Σαν σήμερα 16/12, Η ναυμαχία που έκρινε την ελληνική παρουσία στο Αιγαίο – Αντί συγχαρητηρίων ο Βασιλιάς συνέστησε ψυχραιμία!

Μια μέρα σαν σήμερα, 16 Δεκεμβρίου του 1912 έγινε η Ναυμαχία της Έλλης, αυτή που έκρινε την ελληνική παρουσία στο Αιγαίο· ήταν η πρώτη από τις δύο κορυφαίες πολεμικές θαλάσσιες αναμετρήσεις μεταξύ του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού και του Οθωμανικού Στόλου κατά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο και πραγματοποιήθηκε στην έξοδο των στενών των Δαρδανελίων (στον Ελλήσποντο). Η ναυμαχία έληξε με τη νίκη του ελληνικού στόλου και τον εγκλεισμό του οθωμανικού μέσα στα Στενά.
Η ναυμαχία κρίθηκε- υποστηρίζουν οι μελετητές- από τη στρατηγική δεινότητα του ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη που κινήθηκε επιθετικά, ανεξάρτητα από τον υπόλοιπο σχηματισμό του ελληνικού στόλου.
Ο Κουντουριώτης, σε μία από τις πλέον ηρωικές όσο και παράτολμες κινήσεις στην ιστορία των ναυμαχιών, υποχρέωσε τους Τούρκους σε άτακτη υποχώρηση και έστειλε στο στρατοδικείο κορυφαίους αξιωματικούς των γειτόνων αντιπάλων· ο βασιλιάς Γεώργιος Α’, αντί επαίνων, συμβούλευσε: ψυχραιμία και σύνεση στον κυβερνήτη του θρυλικού «Αβέρωφ»!
Τους πρώτους μήνες του Βαλκανικού Πολέμου ο οθωμανικός στόλος υπό την διοίκηση του ναυάρχου Ραμίζ Μπέη απολάμβανε την προστασία που του παρείχαν τα στενά των Δαρδανελίων δίχως να επιχειρεί έξοδο στο Αιγαίο. Ο ελληνικός στόλος υπό την διοίκηση του ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη κράτησε επιθετική στάση απελευθερώνοντας ένα ένα τα νησιά του Αιγαίου: Λήμνο, Θάσο, Σαμοθράκη, Ίμβρ, Τένεδος, Άγιο Ευστράτιο, Λέσβο, Χίο και τα μοναστήρια του Αγίου Όρους.
Τους προκάλεσε!
Μετά την απελευθέρωση της Τενέδου ο ναύαρχος Κουντουριώτης έστειλε τηλεγράφημα στον επικεφαλής του στόλου των Τούρκων: «Καταλάβαμε Τένεδον. Αναμένουμε έξοδο του στόλου σας. Αν επιθυμείτε γαιάνθρακα προτίθεμαι να σας εφοδιάσω»! Και οι Οθωμανοί βγήκαν.

Ο ναύαρχος Κουντουριώτης.

Στη Ναυμαχία της Έλλης από ελληνικής πλευράς συμμετείχαν το σύγχρονο θωρακισμένο καταδρομικό «Αβέρωφ», τα παλαιά παράκτια θωρηκτά «Σπέτσαι», «Ύδρα», «Ψαρά», τέσσερα αντιτορπιλικά: «Αετός», «Ιέραξ», «Λέων», «Πάνθηρ» και έξι ακόμα αντιτορπιλικά. Τα ελληνικά πλοία είχαν απέναντί τους τέσσερα θωρηκτά, ένα καταδρομικό, και πέντε αντιτορπιλικά.
Το πρωί της Τρίτης 16 Δεκεμβρίου στις 08:00 με καλό καιρό και ήσυχη θάλασσα, άρχισε η έξοδος του Οθωμανικού στόλου από τα Στενά. Οι δύο στόλοι συγκρούστηκαν μια ώρα μετά. Και έπειτα, μέσα σε μια ώρα πάλι, ο τουρκικός στόλος ανέκρουσε πρύμναν και έσπευσε να κρυφτεί στα Στενά για να μην ξαναβγεί τους επόμενους μήνες! Την επόμενη ο ναύαρχος Κουντουριώτης έστειλε την αναφορά του στο Υπουργείο των Ναυτικών· η παράτολμη κίνησή του να προκαλέσει τον τουρκικό στόλο και να επιτεθεί απροκάλυπτα, θεωρήθηκε «ασυλλόγιστος ηρωισμός»· ο βασιλιάς Γεώργιος Α’ του τηλεγράφησε συστήνοντάς του «σύνεση και ψυχραιμία»!