Πρόληψη άνοιας: Ποια μέτρα μπορείτε να πάρετε απο σήμερα κιόλας;

Άνοια ονομάζεται η νοητική έκπτωση που αφορά τουλάχιστον δύο νοητικές λειτουργίες (π.χ. μνήμη, οπτικοχωρική αντίληψη, λόγος, προσοχή, επιτελικές λειτουργίες) και η οποία περιορίζει τη λειτουργικότητα στις καθημερινές ασχολίες και επηρεάζει την ποιότητα ζωής τόσο του ασθενή όσο και των φροντιστών του. Πρόκειται για μια πολύ συχνή νόσο που σήμερα αφορά περί τα 50 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως, με πολύ μεγάλο κοινωνικό και οικονομικό αντίκτυπο και με ιδιαίτερα έντονες αυξητικές τάσεις.
Η διάγνωση της άνοιας πραγματοποιείται από εξειδικευμένους γιατρούς με τη διενέργεια νευροψυχολογικού, εργαστηριακού και απεικονιστικού ελέγχου. Σκοπός της διαγνωστικής αυτής
διαχείρισης είναι να αποκλειστούν καταρχάς όλα εκείνα τα σύνδρομα (άνοιας) που είναι δευτεροπαθή, οφείλονται δηλαδή σε κάποιο άλλο οργανικό πρόβλημα, όπως μπορεί να συμβαίνει π.χ. σε ανθρώπους που πάσχουν από:
Νεφρική ανεπάρκεια
Ηπατική ανεπάρκεια
Έλλειψη βιταμίνης Β12
Έλλειψη φυλλικού οξέος
Υποθυρεοειδισμό
Κάποιο συστηματικό νόσημα
Λοίμωξη από HIV ή σύφιλη
Κατάθλιψη

Ή παίρνουν συγκεκριμένα φάρμακα που προκαλούν άνοια ή παρουσιάζουν νοητική έκπτωση εξαιτίας νευροχειρουργικών αιτίων.

Εφόσον η παρουσία μιας αναστρέψιμης δευτεροπαθούς άνοιας αποκλειστεί, ακολουθεί η διάγνωση των πρωτοπαθών ανοϊκών συνδρόμων (συχνότερη μορφή είναι η νόσος Αλτσχάιμερ). Δυστυχώς, όσον αφορά στην άνοια υπάρχουν κάποιοι μη τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνισή της όπως είναι η γενετική προδιάθεση και η αύξηση της ηλικίας.

Από την άλλη πλευρά όμως, το ευχάριστο είναι, ότι υπάρχουν παράγοντες κινδύνου που θεωρούνται τροποποιήσιμοι.

Έτσι, μελέτες σε Ευρώπη και Αμερική έχουν καταδείξει την επίδραση της αλλαγής του τρόπου ζωής μέσω μιας σειράς επιλογών που παρατίθενται παρακάτω.

Νοητική εφεδρεία

Έρευνες έχουν δείξει ότι τα άτομα με μεγάλη νοητική εφεδρεία είναι περισσότερο θωρακισμένα απέναντι στην άνοια. Στην κατεύθυνση αυτή φαίνεται ότι βοηθούν η μακρόχρονη εκπαίδευση, αλλά και η εργασία/ ασχολίες υψηλών διανοητικών απαιτήσεων. Συστήνεται λοιπόν η αναζήτηση κάποιας εκπαιδευτικής δραστηριότητας καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής.

Δημιουργικές ασχολίες

Υπάρχουν επιστημονικές εργασίες που καταδεικνύουν τα οφέλη από δημιουργικές ασχολίες, όπως το διάβασμα, ο χορός, η εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου ή τα επιτραπέζια παιχνίδια. Προτάσεις αποτελούν, το γνωστό Sudoku, τα σταυρόλεξα και τα παιχνίδια με κάρτες, καθώς και η συχνή εναλλαγή συνηθειών και ενδιαφερόντων.

Διατροφή

Είναι πλέον τεκμηριωμένη η βλαπτική δράση των κορεσμένων λιπιδίων και αντίστοιχα η προστατευτική των μόνο-και πολυακόρεστων, ιδιαίτερα εκείνων που βρίσκονται στο λάδι ελιάς και τα ψάρια. Στον απαραίτητο έλεγχο και ρύθμιση των παραγόντων αγγειακού κινδύνου (σακχάρου, χοληστερίνης και αρτηριακής υπέρτασης) δρα επικουρικά η υιοθέτηση ισορροπημένης διατροφής σύμφωνα με τα μεσογειακά πρότυπα. Επιβεβλημένη θεωρείται επίσης η διακοπή του καπνίσματος.

Κατανάλωση αλκοόλ

Το αλκοόλ δεν θεωρείται ότι επιδεινώνει την πιθανότητα εκδήλωσης της άνοιας. Αντίθετα, όταν γίνεται με μέτρο και προτίμηση στην ποιότητα μπορεί να έχει προστατευτική δράση. Έτσι, συστήνεται η κατανάλωση μιας δόσης αλκοολούχου ποτού χαμηλής περιεκτικότητας (π.χ. κρασί) καθημερινά, ενώ αντενδείκνυται η υπερκατανάλωση, καθώς μπορεί να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα.

Σωματική άσκηση

Η σωματική άσκηση δεν θεωρείται επικερδής μόνο λόγω της βελτίωσης της φυσικής κατάστασης, του μεταβολισμού, της αερόβιας ικανότητας και της οστικής μάζας. Έχει βρεθεί ότι επιδρά άμεσα στον εγκέφαλο διατηρώντας για περισσότερα χρόνια τον όγκο της φαιάς ουσίας. Έτσι,ο καθένας, εφόσον είναι σύμφωνος και ο γιατρός του, μπορεί να ασκείται βάσει των δυνατοτήτων του.

Κοινωνικότητα

Οι κοινωνικές επαφές ενδυναμώνουν νοητικά και ενισχύουν συναισθηματικά. Ο καθένας από μας έχει ανάγκη να νιώθει ενεργός, χρήσιμος και μέλος μιας ομάδας. Η οικογένεια, το συγγενικό και φιλικό περιβάλλον, η κοινότητα και οι κοινωνικές δομές είναι μόνο μερικά παραδείγματα πεδίων όπου πρέπει να ασκείται η κοινωνικότητα, να αναζητάται η φιλία και να ενισχύεται η αποφυγή του άγχους.

Υποστήριξη από εξειδικευμένους επιστήμονες υγείας

Οι νεότερες φαρμακευτικές θεραπείες και τα ειδικά καταρτισμένα ψυχοθεραπευτικά προγράμματα εργοθεραπείας, ασκήσεων νοητικής ενδυνάμωσης, μουσικοθεραπείας, δραματοθεραπείας κ.ά. που εφαρμόζονται τόσο ατομικά όσο και ομαδικά και συντελούν τόσο στην πρόληψη της ραγδαίας εξέλιξης της νόσου όσο και στη στρατηγική διαχείρισης των ήδη παγιωμένων ελλειμμάτων με τελικό στόχο τη διάσωση στοιχείων λειτουργικότητας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
ΠΗΓΗ:grandmama