«Παγιδευμένοι» στα υψηλά επιτόκια εκατοντάδες χιλιάδες δανειολήπτες

Στη μέγγενη των υψηλών επιτοκίων βρίσκονται παγιδευμένοι εκατοντάδες χιλιάδες δανειολήπτες, που μήνα με το μήνα βλέπουν τη δόση τους να ανεβαίνει κατά δεκάδες ευρώ.
Καθώς οι τράπεζες μετακυλίουν τις αυξήσεις των επιτοκίων της ΕΚΤ στα δάνεια, η πίεση στον οικογενειακό προϋπολογισμό γίνεται ολοένα και πιο έντονη.
Και, μολονότι προγράμματα όπως το «Σπίτι μου», που αφορά την επιδότηση επιτοκίου για αγορά ακινήτων από νέους επιδιώκουν να εξομαλύνουν την κατάσταση, η συντριπτική πλειονότητα των δανειοληπτών υφίστανται στις συνέπειες.
Χαρακτηριστικά της νέας πραγματικότητας είναι τα στοιχεία που ανακοίνωσε η Τράπεζα της Ελλάδος, σύμφωνα με τα οποία το Φεβρουάριο το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο των υφιστάμενων δανείων αυξήθηκε κατά 19 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 5,52%.
Ειδικότερα, το μέσο επιτόκιο στα υφιστάμενα υπόλοιπα των στεγαστικών δανείων με διάρκεια άνω των 5 ετών αυξήθηκε κατά 26 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 4,27%.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, αντίστοιχα, το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο του συνόλου των υφιστάμενων καταθέσεων (συμπεριλαμβανομένων των καταθέσεων μίας ημέρας) αυξήθηκε κατά 7 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 0,18%.
Και αυτό, όταν ακριβώς πριν ένα χρόνο, το Φεβρουάριο του 2022, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο των υφιστάμενων δανείων ανερχόταν στο 3,50%. Αντίστοιχα, το μέσο επιτόκιο στα υφιστάμενα υπόλοιπα των στεγαστικών δανείων με διάρκεια άνω των 5 ετών διαμορφωνόταν στο 1,91%.
Δηλαδή σε διάρκεια ενός έτους το επιτόκιο των στεγαστικών δανείων κατέγραψε εκρηκτική άνοδο κατά 236 μονάδες βάσης (2,36%). Το οποίο με τη σειρά του μεταφράζεται σε επιπλέον δόση που ξεπερνά τα 250 ευρώ το μήνα ή 3.000 ευρώ το χρόνο για ένα μέσο στεγαστικό δάνειο.
Στον αντίποδα, το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο του συνόλου των υφιστάμενων καταθέσεων (συμπεριλαμβανομένων των καταθέσεων μίας ημέρας) διαμορφωνόταν στο 0,03%, γεγονός που σημαίνει ότι οι καταθέτες είδαν μεσοσταθμικά άνοδο μόλις 15 μονάδων βάσης στους τόκους που λαμβάνουν για τις οικονομίες τους.
Πιέσεις προς τους servicers
Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση, αναζητώντας λύσεις για την ανακούφιση των δανειοληπτών στρέφεται κυρίως προς τους servicers, οι οποίοι έχουν και τις περισσότερες δυνατότητες για να ρυθμίσουν ή να τροποποιήσουν τις δόσεις των δανείων.
Ο λόγος, όπως εξηγούν τραπεζικά στελέχη, είναι πως αν γίνει η οποιαδήποτε μεταβολή στα ενήμερα δάνεια των τραπεζών, θα πρέπει άμεσα να αναλάβουν αντίστοιχες προβλέψεις, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους ισολογισμούς και την κερδοφορία τους. Αντίθετα, σχετικοί περιορισμοί δεν υπάρχουν στις περιπτώσεις των servicers, οι οποίοι έχουν «το ελεύθερο» να προχωρήσουν σε μειώσεις δόσεων, επιμήκυνση της διάρκειας των δανείων αλλά και κούρεμα οφειλών.
Εντούτοις, όπως αναφέρουν στελέχη της αγοράς, η πρακτική αυτή μπορεί να είναι «δίκοπο μαχαίρι», καθώς ενδέχεται να δημιουργήσει μια νέα κουλτούρα μη πληρωμών, καθώς ουσιαστικά θα συμφέρει τους δανειολήπτες να αφήνουν τις οφειλές τους να «κοκκινίζουν» ώστε να έχουν καλύτερη ρύθμιση από τις εταιρείες διαχείρισης. Πάντως, μέχρι στιγμής τα στοιχεία δείχνουν ότι κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει, καθώς ακόμα και οι πρώιμοι δείκτες επισφαλειών δεν αποτελούν πηγή ανησυχίας.