Κρυφά παραμένουν τα στοιχεία των βασικών μετόχων

Στον «πάγο» θα μείνει για ακόμη ένα χρόνο η δημοσιοποίηση των στοιχείων των πραγματικών μετόχων 450.000 εταιρειών που επρόκειτο να βγουν στον «αέρα» από την 31η Δεκεμβρίου 2024.
Με κοινή απόφαση των υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστή Χατζηδάκη και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κώστα Παπαστεργίου (191698 ΕΞ 17-12-2024) προβλέπεται συγκεκριμένα ότι «η έναρξη παραγωγικής λειτουργίας πρόσβασης στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων για τα υπόχρεα πρόσωπα ορίζεται η 01.11.2022 και για το ευρύτερο κοινό η 31.12.2025. Η πρόσβαση της Αρχής, των αρμοδίων ελεγκτικών αρχών και των αρμοδίων αρχών παραμένει σε ισχύ υπό τους όρους και προϋποθέσεις της παρούσας».
Πρόκειται για νέα αναβολή στη δυνατότητα πρόσβασης των πολιτών στο Μητρώο των μετόχων, καθώς η τελευταία προθεσμία προέβλεπε ότι το Μητρώο των πραγματικών δικαιούχων θα «άνοιγε» στο κοινό την 31η Δεκεμβρίου 2024. Πρέπει να σημειωθεί ότι, η δημοσιοποίηση του εν λόγω καταλόγου, έχει αναβληθεί αρκετές φορές, από τον Δεκέμβριο του 2022 που ήταν η πρώτη ημερομηνία ανοίγματος του Μητρώου στο κοινό.
Πάντως, στο Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων έχουν πρόσβαση όλες οι ελεγκτικές Αρχές, όπως, ΑΑΔΕ, Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες, Εισαγγελείς, και η Αστυνομία.
Σύμφωνα με τον νόμο 4557/2028 για την «Πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (ενσωμάτωση της Οδηγίας 2015/849/EE) και άλλες διατάξεις», εκτός των άλλων μέτρων για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος, προβλέπεται και η δημοσιοποίηση των στοιχείων μετόχων των εταιρειών, σε ειδική εφαρμογή.
Στόχος της πρωτοβουλίας αυτής είναι η δημόσια πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικές με τον πραγματικό δικαιούχο επιτρέπει μεγαλύτερο έλεγχο των πληροφοριών από την κοινωνία των πολιτών, συμπεριλαμβανομένου του Τύπου και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, και συμβάλλει στη διατήρηση της εμπιστοσύνης στην ακεραιότητα των επιχειρηματικών συναλλαγών και του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Εκτιμάται ότι μπορεί να συμβάλει στην καταπολέμηση της κατάχρησης των εταιρικών και άλλων νομικών οντοτήτων και νομικών μορφωμάτων για σκοπούς νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, τόσο βοηθώντας τις έρευνες όσο και μέσω αποτελεσμάτων που συνδέονται με τη φήμη, δεδομένου ότι οποιοσδήποτε θα μπορούσε να συνάψει συναλλαγές γνωρίζει την ταυτότητα των πραγματικών δικαιούχων.
Διευκολύνει επίσης την έγκαιρη και αποτελεσματική διάθεση πληροφοριών στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, καθώς και στις αρχές, συμπεριλαμβανομένων των αρχών τρίτων χωρών, οι οποίες συμμετέχουν στην καταπολέμηση αυτών των αδικημάτων. Η πρόσβαση στις πληροφορίες αυτές θα βοηθούσε επίσης τις έρευνες σχετικά με νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, συναφή βασικά αδικήματα και χρηματοδότηση της τρομοκρατίας.
Ποια στοιχεία θα είναι προσβάσιμα
Όταν ανοίξει η πλατφόρμα για το κοινό, η πρόσβαση θα είναι ελεύθερη μόνο ως προς τα στοιχεία που αφορούν στο ονοματεπώνυμο, την υπηκοότητα και το είδος και την έκταση των δικαιωμάτων που κατέχουν οι πραγματικοί δικαιούχοι, προκειμένου να αποφευχθεί η έκθεση του πραγματικού δικαιούχου σε κίνδυνο εξαπάτησης, απαγωγής, εκβιασμού, βίας ή εκφοβισμού και να επιτευχθεί η προστασία του αν είναι ανήλικος ή με άλλον τρόπο ανίκανος προς δικαιοπραξία.
Επιπλέον, οι μέτοχοι θα ενημερώνονται αυτόματα για τις αναζητήσεις που έγιναν για αυτούς από φυσικά πρόσωπα. Αντίθετα, οι υπόχρεοι καταχώρισης δεν θα ενημερώνονται για αναζητήσεις που διενεργούνται από τις ελεγκτικές αρχές.
Τα δεδομένα, τα οποία έχουν καταγραφεί, αποθηκευτεί και αναπαραχθεί με οποιοδήποτε τρόπο, τηρούνται online για 5 έτη. Μετά την 5ετία παραμένουν στη βάση δεδομένων που τηρείται στη Γ.Γ.Π.Σ. σύμφωνα με την εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία για την προστασία προσωπικών δεδομένων.
Ποιοι είναι οι «πραγματικοί δικαιούχοι»
Πραγματικός δικαιούχος θεωρείται το φυσικό ή τα φυσικά πρόσωπα στα οποία πραγματικά ανήκει ή τα οποία πραγματικά ελέγχουν μία εταιρική οντότητα. Ενδείξεις ελέγχου της εταιρείας αποτελούν μεταξύ άλλων:

• Η κατοχή ποσοστού μετοχών άνω του 25% ή ιδιοκτησιακού δικαιώματος άνω του 25% μιας εταιρείας από φυσικό πρόσωπο.
• Η κατοχή ποσοστού μετοχών άνω του 25% ή ιδιοκτησιακού δικαιώματος άνω του 25% μιας εταιρείας από άλλη εταιρεία, ο έλεγχος της οποίας ασκείται από φυσικό ή φυσικά πρόσωπα ή από περισσότερες εταιρείες που ελέγχονται από το ίδιο ή τα ίδια φυσικά πρόσωπα.
• Εάν μία μητρική οντότητα έχει την πλειοψηφία των δικαιωμάτων ψήφου των μετοχών, εταίρων ή μελών μίας άλλης οντότητας (θυγατρική).
• Εάν μία μητρική οντότητα έχει το δικαίωμα να διορίζει ή να παύει την πλειοψηφία των μελών του διοικητικού, διαχειριστικού ή εποπτικού οργάνου της άλλης οντότητας (θυγατρική οντότητα) και είναι ταυτόχρονα μέτοχος, εταίρος ή μέλος αυτής της οντότητας και να ασκεί κυριαρχική επιρροή στην άλλη οντότητα (θυγατρική οντότητα), της οποίας είναι μέτοχος, εταίρος ή μέλος, είτε βάσει σύμβασης που έχει συνάψει με την οντότητα αυτή είτε βάσει πρόβλεψης του ιδρυτικού εγγράφου ή του καταστατικού της.