Ζούσαν ακόμα όταν τους άνοιγε. Ο πρώτος γιατρός που έμαθε την ανθρώπινη ανατομία με το πιο φρικτό τρόπο.

Δεν τους σκότωνε. Τους παρατηρούσε καθώς πέθαιναν. Έτσι γεννήθηκε η επιστημονική ανατομία.
Όταν οι άλλοι γιατροί παρατηρούσαν απλώς εξωτερικά συμπτώματα, εκείνος ζητούσε ανθρώπινα σώματα για να τα εξετάσει εκ των έσω. Αλλά δεν του αρκούσαν τα πτώματα. Ήθελε να δει πώς λειτουργεί το σώμα όσο ακόμα ζει. Και το έκανε. Με άδεια από τον ίδιο τον βασιλιά.
Ήταν ο Ηρόφιλος της Χαλκηδόνας. Έζησε και εργάστηκε στην Αλεξάνδρεια, την εποχή των Πτολεμαίων. Τους παρείχαν εγκληματίες. Ζωντανούς. Τους έδεναν σε τραπέζια, και ο Ηρόφιλος ξεκινούσε να εξερευνά τα όργανα τους. Ενώ ακόμη ανέπνεαν. Τα δικά τους σώματα έγιναν οι πρώτοι χάρτες της ανθρώπινης ανατομίας στην ιστορία.
Ο Ηρόφιλος απέδειξε πρώτος ότι ο εγκέφαλος, όχι η καρδιά, είναι το κέντρο της σκέψης και της λογικής. Χάρη σ’ αυτόν καταλάβαμε τη λειτουργία του νευρικού συστήματος. Ξεχώρισε τις αρτηρίες από τις φλέβες. Κατάλαβε ότι η κίνηση και η αίσθηση ελέγχονται από τα νεύρα. Και μέτρησε παλμούς με ακρίβεια, χρησιμοποιώντας νερό για χρονόμετρο.
Ο σύγχρονός του, Ερασίστρατος, πήγε ακόμη παραπέρα. Ζύγιζε πουλιά σε κλουβιά για να μελετήσει τον μεταβολισμό. Αλλά και αυτός, όπως ο Ηρόφιλος, πήρε μέρος σε ζωντανές ανατομές. Οι Πτολεμαίοι έβλεπαν την ιατρική ως δύναμη – και τους επέτρεψαν να τη μάθουν με κάθε κόστος.
Οι δύο αυτοί άνδρες έβαλαν τις βάσεις της επιστημονικής ανατομίας. Αλλά το τίμημα ήταν βαρύ. Οι μαρτυρίες της εποχής περιγράφουν πως παρατηρούσαν τον θάνατο να πλησιάζει, μέλος προς μέλος. Μελετούσαν την αλλαγή των οργάνων, τη λειτουργία των μυών, την πορεία των νεύρων. Ζωντανά. Πραγματικά.
Οι μέθοδοί τους καταδικάστηκαν αιώνες αργότερα ως απάνθρωπες. Όμως για εκατοντάδες χρόνια, τα βιβλία τους ήταν οι μόνες πηγές γνώσης για την ανατομία. Ακόμη και ο Γαληνός άντλησε από τα ευρήματά τους.
Κανένας πριν από αυτούς δεν τόλμησε να δει το ανθρώπινο σώμα τόσο βαθειά. Κανένας μετά από αυτούς δεν ξέχασε πώς το κατάφεραν.