Ποιο σημείο του σώματος μετράει ο δείκτης που αναμένεται να αντικαταστήσει τον ΔΜΣ

Ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) χρησιμοποιείται χρόνια τώρα για την εκτίμηση του βάρους ενός ανθρώπου –όταν ο ΔΜΣ, ο οποίος υπολογίζεται διαιρώντας τα κιλά με το τετράγωνο του ύψους (kg/m2) είναι από 18.5 έως 24.9 kg/m2, το βάρος θεωρείται φυσιολογικό– και τον πρόχειρο υπολογισμό του λίπους του. Η χρήση του ως βασικού εργαλείου μέτρησης οφείλεται κυρίως σε οικονομικούς λόγους. Πιο ακριβείς μέθοδοι όπως η απορροφησιομετρία διπλοενεργειακής δέσμης ακτινών Χ (Dual energy X-ray Absorptiometry/DEXA) ή η μαγνητική τομογραφία (MRI) είναι σημαντικά πιο δαπανηρές.
Οι ειδικοί ωστόσο επισημαίνουν ότι ο ΔΜΣ έχει σημαντικούς περιορισμούς, ιδίως για τις μετρήσεις σε παιδιά και νέους, στους οποίους τα επίπεδα λίπους μεταβάλλονται καθώς μεγαλώνουν, σε αθλητικούς τύπους λόγω υψηλών επίπεδων μυϊκής μάζας και σε άτομα από κάποιες εθνοτικές μειονότητες, που κινδυνεύουν από ορισμένα προβλήματα υγείας ακόμα και με χαμηλότερα επίπεδα λίπους.
Πρόκειται για εργαλείο που αναπτύχθηκε βάσει δεδομένων από Ευρωπαίους τον 19ο αιώνα και όχι με σκοπό τη χρήση για ζητήματα υγείας. Παρόλο που έχουν άλλοι, αναπροσαρμοσμένοι ΔΜΣ για παιδιά και εθνοτικές ομάδες, κανένας δεν έχει καταφέρει να γίνει ευρέως αποδεκτός.
Δείκτης Στρογγυλότητας Σώματος (Body Roundness Index – BRI)
Πρόσφατη μελέτη προτείνει τον Δείκτη Στρογγυλότητας Σώματος (BRI) αντί του ΔΜΣ για πιο ακριβή εικόνα των επιπέδων λίπους και των συνακόλουθων κινδύνων για την υγεία. Αναπτύχθηκε από Αμερικανούς ερευνητές το 2013 ως απάντηση στην αμφισβήτηση του ΔΜΣ. Αντί του του ύψους και του βάρους, ο BRI ποσοτικοποιεί μαθηματικά τα επίπεδα λίπους με βάση το ύψος και την περιφέρεια μέσης. Αυτό δίνει μια τιμή που κυμαίνεται τυπικά από το 1 έως το 20, με τις χαμηλότερες και υψηλότερες τιμές να υποδηλώνουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την υγεία.
Πλήθος ερευνών έχουν διαπιστώσει ότι ο BRI μπορεί να είναι καλύτερος από τον ΔΜΣ στην εκτίμηση παθήσεων και καταστάσεων υγείας που σχετίζονται με το λίπος, όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις, διαβήτης, η νεφρική νόσος και ο καρκίνος, καθώς και ο θάνατος από οποιαδήποτε αιτία.
Πρόσφατη μελέτη σε 32.995 ενήλικες στις ΗΠΑ για το διάστημα 1999-2018 ανέδειξε τη σύνδεση του BRI και με τον θάνατο από οποιαδήποτε αιτία. Συγκεκριμένα, οι άνθρωποι με τις χαμηλότερες και υψηλότερες τιμές BRI είχαν τις περισσότερες πιθανότητες προβλήματος υγείας. Ο BRI αποδείχθηκε καλύτερος από τον ΔΜΣ στην ακριβή ανίχνευση αυτού του κινδύνου, επειδή λαμβάνει υπόψη το κοιλιακό λίπος, αναγνωρισμένο παράγοντα κινδύνου για πολλά προβλήματα υγείας.
Αδυναμίες του BRI
Ούτε ο BRI διαφεύγει τους περιορισμούς. Αρχικά, δεδομένου ότι απαιτεί μόνο μια μεζούρα και μια μαθηματική εξίσωση, καταλαβαίνουμε ότι είναι εύκολος στη χρήση, όσο και πρόσφορος για ανθρώπινα λάθη.
Μια μελέτη διαπίστωσε ότι οκτώ στους δέκα εκπαιδευμένους επαγγελματίες υγείας έκαναν τόσο σημαντικά λάθη μετρώντας την κοιλιά, που τους ξέφυγε αύξηση 3 εκατοστών κατά τη δεύτερη μέτρηση. Αυτό το περιθώριο σφάλματος θα είναι πιθανώς ακόμη υψηλότερο σε άτομα που κάνουν τις δικές τους μετρήσεις στο σπίτι. Έπειτα, ως νέα μέτρηση, δεν υποστηρίζεται ακόμα από επαρκή ερευνητικά δεδομένα όπως ο ΔΜΣ, άρα είναι δυσκολότερο να γνωρίζουμε πόσο αποτελεσματική και αξιόπιστη είναι σε σύγκριση με τις εδραιωμένες μεθόδους.