Ομιλία Ντόρας Μπακογιάννη στη Βουλή για την κύρωση του προϋπολογισμού

Κυρίες και κύριοι

Η ψήφιση του προϋπολογισμού συμπίπτει με το πιο κρίσιμο δεκαήμερο για την Ευρωπαϊκή Ένωση το οποίο άνοιξε χθες και θα ολοκληρωθεί με τις αποφάσεις της πιο κρίσιμης Συνόδου Κορυφής σε μια εβδομάδα. Κανείς δεν μπορεί να παραγνωρίσει ότι η Ευρώπη διέρχεται την μεγαλύτερη κρίση της μεταπολεμικά. Η ευρωπαϊκή νομισματική ένωση κλυδωνίζεται και μαζί τους κινδυνεύει και η παγκόσμια οικονομία. Ταυτόχρονα στις ευρωπαϊκές κοινωνίες οι δυνάμεις ευρωσκεπτικισμού τροφοδοτούν, όλο και πιο πολύ, την αμφισβήτηση του κοινού ευρωπαϊκού οράματος.

Οι αποφάσεις που έχουν μπροστά τους οι πολιτικές ηγεσίες της Ευρώπης είναι δύσκολες. Η Ευρώπη, παρά τα λάθη και τις καθυστερήσεις όλων, μπορεί και πρέπει να βρει την συνοχή της και να προχωρήσει σε έναν έντιμο συμβιβασμό. Για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στο Ευρώ χρειαζόμαστε βαθύτερη και ταχύτερη ευρωπαϊκή ενοποίηση, που θα βασίζεται σε δύο αρχές την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και την δημοσιονομική πειθαρχία.

Είναι πλέον αναπόφευκτο να ολοκληρωθεί τώρα η συζήτηση για την αναμόρφωση των ευρωπαϊκών θεσμών και για την σωτηρία του κοινού νομίσματος.

Η Ελλάδα από αυτή τη συζήτηση, από αυτή τη δύσκολη διαπραγμάτευση δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι απούσα. Η συμμετοχή στον πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στην Ευρωζώνη αποτελεί στρατηγική κατάκτηση του ελληνικού λαού, που δεν επιτρέπεται με κανέναν τρόπο να αμφισβητηθεί, να συρρικνωθεί ή να ανατραπεί. Γι΄ αυτό και από το βήμα της Βουλής καλώ την κυβέρνηση συνεργασίας και τις πολιτικές δυνάμεις που πιστεύουν στην ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας τη συγκρότηση ενός εθνικού πλαισίου θέσεων που η ελληνική κυβέρνηση θα παρουσιάσει στον ευρωπαϊκό διάλογο για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ευρώ που ξεκινά .

Κυρίες και κύριοι

Ένα μεγάλο πρόβλημα που έχει μπροστά της η κυβέρνηση συνεργασίας είναι η αδράνεια. Αδράνεια που οφείλεται στην συμπεριφορά Ιανού των κομμάτων που συμμετέχουν, κυρίως του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, τα οποία δηλώνουν ότι στηρίζουν το έργο της κυβέρνησης Παπαδήμου, αλλά με τις πράξεις και τις συμπεριφορές τους συνεχίζουν να προτάσσουν το κομματικό τους συμφέρον.

Αυτή η διπρόσωπη πολιτική τακτική παρατείνει την αβεβαιότητα και την ανασφάλεια στην κοινωνία και αυξάνει την έλλειψη εμπιστοσύνης που είναι το μεγάλο και το ουσιαστικό πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας.

Το ΠΑΣΟΚ και τα ηγετικά του στελέχη του, που έχουν καταλάβει κεντρικά υπουργεία της κυβέρνησης, ασχολούνται πρωτίστως με τη διαδοχή Παπανδρέου και τις εσωκομματικές μεθοδεύσεις στο κόμμα τους. Η πολιτική που παράγουν εδώ και εβδομάδες είναι εσωστρεφής και σχετίζεται με τον προσωπικό σχεδιασμό τους και τον εσωκομματικό ανταγωνισμό ενόψει της μάχης διαδοχής που έχουν μπροστά τους.

