Σαν σήμερα 5/4, Υπόθεση Ρόζενμπεργκ: ακόμα στις ΗΠΑ συζητούν για τον άδικο και οικτρό θάνατο της Έθελ

Μια μέρα σαν σήμερα, 5 Απριλίου του 1951, το ζεύγος των Νεοϋορκέζων Τζούλιους και Έθελ Ρόζενμπεργκ ακούνε την ετυμηγορία των δικαστών: «εις θάνατον»!
Η Έθελ και ο Τζούλιους Ρόζενμπεργκ καταδικάστηκαν στην εσχάτη των ποινών για κατασκοπεία υπέρ της Σοβιετικής Ένωσης: κατηγορήθηκαν ότι παρείχαν απόρρητα έγγραφα που αφορούσαν με την κατασκευή ατομικής βόμβας. Η υπόθεση υπήρξε θυελλώδης, έντονα αμφιλεγόμενη, επηρεάζοντας όλη την αμερικανική κοινωνία, ενώ αποτελεί αντικείμενο συζήτησης μέχρι σήμερα.
Τα βασικά σημεία της υπόθεσης ήταν ότι, ο Τζούλιους Ρόζενμπεργκ (με καταγωγή από Ρώσους-Εβραίους μετανάστες), Αμερικανός κομμουνιστής, μεταβίβασε μυστικά της ατομικής βόμβας στην Σοβιετική Ένωση, τα οποία την βοήθησαν να αναπτύξει δικό της πυρηνικό πρόγραμμα. Η σύζυγός του Έθελ κατηγορήθηκε ότι συνεργάστηκε μαζί του, όπως και ο αδελφός της Ντέιβιντ Γκρίγκλας, ο οποίος γρήγορα στράφηκε εναντίον τους και συνεργάστηκε με την κυβέρνηση των ΗΠΑ.
Οι Ρόζενμπεργκ, που συνελήφθησαν το καλοκαίρι του 1950, αποκαλύφθηκαν, όταν ο σοβιετικός κατάσκοπος Κλάους Φουκς, ομολόγησε την ιδιότητά του στις Βρετανικές Αρχές. Οι αποκαλύψεις του Φουκς οδήγησαν το FBI στους Ρόζενμπεργκ, τον Γκρίνγκλας και σε έναν σοβιετικό σύνδεσμο, τον Χάρι Γκολντ.

Ναι μεν, αλλά...
Την δεκαετία του ’90 αποχαρακτηρισμένο υλικό επιβεβαίωσε ότι οι Αμερικανικές Αρχές ήταν πεπεισμένες ότι ο Ρόζενμπεργκ μεταβίβασε απόρρητο εθνικό υλικό στους Σοβιετικούς κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ωστόσο, παρέμεινε ο ισχυρισμός που διατυπώθηκε κατά την διάρκεια της δίκης τους, την άνοιξη του 1951, ότι ο Τζούλιους δεν ήταν σε θέση να γνωρίζει πολύτιμα μυστικά, ενώ ο ρόλος και ο βαθμός υπαιτιότητάς της Έθελ Ρόζενμπεργκ αποτελούν- ακόμα- θέμα συζήτησης. Οι Ρόζενμπεργκ εκτελέστηκαν στην ηλεκτρική καρέκλα στη φυλακή Sing Sing στο Ossining της Νέας Υόρκης· ήταν οι μόνοι Αμερικανοί πολίτες που εκτελέσθηκαν για κατασκοπεία κατά την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.
Η τελευταία πράξη του δράματος παίχτηκε τον Ιούνιο του 1953. Πρώτος κάθισε στην ηλεκτρική καρέκλα ο Τζούλιους, που πέθανε μετά το πρώτο ηλεκτρικό φορτίο. Λίγη ώρα μετά τον ακολούθησε η σύζυγός του, όχι όμως με τον ίδιο τρόπο: αφού της χορηγήθηκαν τρία ηλεκτρικά φορτία, οι δήμιοι αφαίρεσαν τον ιμάντα και τον εξοπλισμό, αλλά οι γιατροί δήλωσαν ότι η καρδιά της Έθελ χτυπούσε ακόμα! Την βομβάρδισαν με δύο ακόμη ηλεκτροσόκ και στο τέλος οι αυτόπτες μάρτυρες ανέφεραν ότι καπνός έβγαινε από το κεφάλι της!
Πολλοί αναλυτές και ιστορικοί, χρόνια μετά, υποστηρίζουν ότι ο Τζούλιους και η Έθελ ήταν πράγματι ένοχοι, με την Έθελ να διαδραματίζει ελάσσονα ρόλο, αλλά η δίκη και η ποινή τους ήταν άδικες εξαιτίας της έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων.