Σπίτι μου ΙΙ: Τα νέα κριτήρια και οι ενστάσεις της αγοράς

Άμεσα αναμένεται να ξεκινήσουν συζητήσεις μεταξύ συναρμόδιων υπουργείων και τραπεζών για την παραμετροποίηση και της λεπτομέρειες των προγραμμάτων «Σπίτι μου 2» αλλά «Ανακαινίζω το σπίτι μου» συνολικού προϋπολογισμού 2,4 δις ευρώ εκ των οποίων το 1,3 δις ευρώ θα καλυφθεί από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και το 1,1 δις ευρώ από τραπεζικά κεφάλαια.
Ο στόχος
Ειδικά σε ότι αφορά το πρώτο, στόχος είναι να «τρέξει» όσο το δυνατόν νωρίτερα το πρόγραμμα – Ιανουάριο του 2025 σύμφωνα με το κατ’ αρχήν χρονοδιάγραμμα - και να «θεραπευτούν» τα προβλήματα που ανέκυψαν στο «Σπίτι μου 1».
Το σημαντικότερο πρόβλημα στην προηγούμενη φάση ήταν το χρονικό περιθώριο που είχαν στη διάθεση τους οι ωφελούμενοι ώστε να εντοπίσουν το ακίνητο καθώς οι 60 ημέρες αποδείχθηκαν σε πάρα πολλές περιπτώσεις λίγες.
Με δεδομένο ότι και σε αυτή τη φάση η ζήτηση αναμένεται να είναι μεγαλύτερη της προσφοράς και χρειάζεται και χρόνος για να κριθεί ως επιλέξιμο το ακίνητο, εκτιμάται ότι οι τράπεζες θα ζητήσουν να δοθεί περισσότερος χρόνος.
Το ξεπάγωμα της αγοράς
Σε κάθε περίπτωση η δεύτερη φάση του προγράμματος «Σπίτι μου» που θα «ξεπαγώσει» την αγορά , έχει σαφώς μεγαλύτερη περίμετρο καθώς το ηλικιακό όριο των δυνητικά ωφελούμενων αυξάνεται στα 50 έτη από 39 έτη στην πρώτη φάση και για πολλούς ήταν άδικο καθώς οι σημερινοί 50άρηδες είχαν υποστεί μεγαλύτερες συνέπειες της 10ετούς οικονομικής κρίσης, με ότι αυτό συνεπάγεται για το στεγαστικό ζήτημα.
Θετικά αποτιμάται εξάλλου η διεύρυνση των εισοδηματικών κριτηρίων ώστε να είναι πιο ρεαλιστικά (πχ 28.000 ευρώ για ζευγάρια συν 4.000 ευρώ για κάθε παιδί αντί για 24.000 ευρώ συν 3.000 ευρώ για κάθε παιδί).
Πολύ σημαντικό είναι επίσης ότι για τους τρίτεκνους και πολύτεκνους το άτοκο δάνειο από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας φτάνει στο 75% (αντί για 50%) και το 25% αφορά έντοκο τραπεζικό δανεισμό.
Ακολουθώντας εξάλλου το ράλι των τιμών στα ακίνητα η εμπορική αξία της κατοικίας ως 150 τμ. αυξάνεται στις 250.000 ευρώ (αντί για 200.000 ευρώ) με το ύψος του δανείου να μην μπορεί να ξεπεράσει τις 190.000 ευρώ (αντί για 150.000 ευρώ) καλύπτοντας το 90% του συμβολαίου ενώ η διάρκεια του δανείου είναι 3 εως 30 χρόνια. Βέβαια για τις μεγαλύτερες ηλικίες αναμένεται να μπει ο «κόφτης» της ηλικίας του δανειολήπτη όταν θα αποπληρωθεί το δάνειο (70-75 ετών αναλόγως την τράπεζα ).
Αυτό σημαίνει ότι για τους σημερινούς 50άρηδες η διάρκεια του δανείου θα είναι περί τα 20 χρόνια, όπως άλλωστε συμβαίνει σε όλα τα στεγαστικά δάνεια. Και όπως σημειώνεται το γεγονός ότι το πρόγραμμα «Σπίτι μου 2» είναι επιδοτούμενο δεν σημαίνει ότι τράπεζες δεν θα ακολουθήσουν τους πιστοδοτικούς κανόνες.
Σε ότι αφορά την τιμολόγηση των δανείων, η κάθε τράπεζα έχει τη δική της τιμολογιακή πολιτική ωστόσο όπως εκτίμησε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών για το σύνολο το δανείου (50% άτοκο από ΤΑΑ, 50% έντοκο τραπεζικό) το επιτόκιο θα διαμορφωθεί πέριξ του 2%.
Οι ενστάσεις
Στελέχη της τραπεζικής αγοράς αλλά και της κτηματαγοράς πάντως διατυπώνουν ενστάσεις, όπως είχαν κάνει και για το «Σπίτι μου 1» σε ότι αφορά θέμα της παλαιότητας των ακινήτων καθώς και το πρόγραμμα αφορά κατοικίες που έχουν κατασκευαστεί ως το 2007.
Όπως επισημαίνουν ακόμα ο όρος αυτός δεν θα έπρεπε να ισχύει, τουλάχιστον οριζόντια σε όλη τη χώρα, καθώς όπως φάνηκε και στο «Σπίτι μου 1» όταν οι δικαιούχοι είχαν μεγάλη δυσκολία να βρουν επιλέξιμα ακίνητα λόγω και αυτού του περιορισμού όταν την ίδια στιγμή υπήρχαν σπίτια, κυρίως σε πόλεις της περιφέρειας, νεότερης κατασκευής.
Τέλος σε ότι αφορά το «Αναβαθμίζω το Σπίτι μου» - το οποίο μπορεί να συνδυαστεί με το «Σπίτι μου 2» - είναι προϋπολογισμού 400 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 300 εκατ. ευρώ θα προέλθουν από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και τα 100 εκατ. από τραπεζικά κεφάλαια.
Η επιδότηση του επιτοκίου του τραπεζικού δανείου για όλους τους δικαιούχους φτάνει το 100% και το ποσό το δανείου μπορεί να ανέλθει στις 25.000 ευρώ και η διάρκεια θα είναι από 3-7 έτη.
Το πιο σημαντικό ωστόσο είναι ότι το πρόγραμμα είναι ανοιχτό σε όλα τα φυσικά πρόσωπα – ιδιοκτήτες κύριας ή δευτερεύουσας κατοικίας και οι δαπάνες που χρηματοδοτούνται είναι: Θερμομόνωση, συστήματα θέρμανσης-ψύξης, ηλιακός θερμοσίφωνας, αντικατάσταση κουφωμάτων, πράσινη στέγη, εγκατάσταση φωτοβολταϊκών/μικρών ανεμογεννητριών και άλλων ΑΠΕ, καθώς και ευρύτερες εργασίες τοποθέτησης.