Τι φέρνει το άλμα στο πρωτογενές πλεόνασμα - Το μείγμα δημοσιονομικής προσήλωσης και μέτρων στήριξης

Hεντυπωσιακή υπεραπόδοση που κατέγραψε το πρωτογενές πλεόνασμα του 2023, το οποίο κατέγραψε σχεδόν διπλάσια απόδοση από τον στόχο του προϋπολογισμού [1,9% του ΑΕΠ έναντι 1,1%] αναμφισβήτητα στέλνει καθαρό μήνυμα στις αγορές ότι η προσήλωση της κυβέρνησης στον δρόμο της δημοσιονομικής πειθαρχίας αποδίδει καρπούς.
Όπως άλλωστε υπογραμμίζεται και στην ανακοίνωση τού Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας «το αποτέλεσμα αυτό στέλνει ένα ισχυρό σήμα στις διεθνείς αγορές ότι η ελληνική οικονομία ισχυροποιείται και αναπτύσσεται πέραν των στόχων, παρά τις δυσκολίες και τα έκτακτα γεγονότα που αντιμετώπισε η χώρα (φυσικές καταστροφές, διεθνείς κρίσεις, διπλές εθνικές εκλογές κ.λπ.) κατά το προηγούμενο έτος».
Ωστόσο, δεν μεταφράζεται σε δημοσιονομική χαλάρωση ούτε σε νέα μέτρα ενίσχυσης για τα νοικοκυριά σύμφωνα με τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ οι οποίοι αναμένεται να εγκριθούν σήμερα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Σταθερότητα
Όπως πλέον είναι γνωστό οι νέοι κανόνες θα ορίζουν πως το όποιο πλεόνασμα επιτυγχάνεται δεν θα μετατρέπεται σε παροχές αλλά «μαξιλάρι» για έκτακτες ανάγκες, με τα περιθώρια στήριξης να μην προσδιορίζονται πλέον από τα πρωτογενή πλεονάσματα αλλά από την επιτρεπόμενη αύξηση των καθαρών πρωτογενών δαπανών.
«Λέξη - κλειδί είναι η σταθερότητα. Πρέπει να διατηρήσουμε τους στόχους και να εφαρμόζουμε τους κανόνες βήμα – βήμα» ανέφερε χαρακτηριστικά ο υφυπουργός Οικονομικών αρμόδιος για τη δημοσιονομική πολιτική Θάνος Πετραλιάς, μιλώντας στο 9ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών. «Ο σχεδιασμός δεν βασίζεται στα πρωτογενή πλεονάσματα, αλλά στις συνολικές ετήσιες κρατικές δαπάνες από τις οποίες η χώρα δεν μπορεί να αποκλίνει» υποστήριξε. Με τα σημερινά δεδομένα, στο τέλος του έτους θα γίνει το... ταμείο και υπό προϋποθέσεις θα αποφασιστεί εάν θα δοθεί κάποια έκτακτη στήριξη στα ευάλωτα νοικοκυριά.
Ο διπλός φετινός στόχος
Σημειώνεται ότι φέτος πρέπει να επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα 2,1% του ΑΕΠ αλλά και να μειωθεί το έλλειμμα κάτω από 1,5% του ΑΕΠ που είναι ο στόχος για τις χώρες έχουν υψηλό δημόσιο χρέος. Το συγκεκριμένο δημοσιονομικό αποτέλεσμα δημιουργεί τις προϋποθέσεις για μία καλύτερη αφετηρία για την επίτευξη αυτού του διπλού στόχου, ωστόσο δεν παύει να αποτελεί ένα μεγάλο στοίχημα μέσα σε ένα αβέβαιο περιβάλλον που βρίθει αβεβαιοτήτων.