Από την άλλη, η Νέα Δημοκρατία παριστάνει την αντιπολίτευση μιας κυβέρνησης στην οποία συμμετέχει, προς την οποία επιτίθεται διαρκώς, αντί να επιδιώκει μέσω των υπουργών της, που τυγχάνει να είναι και αντιπρόεδροι του κόμματος ή βασικοί σύμβουλοι του ίδιου του προέδρου της, να βοηθήσει τον κόσμο βελτιώνοντας τις πολιτικές που εφαρμόζονται. Με τόσο προκλητικό και άτεχνο τρόπο μάλιστα το πράττει αυτό ώστε εις εκ των αντιπροέδρων της αγανάκτησε και δημοσίως για το παράλογο αυτής της τακτικής.

Το βασικό ερώτημα για τη Νέα Δημοκρατία που συγκυβερνά είναι αν τολμά και αν θέλει να αλλάξει τις κακές πολιτικές του ΠΑΣΟΚ. Δεν μπορεί η ηγεσία, τα στελέχη και οι υπουργοί της ΝΔ που συμμετέχουν στην κυβέρνηση να κρύβονται πίσω από γενικόλογες ανακοινώσεις και δηλώσεις. Μπορούν να θέσουν τα θέματα στην κυβέρνηση που συμμετέχουν, να τα συζητήσουν με τον Πρωθυπουργό, να προτείνουν αλλαγές, να βάλουν τέλος στα πάμπολλα λάθη της πολιτικής του ΠΑΣΟΚ.

Δεν το κάνουν, είτε γιατί δεν θέλουν να αναλάβουν το πολιτικό κόστος, είτε γιατί δεν έχουν την ικανότητα να σχεδιάσουν σοβαρές εναλλακτικές προτάσεις και να πείσουν για αυτές τον λαό. Και αυτό αποτυπώνεται ανάγλυφα στον προϋπολογισμό του επόμενου χρόνου. Όλα τα κόμματα της συγκυβέρνησης, στην πιο κρίσιμη στιγμή για την χώρα, αποφάσισαν να υιοθετήσουν εις ολόκληρον το προϋπολογισμό του κ. Βενιζέλου. Τον προϋπολογισμό ενέκρινε το υπουργικό συμβούλιο. Τον ενέκρινε δηλαδή και το ΠΑΣΟΚ, αλλά η Νέα Δημοκρατία δια των δύο αντιπροέδρων της και το ΛΑΟΣ. Τον προσυπέγραψε μάλιστα και ο σύμβουλος του κ. Σαμαρά και νυν υφυπουργός Οικονομικών κ. Μουρμούρας.

Την ίδια ώρα όμως ο κύριος υφυπουργός μιλώντας στην Επιτροπή, προσπαθούσε να κρατήσει αποστάσεις βάζοντας αστερίσκους και διαφωνίες για το αν ο προϋπολογισμός θα πετύχει τους στόχους του. Το ερώτημα είναι γιατί δεν έκαναν κάτι για να αλλάξει ο ίδιος και το κόμμα του που συμμετέχει στην κυβέρνηση;

