Σύνοδος Κορυφής: Σε ρόλο πυροσβέστη οι «27» για να σβήσει η φωτιά στη Μέση Ανατολή - Το «χαλαρό» προσχέδιο

Δύο εμπόλεμες ζώνες θα απασχολήσουν τους ηγέτες της ΕΕ στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες: η Ουκρανία και η ένταση Ιράν-Ισραήλ.
Για το πρώτο, το ζήτημα του πολέμου της Ουκρανίας, οι ηγέτες μπορούν να κάνουν κάτι, για το άλλο όμως, το ζήτημα της έντασης μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, δεν μπορούν.
Φαίνεται παράδοξο, ωστόσο, ότι η Μέση Ανατολή, ένα πολεμικό τερέν όπου οι ΗΠΑ έχουν απείρως μεγαλύτερη επιρροή από την Ευρώπη, πιθανότατα θα τραβήξει περισσότερη προσοχή από την Ουκρανία, μία υπό ένταξη χώρα που ζητά απεγνωσμένα περισσότερη ευρωπαϊκή βοήθεια, την ώρα που τα ρωσικά στρατεύματα χτυπούν το Χάρκοβο, τη δεύτερη πόλη της.
Ωστόσο, όπως σχολιάζει το Politico, η ΕΕ φαίνεται αποφασισμένη να προχωρήσει σε διπλωματικές κινήσεις, όπου θα φανεί ως μια παγκόσμια δύναμη που θα μπορούσε να επηρεάσει τον πεισματάρη πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Οι 27 ηγέτες θα επιδιώξουν να πείσουν το Ισραήλ να μην πυροδοτήσει έναν πλήρη πόλεμο στη Μέση Ανατολή με μία επίθεση στο Ιράν, θα κάνουν έκκληση για αποφυγή μεγαλύτερης έντασης στον Λίβανο και ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες θα πιέσουν για ακόμη περισσότερες κυρώσεις στο Ιράν.
Το προσχέδιο της Συνόδου Κορυφής
Σύμφωνα με το προσχέδιο των συμπερασμάτων του Συμβουλίου, οι 27 ηγέτες της ΕΕ θα ζητήσουν «όλα τα μέρη να επιδείξουν τη μέγιστη δυνατή αυτοσυγκράτηση και να απέχουν από κάθε ενέργεια που μπορεί να κλιμακώσει την ένταση στην περιοχή» της Μέσης Ανατολής.
Αυτό όμως δεν ταράζει ούτε το Ισραήλ ούτε το Ιράν. Τίποτα από αυτά δεν έχει ιδιαίτερη βαρύτητα για τον Νετανιάχου, ο οποίος έχει δείξει ελάχιστο ενδιαφέρον στις εκκλήσεις για κατάπαυση του πυρός, είτε από την ΕΕ είτε από τις ΗΠΑ. Στην ουσία, όταν πρόκειται για το θέμα της άμεσης επίθεσης στο Ιράν, αποφασιστικό ρόλο θα παίξει η Ουάσιγκτον, ο κύριος εγγυητής ασφαλείας του Ισραήλ, που έχει πει ότι δεν θα υποστηρίξει μια άμεση επίθεση στην Ισλαμική Δημοκρατία.
Από την άλλη, εάν κάποια χώρα της ΕΕ έχει κάποια δύναμη, αυτή είναι η Γαλλία, η οποία ένωσε τις δυνάμεις της με τις ΗΠΑ και τη Βρετανία απέναντι στο μπαράζ των 300 drones και πυραύλων, που εκτόξευσε το Σάββατο το Ιράν.
Το πλεονέκτημα για τη Γαλλία να είναι μέρος ενός αντι-ιρανικού συνασπισμού με σκοπό να προσπαθήσει να συγκρατήσει τις ισραηλινές δυνάμεις, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα μηνύματα Μπάιντεν είναι αυτά που έχουν πραγματικά σημασία.
Αλλά και το προσχέδιο για τον Λίβανο είναι επίσης χαλαρό. «Η ΕΕ είναι έτοιμη να συνεργαστεί με όλους τους εταίρους για να αποφευχθεί περαιτέρω κλιμάκωση των εντάσεων στην περιοχή, ιδίως στον Λίβανο»
Το Ισραήλ έχει μακρά ιστορία επιθέσεων στον Λίβανο για την καταπολέμηση της Χεζμπολάχ και η προοπτική να υποχωρήσει εξαιτίας των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είναι ελάχιστη.
Με τον ίδιο τρόπο, οι κινήσεις της ΕΕ για περισσότερες κυρώσεις στο Ιράν θα ήταν συμβολικές, καθώς δεν μπορούν να αλλάξουν το παιχνίδι. Εξάλλου, οι δεκαετίες κυρώσεων δεν έχουν περιορίσει την ανάπτυξη του εξαιρετικά επιτυχημένου βαλλιστικού προγράμματος του Ιράν. Με τα πετροδόλαρα στο background και με συνεργασίες χωρών όπως η Βόρεια Κορέα, το Ιράν έχει αποδειχθεί ικανό να νικήσει τα δυτικά εμπάργκο.
«Εργαζόμαστε για περισσότερες κυρώσεις κατά του Ιράν, αλλά πρέπει να είμαστε ρεαλιστές για το τι μπορούμε να πετύχουμε στην περιοχή», δήλωσε διπλωμάτης της ΕΕ.