Μια γενίκευση της κρίσης στη Μέση Ανατολή θα μπορούσε να ανατρέψει την εκτέλεση του προϋπολογισμού καθώς θα απαιτούσε κονδύλια για την ενίσχυση των νοικοκυριών από την εκτόξευση των τιμών σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
Επίσης ζητούμενο είναι εάν τα φορολογικά έσοδα θα συνεχίζουν να αποδίδουν. Tα πρώτα στοιχεία του προϋπολογισμού για τον Μάρτιο φανερώνουν κάποιες αρρυθμίες στο πεδίο των φορολογικών εσόδων, χτυπώντας ένα πρώτο καμπανάκι στο οικονομικό επιτελείο
Πρόγραμμα Σταθερότητας
Για την ώρα, το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας ετοιμάζεται να καταθέσει έως τα τέλη του μήνα στις Βρυξέλλες το επικαιροποιημένο πρόγραμμα Σταθερότητας, με βασικούς πίνακες που θα καλύπτει την περίοδο έως και το 2025. Θα προβλέπεται χαμηλότερος ρυθμός ανάπτυξης για φέτος σε σχέση με τους στόχους του προϋπολογισμού, λόγω του αναιμικού περιβάλλοντος στην Ευρωζώνη, ήτοι περίπου 2,5% για φέτος από 2,9% και το ίδιο ποσοστό για το 2025 έναντι πρόβλεψης για ανάπτυξη 3%.
Ταυτόχρονα θα προβλέπεται πληθωρισμός 3% για το σύνολο του έτους και πρωτογενές πλεόνασμα 2,1% φέτος και 2,3%. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το πρόγραμμα θα είναι είναι λιτό κείμενο μόλις 5 σελίδων το οποίο θα περιλαμβάνει μόνο το βασικό σενάριο, με όλα τα δημοσιονομικά μέτρα που έχουν εξαγγελθεί έστω κι αν δεν έχουν ακόμα ψηφιστεί. Ηδη το οικονομικό επιτελείο έχει ανακοινώσει μέτρα για το 2025, τα οποία θα περιληφθούν στο πρόγραμμα σταθερότητας.
Τα μέτρα του 2025 - Αύξηση συντάξεων 2,55%
Tο μεγαλύτερο μέρος των μέτρων ύψους 400 εκατ. ευρώ, αφορά στην αύξηση των συντάξεων, η οποία προβλέπεται σε νόμο που ορίζει την ετήσια αναπροσαρμογή τους στο ήμισυ του αθροίσματος πληθωρισμού και ανάπτυξης. Οι αυξήσεις αναμένεται να διαμορφωθούν μεσοσταθμικά στο 2,55%.
Παράλληλα περιλαμβάνονται η κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες με κόστος 120 εκατ. ευρώ το 2025, όπως και οι διατάξεις για την αύξηση του στεγαστικού φοιτητικού επιδόματος(15 εκατ. ευρώ) και η αναστολή του ΦΠΑ στις νεόδμητες οικοδομές (22 εκατ. ευρώ).
Από την άλλη πλευρά, η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά μισή ποσοστιαία μονάδα (κόστος 215 εκατ. Ευρώ) περιλαμβάνεται στο προεκλογικό πρόγραμμα της ΝΔ με εφαρμογή το 2025 και επιπλέον μισή μονάδα το 2027, ενώ τη μόνιμη μείωση του ΕΦΚ στο αγροτικό πετρέλαιο από το 2025 (κόστος 100 εκατ. ευρώ) ανακοίνωσε η κυβέρνηση μετά τις πρόσφατες αγροτικές κινητοποιήσεις.
Εάν υπάρξουν άλλες δημοσιονομικές παρεμβάσεις σε βάθος τετραετίας και εναλλακτικά μακροοικονομικά σενάρια, θα αποκαλυφθεί το φθινόπωρο με την υποβολή στις Βρυξέλλες του Μεσοπρόθεσμου Σχεδίου το οποίο θα συνταχθεί με βάση τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες και τις συγκεκριμένες κατευθύνσεις που θα δώσει τον Ιούνιο, σε κάθε κυβέρνηση, η Κομισιόν.