Εμείς δεν θα ακολουθήσουμε αυτή την πρακτική. Δυστυχώς, με βάση το Σύνταγμα, δεν έχουμε τη δυνατότητα μετά την κατάθεση του προϋπολογισμού στην ολομέλεια να τον επηρεάσουμε, όπως είχαν τα κυβερνητικά κόμματα πριν κατατεθεί. Όμως παρ' όλα αυτά θα αναλάβουμε όπως κάναμε και πέρσι, όπως κάναμε και στο μεσοπρόθεσμο, το κόστος να παρουσιάσουμε συγκεκριμένες και συγκροτημένες εναλλακτικές προτάσεις. Γιατί μην έχετε καμία αμφιβολία, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ο προϋπολογισμός αυτός θα αλλάξει. Θα αλλάξει όπως άλλαξε και ο προϋπολογισμός του 2011. Ο λόγος είναι απλός. Είναι το προπατορικό αμάρτημα της πολιτικής του ΠΑΣΟΚ μετά το 2009. Αντί να κόβει δαπάνες, βάζει φόρους. Και αυτό -επιπολαίως και για στενούς κομματικούς λόγους- το συνυπογράφουν πλέον και τα άλλα κόμματα της συγκυβέρνησης. Σε όρους Γενικής Κυβέρνησης οι πρωτογενείς δαπάνες μένουν οι ίδιες το 2012, στο 41% του ΑΕΠ, την ίδια ώρα που τα έσοδα αυξάνονται από το 39% στο 42%.

Όλα αυτά βέβαια είναι στα χαρτιά. Στην πραγματική ζωή ο προϋπολογισμός αυτός δεν πρόκειται να υλοποιηθεί. Οι υπολογισμοί του κ. Βενιζέλου θα πέσουν και πάλι έξω όχι μόνο λόγω της παροιμιώδους ανεπάρκειας του κρατικού μηχανισμού, αλλά κυρίως γιατί οι φορολογούμενοι, πολλοί εκ των οποίων έχουν εξαντλήσει τη φοροδοτική τους ικανότητα, θα αλλάξουν με πολλαπλούς τρόπους την οικονομική τους συμπεριφορά. Φοροδιαφυγή, φορο-αποφυγή, αλλαγή επαγγέλματος, μετατροπή της σχέσης από μισθωτή εργασία σε μπλοκάκι, μετανάστευση. Οι φόροι είναι τόσο θηριώδεις και η απόγνωση των ανθρώπων τόσο μεγάλη, που θα σας το πω καθαρά. Δεν θα τα πάρετε. Και θα αναγκαστεί η όποια κυβέρνηση να ψάχνει πάλι χρήματα, ξανά και ξανά, από τους πρώτους μήνες του 2012.

Η μεγάλη αδυναμία του προϋπολογισμού και της πολιτικής που έχει ακολουθηθεί μέχρι σήμερα είναι η τεράστια και δυσανάλογη επιβάρυνση του ιδιωτικού τομέα και ιδίως των έντιμων φορολογουμένων, που συνεχίζει να αποθαρρύνει τις επενδύσεις και την αναθέρμανση της οικονομικής δραστηριότητας και καταστρέφει έτσι τις ζωές των ανέργων, που πλησιάζουν πλέον το ένα εκατομμύριο.

Με δεδομένους τους ασφυκτικούς δημοσιονομικούς περιορισμούς, για να βγούμε από αυτή την παγίδα πρέπει να μαζέψουμε τα έσοδα από τους φοροφυγάδες και να τα χρησιμοποιήσουμε αποκλειστικά και μόνο για τη μείωση της επιβάρυνσης στους έντιμους φορολογούμενους.

Αυτό σημαίνει μερικές απλές και συγκεκριμένες παρεμβάσεις που είτε έχουν ψηφισθεί και δεν εφαρμόζονται, είτε εξαγγέλλονται από όλους αλλά δεν υλοποιούνται. Τα είπα πρόσφατα και στον ίδιο τον πρωθυπουργό.

Επιβάλλεται να προχωρήσει ο συμψηφισμός του ΦΠΑ για τις επιχειρήσεις μεταξύ κράτους και ιδιωτών. Είναι παράλογο να ζητά το κράτος καταβολή ΦΠΑ από επιχειρήσεις στις οποίες χρωστάει δισεκατομμύρια μέσα από την επιστροφή ΦΠΑ. Έτσι οδηγεί υγιείς επιχειρήσεις, με εξαγωγικό προσανατολισμό, σε κλείσιμο και χιλιάδες θέσεις εργασίας θα χαθούν την πιο δύσκολη εποχή, για έναν παραλογισμό.

