Οι αλλαγές που έρχονται στις συντάξεις με την εισφορά αλληλεγγύης συνταξιούχων

Το Φθινόπωρο θα εφαρμοστεί το νέο σχέδιο του υπουργείου Εργασίας για την αναμόρφωση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ).
Το πρόβλημα που δημιουργεί η ΕΑΣ είναι ότι η κράτηση μηδενίζει σε πολλές περιπτώσεις την αύξηση των συντάξεων. Αυτό διαπιστώθηκε από αρμόδια κυβερνητικά στελέχη και ήδη συζητούνται προτάσεις για δικαιότερη κατανομή και πάντως για μείωση της ΕΑΣ σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα.
Αυτό που επεξεργάζεται η κυβέρνηση είναι η μείωση της κράτησης αυτής τόσο από τις κύριες όσο και από τις επικουρικές συντάξεις.
Η ενδεχομένη κατάργηση της κράτησης από τίς επικουρικές θα σημάνει αυξήσεις από 10 ευρώ ως και 71 ευρώ μηνιαίως ή από 120 ευρώ ως 852 ευρώ ετησίως για περίπου 400.000 παλαιούς αλλά και νέους (μετά την 1/1/2015) συνταξιούχους που λαμβάνουν αρχική μεικτή επικουρική σύνταξη άνω των 300 ευρώ, όπου επιβάλλονται οι κρατήσεις ΕΑΣ με ποσοστά από 3% ως10%.
Η κλίμακα κρατήσεων ΕΑΣ στις επικουρικές είναι

• 3% από τα 300 ως τα 350 ευρώ, 
• 4% από τα 350 ως τα 400 ευρώ, 
• 5% από τα 400 ως τα 450 ευρώ, 
• 6% από τα 450 ως τα 500 ευρώ, 
• 7% από τα 500 ως τα 550 ευρώ,
• 8% από τα 550 ως τα 600 ευρώ, 
• 9% από τα 600 ως τα 650 ευρώ και 
• 10% από τα 650 ευρώ και άνω .

Στο νέο σύστημα θα προβλεφθεί πλαφόν κρατήσεων ώστε κανείς συνταξιούχος να μην πληρώνει περισσότερα, αλλά αντιθέτως να έχει ελάφρυνση από την κράτηση.
Η κυβέρνηση θα φέρει το σχετικό νομοσχέδιο και θα αφορά 400.000 συνταξιούχους με συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ. Στόχος είναι να καταστεί δικαιότερη η επιβάρυνση 400.000 συνταξιούχων, κυρίως των ΔΕΚΟ και του δημοσίου που εισπράττουν συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ.
Στόχος των παρεμβάσεων θα αποτελέσει, σύμφωνα με τον υφυπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Πάνο Τσακλόγλου, η εκ νέου αναμόρφωση των κλάσεων που έχουν θεσπιστεί από το 2010 και να γίνουν δικαιότερες και πιο αναλογικές σε σχέση με το εισόδημα των συνταξιούχων.
Σύμφωνα με τις εισηγήσεις που βρίσκονται στο τραπέζι:
- Στο πρώτο σενάριο εξετάζεται η αλλαγή της αρχιτεκτονικής της ΕΑΣ, ώστε αυτή να μην επιβάλλεται από το «πρώτο ευρώ» αλλά μόνο στο ποσό που υπερβαίνει το πλαφόν κάθε κλιμακίου, όπως δηλαδή ακριβώς συμβαίνει και με τους φορολογικούς συντελεστές στην φορολογία εισοδήματος. Για παράδειγμα, σύνταξη 1.500 ευρώ, έχει σήμερα ΕΑΣ 3%, η οποία επιβάλλεται σε όλο το ποσό και είναι 45€. Αν όμως επιβάλλεται μόνο στο ποσό που υπερβαίνει τα 1.400€, δηλαδή στα 100€ με έναν κάπως αυξημένο συντελεστή – π.χ. 10% – τότε το ποσό της εισφοράς μειώνεται, για παράδειγμα, στα 10€.
- Το δεύτερο σενάριο προβλέπει μείωση των συντελεστών της ΕΑΣ από το δεύτερο κλιμάκιο και πάνω. Η λογική σε αυτό το σενάριο είναι πως με το ισχύον σύστημα ο συντελεστής διπλασιάζεται από το πρώτο στο δεύτερο κλιμάκιο, δηλαδή αυξάνεται απότομά από το 3% στο 6%.
Η προωθούμενη ρύθμιση προβλέπει αναλογικότερο τρόπο μετάβασης από κλιμάκιο σε κλιμάκιο, ώστε η περικοπή να είναι πιο ομαλή και πιο δίκαιη.
Ειδικότερα, οι νέοι συντελεστές ΕΑΣ τους οποίους προβλέπει το εν λόγω σενάριο για τα πρώτα 4 κλιμάκια είναι οι εξής:

