Ποιος σκότωσε τον Γεώργιο Καραϊσκάκη: «Είδομεν εκπυρσοκρότησιν όπλου από τον ημέτερον στρατόν»!

Ο θάνατος του Γεωργίου Καραϊσκάκη: ομιχλώδες ιστορικό τοπίο, σκοτεινή σελίδα της Ελληνικής Επανάστασης.
Στα απομνημονεύματα τού Κυπρίου αγωνιστή, του Ιωάννη Σταυριανού (Γεννήθηκε το 1804 στο χωριό Λόφου της επαρχίας Λεμεσού και πέθανε στην Ελλάδα στις 2 Μαρτίου 1887) περιγράφεται ο θάνατος του Αρχιστρατήγου. Στο κείμενό του ο Σταυριανός δίνει ιδιαίτερη έμφαση στα γεγονότα γύρω από τον τραυματισμό και τον θάνατο του Γεωργίου Καραϊσκάκη και την καταστροφή των ελληνικών στρατευμάτων στον Ανάλατο:
«Ο Καραΐσκος ιδών το κίνημα τούτο με πολλήν του αδημονίαν, διότι δεν ήθελεν να συγκροτηθή μάχη δια να πραγματοποιήσει τα σχέδιά του, εφιππεύει μετά του Κακλαμάνου, υπασπιστού του, και τον παρακολούθησαν και ολίγοι άλλοι και τρέχει προς την μάνδραν, όχι δια πόλεμον, αλλά δια να οπισθοδρομήση τον στρατόν. Και πριν φθάσει εκεί ένα σύντροφός μου, με λέγει: “Ο αρχηγός έρχεται, πάμεν και ημείς πάρα κάτω”. Ημείς… επροχωρήσαμεν μέχρι τινός και ιστάμεθα θεάται, προσηλωθέντες μόνον εις την κίνησιν του αρχηγού. Ο Καραΐσκος διαπερνά τον στρατό και προχωρεί πέραν της μάνδρας. Δύο ιππείς Τούρκοι ήρχοντο δρομαίως προς την μάνδραν. Τότε βλέπομεν ένα των πλησίων του Καραΐσκου και ορμά προς τους δύο ιππείς και τους τρέπει εις φυγήν…
»Ο Καραΐσκος, άμα διέταξε τον υπασπιστήν του να καταδιώξει τους δύο ιππείς, επέστρεψεν οπίσω απομακρυνθείς της μάνδρας, ικανόν διάστημα. Τότε είδομεν εκπυρσοκρότησιν όπλου από τον ημέτερον στρατόν και ευθύς ο πυροβολήσας ανεμείχθη εις τον στρατόν. Αυτός ήτο επικατάρατος δολοφόνος του Καραΐσκου.

Ο «... εν ξυφήρης Καραϊσκάκης» του Θεόφιλου.»

Οι οφθαλμοί του συντρόφου μου εν ριπή διέτρεξαν τον δολοφόνον και τον αρχηγόν και φρικτόν με λέγει, εχάθημεν. Πώς, πώς, τον απαντώ. Είδες το όπλον οπού έπεσεν πλησίον του Καραΐσκου; Εκείνος, όπου έφευγεν τον εβάρεσεν! Τον είδα, τον είπον, και στρέφω τους οφθαλμούς μου. {…} Εν ακαρεί διεδόθη ότι ο Καραΐσκος εδολοφονήθη συνεργία του Κίτσου Τζαβέλα και του Λάμπρου Βεΐκου, αλλά το διέψευσαν αμέσως δια να μη διχονοισθή ο στρατός… Άλλη φήμη διέτρεχεν τον στρατόν ότι ο Γαρδικιώτης και στενοί φίλοι του Καραΐσκου τον ηρώτησαν να τους ειπή εμπιστευτικώς πόθεν εβαρέθη. Από τους Τούρκους ή από τους Έλληνας, ότι ο Καραΐσκος τους απήντησεν, αν ζήση, γνωρίζη ποίος τον εκτύπησεν…. Ο δε Καραΐσκος την 23ην Απριλίου μετέβη εις τα αιωνίους σκηνάς του Πλάστου, η δε δολοφονία του επληρώθη πολύ ακριβά με την καταστροφήν χιλίων εκατόν είκοσι ανδρείων πολεμιστών, 24 ανωτέρων και κατωτέρων αξιωματικών, με 120 αιχμαλώτους, οκτώ σημαίας, δύο τηλεβόλα, η πτώσις της Κερκόπορτας (σ.τ.σ. εννοεί την Ακρόπολη) και μύρια άλλα επακόλουθα».
Αυτά καταθέτει ο Ιωάννης Σταυριανός στα απομνημονεύματα του που φέρουν τον τίτλο: «Πραγματεία των περιπετειών του βίου μου καί συλλογή διαφόρων αντικειμένων αγνώστων έτι εν τη ελληνική ιστορία». Το έργο εκδόθηκε στην Αθήνα το 1982, από την Εταιρεία Στερεοελλαδικών Μελετών.
Ξημερώματα της 23ης Απριλίου, μια μέρα σαν σήμερα το 1827, ο Νεκρός του Γεωργίου Καραϊσκάκη μεταφέρθηκε στην Σαλαμίνα, κηδεύτηκε και ενταφιάστηκε έξω από την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, αλλά αυτό είναι μια άλλη πονεμένη και σκοτεινή ιστορία…