Επίσης ας ορίσει επιτέλους ο πρωθυπουργός πραγματικό υπουργό Οικονομικών (δεν μπορεί ο υπουργός Οικονομίας να κάνει ταυτόχρονα τις δύο πιο δύσκολες δουλειές στη χώρα και ας προχωρήσουμε στη διάρκεια της ζωής αυτής της κυβέρνησης στη θέσπιση ενός νέου, απλού και με χαμηλότερους συντελεστές φορολογικού συστήματος, που θα μας δεσμεύει όλους τα χρόνια που έρχονται. Ταυτόχρονα πρέπει να καταργηθεί ο Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων για να μπει ένα τέλος στη γραφειοκρατική ταλαιπωρία και στις πίσω πόρτες της διαφθοράς.

Για να αντιμετωπιστεί η διαφθορά πρέπει να γίνει πράξη η ηλεκτρονική διασταύρωση στοιχείων των επιχειρήσεων και να προχωρήσουν ριζικές λύσεις. Όπως για παράδειγμα να αξιοποιηθούν μαζικά στη συλλογή φόρων οι ιδιώτες, δικηγόροι και λογιστές και να υπάρξει μια συστηματική εκστρατεία εκκαθάρισης του υπουργείου από τα κυκλώματα της διαφθοράς. Ας ψάξουμε από κοινού να βρούμε αυτούς που εμπλέκονται στα κυκλώματα και να τους απολύσουμε, αντί για τις οριζόντιες εφεδρείες.

Θα ήθελα να σταθώ στο θέμα της εφεδρείας. Μια "μεγαλοφυής" ιδέα της Νέας Δημοκρατίας την υιοθέτησε η προηγούμενη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με ισοπεδωτική λογική και χωρίς καθαρά κριτήρια. Οι επιλογές των οριζόντιων παρεμβάσεων δεν περιορίζουν το εύρος και την παρέμβαση του κράτους. Δεν μειώνουν το κράτος, απλώς διαλύουν την δημόσια διοίκηση και αποδιαρθρώνουν τις υπηρεσίες.

Η Δημοκρατική Συμμαχία έχει ζητήσει να σχεδιασθεί από μηδενική βάση ένα νέο μοντέλο οργάνωσης και λειτουργίας του κράτους, όπου ένα μεγάλο μέρος των υπηρεσιών θα επιστρέψει στην ιδιωτική πρωτοβουλία και την κοινωνία των πολιτών.

Κυρίες και κύριοι

Εμείς στη Δημοκρατική Συμμαχία είμαστε οι μόνοι που έγκαιρα προτείναμε μια ρεαλιστική εναλλακτική επιλογή. Απορρίψαμε και απορρίπτουμε για παράδειγμα το χαράτσι της ΔΕΗ. Καλέσαμε την κυβέρνηση να τον καταργήσει άμεσα. Γιατί είναι φόρος άδικος και εξοντωτικός που δεν συνδέεται ούτε με το εισόδημα, ούτε με τον πλούτο. Είναι κυριολεκτικά κεφαλικός φόρος ακινήτου. Προτείναμε αντί για αυτό δημοσιονομικά ισοδύναμα μέτρα που παρουσιάσαμε ήδη από το μεσοπρόθεσμο. Μια πρόταση συγκεκριμένη, που η τρόικα δεν αμφισβήτησε. Μια πρόταση που στηριζόταν κατά 62% στις δαπάνες και είχε 10 δις μεγαλύτερη προσαρμογή στη διάρκεια της επόμενης τετραετίας. Πρόταση που καθίσταται ακόμη αποτελεσματικότερη αν εισπραχθούν τα κατά Ράιχενμπαχ εφικτά φορολογικά έσοδα που λιμνάζουν. Την πρότασή μας αρνούνται να συζητήσουν το ΠΑΣΟΚ και η Νέα Δημοκρατία. Γιατί; Γιατί αντί για οριζόντιες περικοπές μπαίνει στην ουσία και περικόπτει δαπάνες. Δαπάνες κοινωνικά άδικες και προκλητικές, που θίγουν όμως τους κομματικούς στρατούς των δύο κομμάτων.

