Τα μυστικά της άδειας μητρότητας του ΙΚΑ

του ΗΛΙΑ Π. ΓΕΩΡΓΑΚΗ
Με το άρθρο 142 του Ν. 3655/2008 (ΦΕΚ 58 Α /3-4-2008) εγκρίθηκε η καταβολή
ειδικής παροχής προστασίας μητρότητας χρονικής διάρκειας έξι (6) μηνών. Την
ειδική αυτή άδεια δικαιούνται οι μητέρες οι οποίες είναι ασφαλισμένες στο
ΙΚΑ και απασχολούνται σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις με σχέση εξαρτημένης
εργασίας, ορισμένου ή αορίστου χρόνου, με πλήρη ή μερική απασχόληση.
Η άδεια αυτή χορηγείται μετά τη λήξη της άδειας κυοφορίας λοχείας ή της
ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο άδειας, όπως προβλέπεται από το άρθρο 9
της ΕΓΣΣΕ(Εθν. Γεν. Συλ. Συμβασης Εργασιας) των ετών 2004 - 2005.
Η ασφαλισμένη δύναται, με αμετάκλητη αίτησή της, να κάνει χρήση του συνόλου
ή τμήματος αυτής. Επίσης, μπορεί να διακόψει την ειδική άδεια, με έγγραφη
συμφωνία του εργοδότη. Σε κάθε περίπτωση το υπόλοιπο της άδειας δεν
μεταφέρεται σε άλλη χρονική περίοδο.
Αρμόδια Υπηρεσία για την καταβολή της ειδικής παροχής είναι η Τοπική
Υπηρεσία παροχών ή το ΚΠΑ 2 του τόπου κατοικίας της.
Αρμόδιο όργανο για την αναγνώριση του σχετικού δικαιώματος είναι ο
προϊστάμενος της ανωτέρω αναφερόμενης αρμόδιας Υπηρεσίας του ΟΑΕΔ.
Α) Η ασφαλισμένη πρέπει να βρίσκεται σε ενεργό εργασιακή σχέση εξηρτημένης
εργασίας κατά τη έναρξη της άδειας μητρότητας.
Β) Να έχει λάβει επίδομα μητρότητας από το ΙΚΑ - ΕΤΑΜ
ΑΣΚΗΣΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ: Η δικαιούχος υποβάλλει, η ίδια ή δι' αντιπροσώπου, στην
αρμόδια υπηρεσία του ΟΑΕΔ, αίτηση εντός αποκλειστικής προθεσμίας 60 ημερών
από τη λήξη της άδειας μητρότητας (τοκετού και λοχείας), της ισόχρονης προς
το μειωμένο ωράριο άδειας ή και της ετήσιας κανονικής άδειας.
ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ :
Α) Βεβαίωση εργοδότη από την οποία θα προκύπτει η ενεργή εργασιακή σχέση
κατά τη έναρξη της άδειας μητρότητας, το είδος, η μορφή, η διάρκεια της
εργασιακής σχέσης, οι μηνιαίες αποδοχές, ο μέσος όρος των ορών μερικής
απασχόλησης, η ημερομηνία πρόσληψης και για συμβάσεις ορισμένου χρόνου η
ημερομηνία λήξης τους καθώς και η λήψη της ετήσιας κανονικής άδειας, που
ενδεχομένως χορηγήθηκε μετά την άδεια λοχείας ή της ισόχρονης προς το
μειωμένο ωράριο άδειας.
Β) Αντίγραφο απόφασης επιδόματος μητρότητας (κυοφορίας - λοχείας) από το
ΙΚΑ - ΕΤΑΜ.
Γ) Υπεύθυνη δήλωση της δικαιούχου από την οποία αναλαμβάνει την υποχρέωση να
γνωστοποιήσει εντός 8 ημερών στην Υπηρεσία του ΟΑΕΔ οποιαδήποτε μεταβολή της
εργασιακής της σχέσης καθώς τον αριθμό μητρώου ΙΚΑ και τον ΑΦΜ.
Δ) Αριθμός λογαριασμού (ΙΒΑΝ) Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας της δικαιούχου.
-ΠΟΣΟ:
Ο ΟΑΕΔ υποχρεούται να καταβάλλει στην εργαζόμενη μητέρα μηνιαίως ποσό ίσο με
τον κατώτατο μισθό, όπως κάθε φορά καθορίζεται με βάση την ΕΓΣΣΕ, καθώς και
αναλογία δώρων εορτών και επιδόματος αδείας, με βάση το προαναφερόμενο ποσό.
Σε περίπτωση απασχόλησης μέχρι και 4 ώρες ημερησίως ή μέχρι 13 ημέρες το
μήνα, κατά μέσο όρο στη διάρκεια του εξαμήνου που προηγείται της άδειας
κυοφορίας, το καταβαλλόμενο ποσό ισούται με το μισό του ανωτέρω
καθοριζόμενου ποσού.