• 1.400€ - 1.700€: 3%
• 1.701€ - 2.000€: 4% (από 6%)
• 2.000€ - 2.300€: 5% (από 7%)
• 2.300€ - 2.600€: 6% (από 9%).

Ωστόσο για την ΕΑΣ που επιβάλλεται στα εισοδήματα άνω των 2.600 ευρώ δεν φαίνεται να προβλέπεται κάποια αλλαγή. Έτσι:
- Για συντάξεις από 2.600,01 – έως 2.900 ευρώ -, ποσοστό 10%.
- Για συντάξεις από 2.900,01 έως 3.200 ευρώ, ποσοστό 12%.
- Για συντάξεις από 3.200,01 έως 3.500 ευρώ, ποσοστό 13%.
- Για συντάξεις από 3.500,01 ευρώ – και άνω, ποσοστό 14%.
Πρόκειται για ένα μέτρο που τέθηκε σε ισχύ το 2010, με τους εκπροσώπους των συνταξιούχων να εκτιμούν πως τα έσοδα στον «κουμπαρά» έχουν φθάσει τα επίπεδα των 9 δισ. ευρώ. Να σημειωθεί ότι η ΕΑΣ αφορά περισσότερους από 750.000 συνταξιούχους, οι οποίοι αναμένεται να αυξηθούν από την 1.1.2024 και μετά, καθώς κάποιοι θα αλλάξουν κλιμάκιο λόγω της αύξησης 3% που έχει προγραμματιστεί να δοθεί στις συντάξεις.
Κάθε χρόνο εκτιμάται ότι υψηλοσυνταξιούχοι και ΕΦΚΑ εισφέρουν στον «κουμπαρά» αλληλεγγύης των γενεών (ΑΚΑΓΕ) περισσότερα από 700 εκατ. ευρώ, τα μισά είναι απευθείας από τις «τσέπες» των συνταξιούχων και τα υπόλοιπα τα εισφέρει ο ΕΦΚΑ. Στόχος είναι η δημιουργία και διατήρηση ενός κεφαλαίου που θα βοηθήσει σε δύσκολες εποχές στην προστασία των συνταξιοδοτικών παροχών. Να σημειωθεί ότι και από την αντίστοιχη εισφορά στις επικουρικές προστίθενται περί τα 120 εκατ. ευρώ ετησίως. Σύμφωνα με εκτιμήσεις στο ΑΚΑΓΕ, τον «κουμπαρά» αλληλεγγύης των γενεών, έχουν πλέον σωρευτεί κεφάλαια ύψους 12-14 δισ. ευρώ. Πρόκειται για σημαντικό ποσό, το οποίο δεν «αντέχει» να καλύψει ετησίως ο προϋπολογισμός.
Για παράδειγμα νέος συνταξιούχος με σύνταξη 1.395 ευρώ δεν έχει κράτηση ΕΑΣ γιατί είναι κάτω από τα 1.400 ευρώ. Με την αύξηση κατά 3% που πήρε για το 2024 η σύνταξή του θα φτάσει στα 1.436,85 ευρώ και θα έχει την κράτηση ΕΑΣ της πρώτης κλίμακας με 3%. Πρακτικά η αύξηση μηδενίζεται λόγω ΕΑΣ. Η αύξηση που θα πάρει είναι 41,85 ευρώ, αλλά λόγω της ΕΑΣ η σύνταξή του θα γυρίσει στα 1.400 ευρώ, και το όφελος του θα είναι μόλις 5 ευρώ.