Τράπεζες: Με το βλέμμα και στο εξωτερικό - Χρονιά εξελίξεων το 2024 για το διεθνές αποτύπωμα

Σε 34,9 δισεκ. ευρώ ανήλθε στο τέλος του 2023 το ενεργητικό των ελληνικών τραπεζών στο εξωτερικό - αμετάβλητο σε σχέση με το 2022 – με το μερίδιο των διεθνών δραστηριοτήτων στο συνολικό ενεργητικό σε ενοποιημένη βάση να αυξάνεται οριακά στο 11% από 10,8% ένα χρόνο πριν.
Οι προοπτικές για τις διεθνείς δραστηριότητες στην παρούσα συγκυρία, όπως αναφέρεται στην Εκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της Τράπεζας της Ελλάδος, χαρακτηρίζονται από αβεβαιότητα, λαμβάνοντας υπόψη τους αυξημένους γεωπολιτικούς κινδύνους, την επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και την περιοριστική κατεύθυνση της νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής.
Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι οι διεθνείς δραστηριότητες των ελληνικών τραπεζικών ομίλων συμβάλλουν στη διαφοροποίηση των πηγών εσόδων τους και στη μείωση του κινδύνου συγκέντρωσης.
Στα 661 εκατ. ευρώ τα κέρδη από το εξωτερικό
Σημειώνεται ότι η κερδοφορία από τις τραπεζικές θυγατρικές και υποκαταστήματα στο εξωτερικό αυξήθηκε σημαντικά σε 661 εκατ. ευρώ και αντιπροσωπεύει το 13% των κερδών προ φόρων των τραπεζικών ομίλων σε ενοποιημένη βάση. Μεγάλη συμβολή είχαν οι θυγατρικές στην Κύπρο και στη Βουλγαρία και μικρότερη οι δραστηριότητες στην Αίγυπτο, στο Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γερμανία.
Οι εξελίξεις το 2023 σε ότι αφορά στις διεθνείς δραστηριότητες αφορούν την Eurobank που επενδύει σταθερά στην εξωστρέφεια ενισχύοντας τη διεθνή της παρουσία και κοιτώντας προς ανατολάς, ενώ η Alpha Bank απέκτησε στρατηγικό εταίρο την ιταλική Unicredit και με εφαλτήριο τη Ρουμανία και τη συγχώνευση των εκεί θυγατρικών τους προσβλέπει σε δημιουργία υπεραξίας, μέσω πολυεπίπεδων συνεργιών.
Η εξωστρέφεια της Eurobank
Ειδικότερα σε ότι αφορά στη Eurobank μετά την ολοκλήρωση της εξαγοράς της BNP Paribas Personal Finance Bulgaria τον Μάιο του 2023, το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στην αύξηση της συμμετοχής της στην Ελληνική Τράπεζα Κύπρου στο 55,3% από 29,2%, όπως προβλέπεται από τις συμφωνίες για:

• την απόκτηση ποσοστού 7,2% από τη συναλλαγή με τη Wargaming Group Limited και τα ιδιωτικά ταμεία προνοίας και
• την απόκτηση ποσοστού 17,3% από την Poppy S.à r.l και
• 1,6% από τη Senvest Management LLC.