Ο χρόνος της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας λογίζεται ως χρόνος
ασφάλισης στον κλάδο σύνταξης του ΙΚΑ - ΕΤΑΜ, οι δε προβλεπόμενες εισφορές
υπολογίζονται επί του κατά περίπτωση αναφερόμενου ποσού, από το οποίο ο ΟΑΕΔ
παρακρατεί την προβλεπόμενη εισφορά ασφαλισμένης και την αποδίδει στο ΙΚΑ -
ΕΤΑΜ, μαζί με την προβλεπόμενη εργοδοτική εισφορά που βαρύνει τον Οργανισμό.
ΔΙΑΚΟΠΗ: Η παροχή διακόπτεται λόγω:
Α) Πρόσληψης και απασχόλησής της σε νέο εργοδότη και
Β) αίτησης διακοπής της δικαιούχου.
ΙΣΧΥΣ: Δικαιούχοι της ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας είναι οι
εργαζόμενες που από την δημοσίευση του νόμου (3/4/2008) και μετά, βρίσκονται
σε άδεια μητρότητας ή σε ισόχρονη προς το μειωμένο ωράριο άδεια.
Ας δούμε ομως το ολο θέμα με ερωτήσεις-απαντήσεις οπως τις συνέλεξαν οι
υπηρεσιες του ΟΑΕΔ:
ΕΡ: Τι περιλαμβάνει ο όρος «επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις»;
ΑΠ: Περιλαμβάνονται οι πάσης φύσεως επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις.
ΕΡ: Δικαιούχοι της ειδικής παροχής:
ΑΠ: Μητέρες ασφαλισμένες στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ με σχέση εξαρτημένης εργασίας,
ορισμένου ή αορίστου χρόνου, με πλήρη ή μερική απασχόληση, οι οποίες έχουν
λάβει άδεια μητρότητας (τοκετού και λοχείας), ή ισόχρονη προς το μειωμένο
ωράριο άδεια.
ΕΡ: Πότε χορηγείται;
ΑΠ: Χορηγείται μετά τη λήξη της άδειας μητρότητας (τοκετού και λοχείας), της
ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο αδείας, καθώς επίσης και στις εργαζόμενες
που αμέσως μετά τα ανωτέρω διαστήματα κάνουν χρήση ετήσιας κανονικής άδειας,
εφόσον αυτό είναι απαραίτητο με βάση τις ετήσιες προθεσμίες για τη χορήγησή
της. Το δικαίωμα ασκείται εντός 60 ημερών από τη λήξη των ανωτέρω αδειών.
ΕΡ: Από πότε ισχύει και ποιες γυναίκες καταλαμβάνει;
ΑΠ: Κατά την πρώτη εφαρμογή της διάταξης εφαρμόζεται για όσες κατά τις
3/4/2008 βρίσκονταν σε άδεια μητρότητας (άδεια λοχείας) ή σε ισόχρονη προς
το μειωμένο ωράριο άδεια. Εφόσον ισχύει αυτή η προϋπόθεση, το δικαίωμα της
εργαζόμενης δεν αναιρείται εάν στη συνέχεια έχει κάνει χρήση άλλης αδείας
(αναρρωτικής, κανονικής, γονικής), ή εάν έχει ενδεχομένως επιστρέψει στην
εργασίας της με μειωμένο ωράριο. Στις περιπτώσεις αυτές η εργαζόμενη μπορεί
να ασκήσει το δικαίωμά της εντός 60 ημερών από τη δημοσίευση της Υπουργικής
Απόφασης (09.05.08).
ΕΡ: Πόση είναι η διάρκεια της άδειας;
ΑΠ: Ειναι 6 μήνες, εκ των οποίων μπορεί να γίνει χρήση του συνόλου ή
τμήματος, χωρίς όμως να υπάρχει η δυνατότητα μεταφοράς ή χρήσης της σε άλλη
χρονική στιγμή.
ΕΡ: Προϋποθέσεις χορήγησης:
ΑΠ: α) Να έχει ενεργή εργασιακή σχέση (δηλ. να είναι εργαζόμενη)
β) Να έχει λάβει επιδόματα μητρότητας (κύησης & λοχείας) από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ
ΕΡ: Είναι υποχρεωτική η χορήγηση της άδειας από τον εργοδότη;
ΑΠ: Ναι, εφόσον ζητηθεί εγγράφως από την εργαζόμενη.