Μερικά παραδείγματα. Παρά τις οριζόντιες περικοπές η συνολική δαπάνη της γενικής κυβέρνησης για συντάξεις θα παραμείνει φέτος η ίδια με το 2011, στα 31 δις. Ο λόγος είναι απλός. Συνεχίζεται ακόμα το σκάνδαλο των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων στα 52 και στα 55 που απολαμβάνουν ΔΕΚΟ, δημόσιο και συντεχνίες, όπου με ειδικές διατάξεις του κ. Λοβέρδου, χαρίστηκε πλασματικός χρόνος συνταξιοδότησης ακόμα και για τις ημέρες των απεργιών. Αντί να ενθαρρύνουμε την εργασία επιδοτούμε την απεργία. Δεκάδες χιλιάδες βγήκαν έτσι φέτος στη σύνταξη και άλλοι τόσοι ακολουθούν το 2012.

Δεύτερο παράδειγμα. ΔΕΚΟ. Στις μη εισηγμένες ΔΕΚΟ έχουμε το 2012, πραγματικά έσοδα από πωλήσεις μόλις 470 εκ., 2 δις δαπάνες και συσσωρευμένα χρέη 13 δις. Ενώ σε εισηγμένες ΔΕΚΟ, ακόμα και σήμερα, παρά το μισθολογικό πλαφόν, υπάρχουν χιλιάδες υπάλληλοι που κοστίζουν 6000 ευρώ το μήνα.

Τρίτο παράδειγμα. Οι 350 χιλιάδες χαμηλοσυνταξιούχοι των 500, 600 και 700 ευρώ που παίρνουν το ΕΚΑΣ βλέπουν το κονδύλι της κρατικής επιδότησης να περικόπτεται από τα 890 στα 715 εκ. ευρώ. Οι 60 χιλιάδες περίπου συνταξιούχοι των μεγάλων ΔΕΚΟ όμως συνεχίζουν να διατηρούν την ίδια κρατική επιδότηση που είχαν και το 2011. Ένα δις εκατονπεντήντα εκ. ευρώ. Υπάρχει πιο ακραία κοινωνική αναλγησία από αυτή; Ο προϋπολογισμός να κόβει 175 εκ. από τους φτωχούς των 700 ευρώ και όχι από εκείνους που εισπράττουν 2000 και 3000 ευρώ σύνταξη, χωρίς ποτέ να έχουν πληρώσει αντίστοιχες εισφορές;

Επαναφέρω λοιπόν και πάλι την πρότασή μου, για αύξηση του ΕΚΑΣ κατά 150 εκ. ευρώ και αντίστοιχη ενίσχυση στους μακροχρόνια ανέργους. Αρκούν για να τα χρηματοδοτήσουμε αυτά μόνο τα 120, από τα 300 εκ. του κονδυλίου της ΕΡΤ, πρόσθετη περικοπή 30 εκ. ευρώ από το κονδύλι της Βουλής και επιτάχυνση κατά έξι μήνες του ελέγχου των ψεύτικων αναπηρικών συντάξεων.

