17 Νοεμβρίου 1973: Το χρονικό μιας εξέγερσης

Περίπου επτά χρόνια μετά την κατάλυση της δημοκρατίας και την κατάληψη της εξουσίας από τη χούντα των συνταγματαρχών, η εξέγερση του Πολυτεχνείου στις 17 Νοεμβρίου του 1973 σήμανε την απαρχή του τέλους του δικτατορικού καθεστώτος το οποίο είχε στερήσει τις δημοκρατικές ελευθερίες και είχε εξορίσει, φυλακίσει και βασανίσει χιλιάδες ανθρώπους.
Τα γεγονότα του Νοεμβρίου του 1973 δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία καθώς τo 1973 ήταν ούτως ή άλλως μια χρονιά κατά την οποία επικρατούσε αναβρασμός στα πανεπιστήμια, αρχής γενομένης με την κατάληψη της Νομικής τον Μάρτιο.
Όμως η κορύφωση των γεγονότων ξεκίνησε στις 14 του Νοέμβρη όταν φοιτητές άρχισαν
να συγκεντρώνονται στο κτίριο του Πολυτεχνείου, στην οδό Πατησίων.



Παρά τις προσπάθειες της αστυνομίας να εμποδίσει την προσέλευση του κόσμου αυτό δεν κατέστη εφικτό ενώ το ίδιο απόγευμα λήφθηκε η απόφαση για κατάληψη του κτιρίου.
Την επόμενη ημέρα τέθηκε σε λειτουργία ο ραδιοφωνικός σταθμός του Πολυτεχνείου, ενώ στις 8 το πρωί η Σύγκλητος του Ιδρύματος σε έκτακτη συνεδρίαση στα κτίρια του Ζωγράφου αποφάσισε να στείλει έγγραφο στην κυβέρνηση και να ζητήσει να μη γίνει επέμβαση στο Πολυτεχνείο.
Την Παρασκευή 16 Νοέμβρη στήθηκαν οδοφράγματα και πραγματοποιήθηκαν δύο μεγάλες διαδηλώσεις στην Πανεπιστημίου και στη Σταδίου. Το απόγευμα οι διαδηλωτές στο χώρο αυξήθηκαν.
Η αστυνομία απάντησε με τεθωρακισμένα και πυροβολισμούς. Γύρω στα μεσάνυχτα παρέμεναν μέσα και γύρω από το κτίριο περίπου 4.000 κόσμου.



Στις 2 έκλεισαν οι πόρτες του Πολυτεχνείου, ενώ εξακολουθούσε να υπάρχει ακόμα λίγος κόσμος απέξω. Στις 3 άρχισαν οι Συνελεύσεις κατά σχολές.
Κοντά στο Σταθμό Λαρίσης συγκεντρώθηκαν τρεις μοίρες ΛΟΚ και μία μοίρα αλεξιπτωτιστών από τη Θεσσαλονίκη ενώ τρία άρματα μάχης κατέβηκαν από το Γουδί προς το Πολυτεχνείο.
Στις 3 τα ξημερώματα της 17ης Νοέμβρη το άρμα που βρισκόταν έξω από την κεντρική πύλη έλαβε εντολή να εισβάλει.
Έπεσε πάνω στην πύλη και την έριξε, σκηνή που αποτυπώθηκε στην κάμερα ξένου εικονολήπτη ο οποίος βρισκόταν σε δωμάτιο ξενοδοχείου απέναντι από το κτίριο του Πολυτεχνείου.



Ελεύθεροι σκοπευτές της αστυνομίας άνοιξαν πυρ από γειτονικές ταράτσες, ενώ άνδρες της ΚΥΠ καταδίωκαν διαδηλωτές και φοιτητές.
Η αιματηρή επέμβαση αποσταθεροποίησε το καθεστώς με αποτέλεσμα στις 23 Ιουλίου 1974 και μετά την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο η δικτατορία να καταρρεύσει.



Το Δεκέμβριο του 1975 στη δίκη για τα γεγονότα εκδόθηκε η απόφαση του δικαστηρίου το οποίο κήρυξε ένοχους 20 από τους 32 κατηγορούμενους, ενώ αθώωσε άλλους 12.
Οι μεγαλύτερες ποινές επιβλήθηκαν στους Γ. Παπαδόπουλο, Δ. Ιωαννίδη (αρχηγός ΕΣΑ), Σ. Βαρνάβα (αντιστράτηγος Ε.Α), Ν. Ντερτιλή (ταξίαρχος Ε.Α.). liberal.gr