβάτες να απομακρυνθούν.
Τα αεροσκάφη σήμερα πρέπει να αποδεικνύουν ότι μπορούν να εκκενωθούν σε 90 δευτερόλεπτα προκειμένου να λάβουν πιστοποίηση. Αλλά μια θεωρητική εκκένωση - που εξασκείται με εθελοντές στις εγκαταστάσεις των κατασκευαστών - είναι πολύ διαφορετική από την πραγματικότητα ενός πανικόβλητου κοινού σε ένα αεροσκάφος που έχει μόλις προσγειωθεί.
Κάθε δευτερόλεπτο μετράει
Ο Galea, ειδικός σε θέματα εκκένωσης, έχει διεξάγει έρευνα για την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (CAA) του Ηνωμένου Βασιλείου, εξετάζοντας τις πιο «βιώσιμες» θέσεις σε ένα αεροπλάνο. Η έρευνα-ορόσημο, που διεξήγαγε επί σειρά ετών στις αρχές της δεκαετίας του 2000, εξέταζε τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρονταν οι επιβάτες και το πλήρωμα κατά τη διάρκεια μιας εκκένωσης μετά από συντριβή, αντί να εξετάζει τις ίδιες τις συντριβές.
Συγκεντρώνοντας δεδομένα από 1.917 επιβάτες και 155 μέλη πληρώματος που ενεπλάκησαν σε 105 ατυχήματα από το 1977 έως το 1999, η ομάδα του δημιούργησε μια βάση δεδομένων για την ανθρώπινη συμπεριφορά γύρω από αεροπορικά δυστυχήματα.
Η ανάλυσή του σχετικά με το ποιες εξόδους χρησιμοποίησαν στην πραγματικότητα οι επιβάτες «κατέρριψε πολλούς μύθους σχετικά με την εκκένωση αεροσκαφών», λέει. «Πριν από τη μελέτη μου, πίστευαν ότι οι επιβάτες τείνουν να χρησιμοποιούν την έξοδο επιβίβασης επειδή ήταν η πιο οικεία και ότι οι επιβάτες τείνουν να πηγαίνουν προς τα εμπρός. Η ανάλυσή μου των δεδομένων έδειξε ότι κανένας από αυτούς τους μύθους δεν υποστηριζόταν από τα στοιχεία».     Πηγή: cnn.com