Δεν άντεχε την οθωμανική καταπίεση. Πήγε στο Παρίσι και έστησε ένα δίκτυο βιβλίων κάτω από τη μύτη των Τούρκων

Δεν άντεχε να δει τον λαό του να ζει χωρίς φως.
Στη Χίο, οι Τούρκοι φρόντιζαν να μην κυκλοφορούν ελληνικά βιβλία, να μη μαθαίνει κανείς γράμματα.
Ο Αδαμάντιος Κοραής όμως δεν ήθελε να πάρει τα όπλα. Ήθελε να πολεμήσει με λέξεις.
Πήγε στο Παρίσι κι άρχισε να εκδίδει ελληνικά βιβλία που τα έστελνε κρυφά στα σκλαβωμένα μέρη, μέσα σε βαρέλια, τσουβάλια, ακόμα και κρυμμένα σε καθολικές αποστολές. Όταν τον ρωτούσαν πώς αντέχει να ζει εξόριστος, έλεγε πως αν έμενε στην πατρίδα του, θα πέθαινε από τη ντροπή. Ονειρευόταν μια Ελλάδα μορφωμένη, με βιβλία αντί για γιαταγάνια. Γι’ αυτό δεν εξέδιδε μόνο αρχαίους συγγραφείς· τους εξηγούσε, τους προσάρμοζε, τους έκανε κατανοητούς στους αγράμματους Έλληνες. Έβαλε στο περιθώριο επεξηγήσεις, πρόλογο, γλωσσάρι. Δεν ήθελε απλώς να δώσει το έργο· ήθελε να διδάξει τον λαό πώς να σκέφτεται.
Έγινε μανιώδης διορθωτής, γλωσσαμύντορας, εκδότης, δάσκαλος και τελικά, χωρίς ποτέ να επιστρέψει στην Ελλάδα, έγινε πατέρας της πνευματικής της αναγέννησης. Το δίκτυό του απλωνόταν από το Παρίσι ως τη Σμύρνη, με ανθρώπους που ρίσκαραν τη ζωή τους για να φτάσει ένα αντίτυπο του Επίκτητου, του Ομήρου, του Ηροδότου σε ένα ελληνόπουλο που πεινούσε για λέξεις.
Η Οθωμανική Αυτοκρατορία δεν μπορούσε να φανταστεί ότι τα πιο ανατρεπτικά όπλα δεν ήταν τα καριοφίλια αλλά τα βιβλία. Οι Τούρκοι έψαχναν για μυστικά όπλα, για κρυφά σχολεία, για συνωμοσίες. Δεν κατάλαβαν ποτέ ότι το πιο επικίνδυνο πράγμα για την κυριαρχία τους ήταν ένας γέρος στο Παρίσι που διόρθωνε ελληνικά χειρόγραφα με λοξά γυαλιά και πρησμένα δάχτυλα.
Δεν ήθελε αξιώματα. Δεν γύρισε ποτέ στην Ελλάδα μετά την Επανάσταση. Τους συμβούλευε όλους, αλλά από μακριά. Γιατί πίστευε ότι ο ρόλος του ήταν να ανοίγει το μυαλό και όχι να κυβερνά. Ο ίδιος έλεγε πως προτιμά να πεθάνει χρήσιμος και ξεχασμένος, παρά να δοξαστεί ζωντανός και άχρηστος. Το όνομά του όμως δεν ξεχάστηκε ποτέ. sportime