Πρέπει επιτέλους να το καταλάβουμε. Υπάρχουν εκεί έξω εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι σε πλήρη οικονομική απόγνωση. Σε ένα κράτος που ξοδεύει χωρίς τους τόκους 85 με 90 δις ευρώ, είναι προφανές ότι μπορούμε και πρέπει να βρούμε 2 δις ευρώ για να αποφορτίσουμε την κοινωνική ένταση και να γλυτώσουμε την κοινωνική έκρηξη που φέρνει η ακραία φτώχεια. Ας δούμε μαζί όλα τα κονδύλια από την αρχή. Εξορκίζω τον πρωθυπουργό να αναλάβει προσωπικά αυτή την πρωτοβουλία.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Ο μεγάλος άθλος που πρέπει να κάνουμε τα επόμενα χρόνια ως πολιτική ηγεσία και κοινωνία είναι να δημιουργήσουμε τις συνθήκες για να προσελκύσουμε επενδύσεις από τον ιδιωτικό τομέα που θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας για να βρουν δουλειά οι περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνεργοι της χώρας.

Για να γίνει αυτό χρειάζονται τομές και σαρωτικές αλλαγές. Και αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων όπως για παράδειγμα του ΕΣΠΑ. Κι εδώ τα πράγματα είναι εξοργιστικά. Όχι μόνο δεν έχει γίνει η αναθεώρηση που έπρεπε για να βρεθεί χώρος για παραγωγικές εξωστρεφείς επενδύσεις που κινητοποιούν πόρους του ιδιωτικού τομέα, αλλά απέτυχε κατά 1 δις και η απορρόφηση που η ίδια η κυβέρνηση είχε προβλέψει στον προϋπολογισμό. Εμείς ως Δημοκρατική Συμμαχία προωθήσαμε μέσω των ευρωπαίων Φιλελεύθερων Δημοκρατών από τον περασμένο Ιούνιο την ιδέα της χρήσης του ΕΣΠΑ για την εγγυοδότηση των ιδιωτικών επενδύσεων, που υιοθετεί πλέον και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το ΕΣΠΑ δεν μπορεί άλλο να μένει ούτε ανεκμετάλλευτο, ούτε να χρηματοδοτεί αναπλάσεις και άλλα έργα άχρηστα σε σχέση με τη σημερινή πραγματικότητα. Είναι το τελευταίο μας εργαλείο. Είναι η τελευταία μας ευκαιρία.

Παράλληλα χρειάζονται κάποιες πολιτικές αποφάσεις που θα βοηθήσουν να ενισχύσουμε τους παραγωγικούς εξωστρεφείς τομείς της οικονομίας. Να επαναφέρουμε κατ' αρχήν τα δύο υπουργεία ναυτιλίας και τουρισμού σε επίπεδο υπουργών και ας καταργήσουμε είκοσι από τις άλλες υπουργικές και υφυπουργικές θέσεις. Πρόκειται για κινήσεις απλές, άμεσες, με μεγάλη θετική επίπτωση στην προσέλκυση επενδύσεων και την μείωση της ανεργίας.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Ο ελληνικός λαός έχει τεράστιες δυνατότητες και η χώρα έχει μέσα της δυνάμεις και προοπτικές που μπορούν όλους μας να μας εκπλήξουν στα επόμενα χρόνια. Αν αφεθεί ο ιδιωτικός τομέας να δουλέψει παραγωγικά, αν μειώσουμε το κράτος δραστικά, αν αναδείξουμε τους καλύτερους δημοσίους υπαλλήλους και τους αφήσουμε να οικοδομήσουν ξανά μια σοβαρή και αποτελεσματική δημόσια διοίκηση, στην οποία τα κόμματα δεν θα αναμειγνύονται, τότε θα δείτε ότι όλα όσα ζούμε σήμερα θα μοιάζουν σε λίγα χρόνια ένας κακός εφιάλτης. Μια κακή περίοδος , που το έθνος βρήκε τη δύναμη να ξεπεράσει. Ας το κάνουμε επιτέλους αυτό αναλαμβάνοντας τις ευθύνες μας. Αυτή είναι η μεγάλη αλλαγή νοοτροπίας που ζητά από μας η ιστορία. Και πρέπει να ανταποκριθούμε.