Η Eurobank βρίσκεται εν αναμονή των εγκρίσεων από την Κεντρική Τράπεζα Κύπρου και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα ώστε στη συνέχεια να υποβάλει δημόσια προσφορά για την απόκτηση του συνόλου των υπόλοιπων μετοχών, όπως προβλέπει η νομοθεσία. Νεότερες εξελίξεις αναμένονται στο τέλος του β’ τριμήνου. Σύμφωνα με πηγές η Εurobank έχει θέσει στόχο να φτάσει το ποσοστό της στο 65%.
Υπενθυμίζεται ότι η Eurobank αποεπένδυσε από την Σερβία με την πώληση της θυγατρικής της Eurobank Direktna στην AIK Banka a.d. έναντι τιμήματος 198 εκατ. ευρώ.
Οι κινήσεις της Alpha Bank
Σε ότι αφορά στην Alpha Bank η συνεργασία με την Unicredit, σε ότι αφορά στη Ρουμανία προβλέπει την συγχώνευση των εκεί θυγατρικών τους έναντι τιμήματος 300 εκατ. ευρώ και τη διατήρηση του ποσοστού 9,9% στο νέο σχήμα.
Πριν το deal με τους Ιταλούς η Alpha Bank είχε ανακοινώσει την υπογραφή συμφωνίας για την εξαγορά των δραστηριοτήτων της Orange Money Romania, η οποία περιλάμβανε τη μεταφορά στην Alpha Βank του συνολικού χαρτοφυλακίου πελατών της Orange Money στη Ρουμανία, καθώς και των ψηφιακών προϊόντων του χαρτοφυλακίου πιστωτικών καρτών και των εργαζομένων της εταιρίας.
Επίκεντρο η Νοτιοανατολική Ευρώπη
Συνολικά η παρουσία των ελληνικών τραπεζών επικεντρώνεται στη Νοτιοανατολική Ευρώπη που αντιπροσωπεύει το 83% του συνολικού ενεργητικού με κυριότερη παρουσία στην Κύπρο (35%) και τη Βουλγαρία (28,4%).

Τα χρηματοοικονομικά κέντρα, δηλαδή το Λουξεμβούργο, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γερμανία, αντιπροσωπεύουν ποσοστό 16,7%, με τη μεγαλύτερη παρουσία να εμφανίζεται στο Λουξεμβούργο.
Το μερίδιο της ΝΑ Ευρώπης σε καταθέσεις και δάνεια
Το μερίδιο της ΝΑ Ευρώπης στις καταθέσεις και στα δάνεια εξωτερικού είναι ακόμη μεγαλύτερο (88,9% και 83% αντίστοιχα), όπου συγκεντρώνεται και ο μεγαλύτερος αριθμός υπηρεσιακών μονάδων και προσωπικού.
Τα δάνεια σε καθυστέρηση άνω των 90 ημερών ανήλθαν το Δεκέμβριο του 2023 σε 440 εκατ. ευρώ, από 486 εκατ. ευρώ το Δεκέμβριο του 2022 (μειωμένα κατά 9% σε συγκρίσιμη βάση- για λόγους συγκρισιμότητας δεν λαμβάνονται υπόψη τα μεγέθη των Eurobank Direktna και NBG Malta για το 2022), αντιπροσωπεύοντας το 2,4% του δανειακού χαρτοφυλακίου.
Αναλυτικότερα, το ποσοστό δανείων σε καθυστέρηση στο σύνολο των δανείων ανέρχεται σε 1,6% για τα επιχειρηματικά, 3,8% για τα καταναλωτικά και 3,3% για τα στεγαστικά δάνεια. Τα δάνεια σε καθυστέρηση μειώθηκαν κατά 28% για τα επιχειρηματικά δάνεια, ενώ αυξήθηκαν κατά 4% για τα καταναλωτικά δάνεια και κατά 14% για τα στεγαστικά δάνεια σε συγκρίσιμη βάση.
Το ποσοστό κάλυψης των δανείων σε καθυστέρηση από συσσωρευμένες προβλέψεις αυξήθηκε περαιτέρω σε 98% (Δεκέμβριος 2022: 85%). Όσον αφορά τη ρευστότητα, ο δείκτης δάνεια προς καταθέσεις αυξήθηκε οριακά (Δεκέμβριος 2023: 70,3%, Δεκέμβριος 2022: 68,7%). Αναλυτικότερα, οι καταθέσεις αυξήθηκαν κατά 10% και οι χορηγήσεις κατά 13% σε σχέση με το Δεκέμβριο του 2022 σε συγκρίσιμη βάση.