ΕΡ: Σε τι ποσό ανέρχεται η ειδική παροχή;
ΑΠ: Το καταβαλλόμενο μικτό μηνιαίο ποσό είναι ίσο με τον κατώτατο μισθό,
όπως καθορίζεται κάθε φορά με βάση την ΕΓΣΣΕ (από 1/1/2008 680,59? και από
1/9/2008 701,01?). Προκειμένου για τις μερικώς απασχολούμενες, μέχρι και
τέσσερις ώρες ημερησίως ή μέχρι 13 ημέρες το μήνα, κατά μέσο όρο στη
διάρκεια του εξαμήνου που προηγείται της άδειας κυοφορίας, το καταβαλλόμενο
ποσό ισούται με το μισό του ανωτέρω αναφερόμενου. Με βάση τα ποσά αυτά,
καταβάλλεται επίσης αναλογία δώρων εορτών και επιδόματος αδείας.
ΕΡ: Ποιος θα πληρώσει την ειδική παροχή στην εργαζόμενη;
ΑΠ: Η τοπική υπηρεσία του τόπου κατοικίας του ΟΑΕΔ, στην οποία πρέπει να
υποβάλλει σχετική αίτηση η εργαζόμενη μητέρα ή αντιπρόσωπός της,
προσκομίζοντας τα απαιτούμενα δικαιολογητικά.
ΕΡ: Δικαιολογητικά που απαιτούνται:
ΑΠ: 1. Βεβαίωση εργοδότη, από την οποία θα προκύπτει η ενεργή εργασιακή
σχέση κατά την έναρξη της άδειας μητρότητας, το είδος, η μορφή, η διάρκεια
της εργασιακής σχέσης, οι μηνιαίες αποδοχές, η ημερομηνία πρόσληψης και
προκειμένου για τις συμβάσεις ορισμένου χρόνου η ημερομηνία λήξης τους,
καθώς και η λήψη της ετήσιας κανονικής άδειας, που ενδεχομένως χορηγήθηκε
μετά την άδεια λοχείας ή την ισόχρονη προς το μειωμένο ωράριο άδειας. Το
σχετικό έντυπο παρέχεται από τον ΟΑΕΔ ή αντλείται από την ιστοσελίδα του.
2. Αντίγραφο απόφασης επιδόματος μητρότητας (κυοφορίας - λοχείας) από το
ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.
3. υπεύθυνη δήλωση της δικαιούχου, με την οποία αναλαμβάνει την υποχρέωση να
γνωστοποιήσει εντός 8 ημερών στην Υπηρεσία του ΟΑΕΔ οποιαδήποτε μεταβολή της
εργασιακής της σχέσης. Στην ίδια δήλωση θα αναφέρονται ο αριθμός μητρώου της
ασφαλισμένης στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και ο αριθμός φορολογικού μητρώου
4.. Αριθμός λογαριασμού (ΙΒΑΝ) Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος της δικαιούχου
(φωτοτυπία της αντίστοιχης σελίδας του βιβλιαρίου τραπέζης).
ΕΡ; Ο χρόνος απουσίας από την εργασία είναι χρόνος πραγματικής υπηρεσίας;
ΑΠ; Ναι, λογίζεται ως χρόνος πραγματικής υπηρεσίας για τον υπολογισμό της
άδειας, της προϋπηρεσίας, τον καθορισμό της αμοιβής και της αποζημίωσης σε
περίπτωση απόλυσης αλλά και κάθε δικαιώματος που απορρέει από τις διατάξεις
της εργατικής νομοθεσίας κλπ.
ΕΡ: Είναι ο χρόνος αυτός συντάξιμος για το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ;
ΑΠ: Ναι, ο ΟΑΕΔ υποχρεούται να αποδίδει στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ τις προβλεπόμενες
εισφορές για τον κλάδο σύνταξης. Αναλυτικότερα, από το μηνιαίο ποσό που
καταβάλλει στην δικαιούχο παρακρατεί την προβλεπόμενη εργατική εισφορά την
οποία αποδίδει στο ΙΚΑ - ΕΤΑΜ, μαζί με την προβλεπόμενη εργοδοτική εισφορά
που βαρύνει τον Οργανισμό.
ΕΡ: Πότε διακόπτεται η ειδική αυτή άδεια;
ΑΠ: Αν η δικαιούχος παραιτηθεί, προσληφθεί και απασχοληθεί από νέο εργοδότη,
αν με αίτησή της ζητήσει τη διακοπή της, καθώς και σε κάθε περίπτωση λύσης
της εργασιακής σχέσης, εντός του εξαμήνου. Επίσης, πρέπει να τονίζεται ότι
ισχύει απαγόρευση απόλυσης έως και ένα έτος από τον τοκετό, εκτός εάν ισχύει
σπουδαίος λόγος ο οποίος δεν σχετίζεται με μειωμένη απόδοση της γυναίκας
λόγω της βιολογικής της κατάστασης.
ΕΡ: Μπορεί να είναι δικαιούχος και ο πατέρας σε περίπτωση που δεν κάνει
χρήση η μητέρα;
ΑΠ: Όχι, αφορά μόνο τις εργαζόμενες γυναίκες - μητέρες, σύμφωνα με τη σαφή
διατύπωση της διάταξης.
πηγή:Τα Νέα