Η Ευρώπη στο έλεος της ξηρασίας

Νοικοκυριά, επιχειρήσεις και αγρότες βρίσκονται στο έλεος της ξηρασίας, που είναι μία από τις χειρότερες των τελευταίων δεκαετιών και πλήττει το 60% της «γηραιάς ηπείρου» (στοιχεία Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Ξηρασίας).
Η νέα κανονικότητα που επιβάλλει η κλιματική αλλαγή περιλαμβάνει ξηρούς χειμώνες και αφόρητα θερμά καλοκαίρια, μίγμα που μεταφράζεται σε λειψυδρία, ποτάμια και λίμνες που στερεύουν και πρωτοφανείς προκλήσεις στις οποίες πολίτες και πολιτικοί καλούνται να προσαρμοστούν, καθώς και να αντιμετωπίσουν. Τα μοντέλα πρόβλεψης δείχνουν πως ακραία φαινόμενα -σε συχνότητα, ένταση και διάρκεια- θα οδηγήσουν σε ανεξέλεγκτες, μη προβλέψιμες καταστάσεις.
«Η ξηρασία γίνεται η καλοκαιρινή πραγματικότητα», τουίταρε ο Βιρτζίνιγιους Σινκεβίτσιους, επίτροπος του Ευρωπαϊκού Τμήματος Περιβάλλοντος, Ωκεανών και Ειδών Αλιείας, δίνοντας το στίγμα της ανησυχίας που επικρατεί στους ευρωπαϊκούς κόλπους. «Οι ξηρασίες και οι πυρκαγιές είναι οι πιο ορατές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ευρώπη», σχολίασε η Κομισιόν. Αλλωστε, οι πίνακες, τα στατιστικά στοιχεία, οι χάρτες και τα ρεκόρ που σπάνε δεν αφήνουν περιθώρια για αισιοδοξία.
ΓΑΛΛΙΑ
Η Γαλλία έχει να αντιμετωπίσει τέτοια ξηρασία από το 1958, η οποία, σε συνδυασμό με τους παρατεταμένους καύσωνες και τις πυρκαγιές, οδήγησε την πρωθυπουργό, Ελιζαμπέτ Μπορν, να ενεργοποιήσει τη διυπουργική μονάδα κρίσεων για την αντιμετώπιση της κατάστασης. Ο χαμηλός όγκος νερού των ποταμών επηρεάζει και τα πυρηνικά εργοστάσια στη Γαλλία και οι αρμόδιοι στους σταθμούς παραγωγής ενέργειας στους ποταμούς Ροδανό και Γκαρόν πιθανότατα θα παραγάγουν λιγότερη ηλεκτρική ενέργεια τις επόμενες ημέρες λόγω των ελλείψεων και εν μέσω της περιόδου καύσωνα που η ανάγκη για ρεύμα είναι αυξημένη.
ΟΛΛΑΝΔΙΑ, ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Το αποτύπωμα της καταστροφής δεν εντοπίζεται μόνο στο περιβάλλον αλλά και στην εμπορική και την οικονομική δραστηριότητα -εν μέσω της τρέχουσας ενεργειακής κρίσης- με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη σοβαρή ξηρασία του ολλανδικού τμήματος του ποταμού Ρήνου που βρίσκεται κοντά στη χαμηλότερη στάθμη που έχει καταγράψει ποτέ – μια πραγματικότητα που αποτυπώνεται σε δορυφορικές φωτογραφίες.
Η στάθμη του μεγάλου ποταμού Ευρώπης, μήκους 1.500 χιλιομέτρων, που συνδέει τα σημαντικά λιμάνια του Ρότερνταμ και της Αμβέρσας με τη βιομηχανική ζώνη της Γερμανίας και την Ελβετία, έχει πέσει τόσο χαμηλά, που είναι σχεδόν αδύνατον να μεταφερθούν μέσω της υδάτινης οδού άνθρακας, χημικά και άλλα φορτία σε εργοστάσια κατά μήκος της διαδρομής του. Το πρόβλημα είναι μεγάλο για τη ναυσιπλοΐα σε όλο το μήκος του ποταμού στη Γερμανία και τις βιομηχανίες, σημείωσε ρεπορτάζ του «Politico» και δυσχεραίνει το σχέδιο της Ε.Ε. να αυξήσει τη μεταφορά αγαθών μέσω των υδάτινων οδών κατά 25% έως το 2030 και κατά 50% έως το 2050, στην προσπάθεια μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στον τομέα των μεταφορών.
Σημειώνεται πως κάθε χρόνο περισσότεροι από 300 εκατομμύρια τόνοι αγαθών μεταφέρονται μέσω του Ρήνου, ανάμεσα στη Βασιλεία, όπου συναντώνται η Ελβετία, η Γερμανία και η Γαλλία, και τη Βόρεια Θάλασσα. Η ρηχότητα του Ρήνου βρίσκεται στα επίπεδα που καταγράφηκαν το 2018 (πιθανόν και σε ιστορικό χαμηλό πέντε αιώνων) όταν η δίοδος εμπορικών πλοίων απαγορεύτηκε για 132 ημέρες, απειλώντας να βυθίσει τη Γερμανία στην ύφεση -σενάριο που επανέρχεται και πάλι.
Στην Ολλανδία η κυβέρνηση απηύθυνε έκκληση στους πολίτες να περιορίσουν την καθημερινή χρήση της ντουζιέρας και το αλόγιστο πότισμα των κήπων τους εξαιτίας της μακράς περιόδου ξηρασίας που έχει αφήσει σοβαρά «σημάδια» στον Ρήνο και τον Δούναβη.