Τι γίνεται λοιπόν με τον πόλεμο στην Ευρώπη;
Γιατί να προσπαθήσει κάποιος να ασκήσει επιρροή σε μια περιοχή όπου η ΕΕ δεν έχει στρατιωτικό ή πολιτικό υπόβαθρο, όπως οι ΗΠΑ, η Τουρκία ή η Σαουδική Αραβία, ενώ η ΕΕ εξακολουθεί να βρίσκεται σε σύγχυση σχετικά με τον τρόπο παροχής επαρκούς οπλικής βοήθειας στην Ουκρανία;
Μερικοί από τους στενότερους συμμάχους της Ουκρανίας θεωρούν ότι η εξαιρετικά αποτελεσματική αεράμυνα της Δύσης προς όφελος του Ισραήλ στην επίθεση του Ιράν το Σαββατοκύριακο φαινόταν να αποκαλύπτει ένα διπλό πρότυπο ενώ αναρωτιούνται γιατί δεν ήταν σε θέση να αναλάβει τις ίδιες στρατιωτικές και οικονομικές δεσμεύσεις στην Ουκρανία.
«Κατά τη διάρκεια της επίθεσης του Ιράν εναντίον του Ισραήλ, ορισμένες δυτικές χώρες συνέβαλαν στην προστασία του ισραηλινού εναέριου χώρου ως μια σημαντική πράξη αλληλεγγύης», δήλωσε στο Politico ο υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας Gabrielius Landsbergis.
«Το Κίεβο συνεχίζει να ζητά τον ίδιο τύπο προστασίας από την ίδια ομάδα χωρών για πάνω από δύο χρόνια». Άλλοι σύμμαχοι της Ουκρανίας ωστόσο, αντέδρασαν αλλιώς.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Εσθονίας Margus Tsahkna είπε στο Politico, ότι η επίθεση στο Ισραήλ θα πρέπει να βοηθήσει στην αποκάλυψη των δεσμών μεταξύ αυταρχικών αδίστακτων κρατών όπως η Ρωσία και το Ιράν που επιτίθενται σε δημοκρατίες. Αυτή η λογική υπάρχει επίσης στις ΗΠΑ, όπου έχουν την ελπίδα ότι η ιρανική επίθεση θα ξεκλειδώσει τα κεφάλαια στο Κογκρέσο όχι μόνο για το Ισραήλ, αλλά και για την Ουκρανία.
«Το γεγονός ότι ο Ρώσος Υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ ήταν πολύ χαρούμενος για την επαφή του με το Ιράν, λίγο πριν την επίθεση, δείχνει ότι είναι πολύ συνδεδεμένοι», είπε ο Margus Tsahkna. «Αν χάνουμε τον πόλεμο στην Ουκρανία, αυτ΄ό θα είναι απλώς το πράσινο φως για όλους, από την Κίνα ή το Ιράν. Και γι' αυτόν τον λόγο, ελπίζω ότι αυτό μας ενθαρρύνει, ως δυτικούς εταίρους, να αυξήσουμε γρήγορα την υποστήριξή μας στην Ουκρανία».
Άλλος διπλωμάτης της ΕΕ είπε ότι η επίθεση στο Ιράν θα πρέπει να εστιάσει τις κινήσεις και τις αποφάσεις στην ασφάλεια της ίδιας της Ευρώπης, κάτι που μπορεί ακόμα να φαίνεται περίεργο θεωρητικά στην ΕΕ παρά τα δύο χρόνια ολοκληρωτικού πολέμου στην Ουκρανία.
«Είμαστε έτοιμοι αν η Ευρώπη δεχθεί επίθεση;» ρώτησε ο διπλωμάτης. «Οι εικόνες αυτής της επίθεσης στο Ισραήλ ξαναφέρνουν στην επιφάνεια το ερώτημα, ειδικά αν ο Τραμπ δεν εγγυάται πλέον την υποστήριξη των ΗΠΑ».
Εν όψει των συζητήσεων των ηγετών της ΕΕ στη Σύνοδο Κορυφής, απόψε, ανώτεροι διπλωμάτες και αξιωματούχοι της ΕΕ έσπευσαν να διαβεβαιώσουν ότι η Ουκρανία παραμένει στο μυαλό των Ευρωπαίων ηγετών και δεν πρόκειται να «ξεθυμάνει» από την ένταση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν.
Οι ρωσικές επιθέσεις στην Ουκρανία «υπογραμμίζουν την επείγουσα ανάγκη να εντατικοποιήσουμε την παροχή στρατιωτικής βοήθειας, ιδίως τις δυνατότητες αεράμυνας», δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ στην επιστολή πρόσκλησης προς τους ηγέτες. Το ευρωπαϊκό μπλοκ είναι κοντά στο να υπογράψει τη χρήση των περισσότερων από τα κέρδη που προέρχονται από ρωσικά περιουσιακά στοιχεία (από κυρώσεις), για την αγορά όπλων για την Ουκρανία.
Το Βερολίνο συμφώνησε το Σάββατο να στείλει ένα σύστημα αεράμυνας Patriot στην Ουκρανία, είπε ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς, αλλά το Βερολίνο επιμένει στην άρνησή του να παράσχει στο Κίεβο πυραύλους κρουζ Taurus, κάτι για το οποίο επικρίνεται σφόδρα από τον Ουκρανό Πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Ωστόσο, οι πρωτοβουλίες υποστήριξης για το Κίεβο κινούνται με αργούς ρυθμούς ενώ η Ρωσία προχωρά στο πεδίο της μάχης.
Για τους Ουκρανούς, όλα είναι πολύ λίγα. «Όλη η δυτική πολιτική μέχρι τώρα ήταν να μας παρέχει όπλα και πυρομαχικά που υπολογίζονται για να διασφαλίσουμε ότι η Ουκρανία δεν θα χάσει, αλλά όχι απαραίτητα ότι θα κερδίσει», δήλωσε η βουλευτής της αντιπολίτευσης Ivanna Klympush-Tsintsadze.