Σιδηρόκαστρο: Το χωριό της Μεσσηνίας με τα 30 αγάλματα και τα πετρόκτιστα σπίτια

Μια εκκλησία με πελεκητή πέτρα που κρύβει στην αγκαλιά της το δισκοπότηρο από το οποίο κοινώνησαν οι οπλαρχηγοί του 1821 και ένα Ευαγγέλιο, πάνω στο οποίο έδιναν όρκο τα μέλη της Φιλικής Εταιρείας. Ο «Ασφένδαμος του Κολοκοτρώνη», ένα σφενδάμι, μνημείο της φύσης, που μετρά τους αιώνες στην καρδιά της Πελοποννήσου. Ιστορίες ζωντανές με κλέφτες και αρματολούς, που τις υπενθυμίζει μια λαμπαδοφορία και ένας γλύπτης που στόλισε την πατρίδα του με περισσότερα από τριάντα αγάλματα και γέμισε με τέχνη μια στάλα γη. Το γραφικό Σιδηρόκαστρο Μεσσηνίας, στέκει αγέρωχο και αμφιθεατρικό, στους πρόποδες δύο λόφων, του Κάστρου και του Άη-Λια, σε υψόμετρο 440 μέτρων, 19 χιλιόμετρα μακριά από τη θάλασσα της Κυπαρισσίας.
Με μόλις 200 μόνιμους κατοίκους, το χωριό διατηρεί ακόμη την παραδοσιακή του ατμόσφαιρα με τα πετρόκτιστα σπίτια, τις 9 βρύσες και τα 26 πηγάδια. Το παρελθόν σεργιανά στα σοκάκια του και η οργιώδης φύση είναι το ιδανικό σκηνικό για μια ξεχωριστή απόδραση.
Ο πανέμορφος ναός του Αγίου Νικολάου
Όπως μαρτυρά και το όνομά του, ένα σημαντικό κάστρο προφύλασσε τον οικισμό και η θέση του βοηθούσε την οχύρωση. Η περιοχή πολιορκήθηκε σκληρά από τον Τουραχάν Μπέη, το 1452, λίγο πριν της Άλωση της Κωνσταντινούπολης, αλλά οι κάτοικοι αντιστάθηκαν με σθένος. Λίγα χρόνια αργότερα, τόσο ο οικισμός, όσο και το κάστρο έπεσαν τελικά στα χέρια των Τούρκων.



 

Κατά την Επανάσταση του 1821 εδώ έδρασαν πολλές ομάδες κλεφτών και αρματολών και κοινώνησαν από το δισκοπότηρο που φυλάσσεται σήμερα στον πανέμορφο Ναό του Αγίου Νικολάου. Ο ναός χτίστηκε από μερακλήδες μάστορες της πέτρας το 1912, στη θέση παλαιότερης βυζαντινής εκκλησίας, την οποία κατέστρεψε ο Ιμπραήμ Πασάς. Συνολικά 88 σκαλοπάτια οδηγούν στο ναό, που κυριαρχεί πάνω σε ένα μικρό ύψωμα, στη μέση του χωριού.



   

Τα εμβληματικά σκαλοπάτια και τα 30 αγάλματα
Σε αυτά τα σκαλοπάτια, αλλά και σε άλλες θέσεις μέσα στο χωριό, βρίσκονται τοποθετημένα περισσότερα από 30 αγάλματα, όλα δημιουργίες του Σιδηροκαστρίτη γλύπτη Κώστα Γεωργακά. Ο Γεωργακάς γεννήθηκε στο χωριό το 1904 και ήταν το πέμπτο παιδί μιας φτωχής οικογένειας. Στην καταστροφική ισπανική γρίπη του 1918 χάνει τον πατέρα του και τις τρεις αδελφές του. Παρόλες τις δυσκολίες, καταφέρνει να σπουδάσει στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας και να συνεχίσει τις σπουδές του στο Παρίσι. Με την επιστροφή του παίρνει ενεργό μέρος στην Εθνική Αντίσταση και αναγκάζεται να ζήσει για πολλά χρόνια στην Αιθιοπία, όπου και αναγνωρίζεται το ταλέντο του.

    

Από τη δεκαετία του ‘60 ζούσε στην Αθήνα, στον Χολαργό, αλλά τελικά αποφασίζει, τα έργα του, τα παιδιά του όπως τα αποκαλούσε, να επιστρέψουν στη γενέτειρά του. Σήμερα ο επισκέπτης, ανεβαίνοντας τα σκαλιά, θα γεμίσει ομορφιά από τους έφιππους αδριάντες του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και του Γιώργου Καραϊσκάκη, δίπλα στην αυλή της εκκλησίας.
Ξεχωρίζει ακόμη η μορφή του Γάλλου γλύπτη Ροντέν, τον οποίο ο Γεωργακάς γνώρισε προσωπικά, όσο ζούσε στο Παρίσι, αλλά και του Σιδηροκαστρίτη δασκάλου Γεώργιου Σταθόπουλου που για δεκαετίες μάθαινε γράμματα στα παιδιά του χωριού.
Ένας μοναδικός συνδυασμός ιστορίας, παράδοσης, φυσικής ομορφιάς και σύγχρονης τέχνης, κάνει το Σιδηρόκαστρο έναν από τους πιο ενδιαφέροντες προορισμούς της Μεσσηνίας και της Πελοποννήσου. Ένα χωριό που αξίζει να ανακαλύψει κανείς.   Photo: Κωστής Αγγελόπουλος