ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΑΡΙΣΤΟΤΈΛΙΑ ΠΕΛΩΝΗ
Τη δυσαρέσκεια της Αθήνας για το γεγονός ότι ο Οµπάµα θα πραγµατοποιούσε επίσκεψη στην Αγκυρα χωρίς ενδιάµεση στάση επιχείρησαν να µετριάσουν οι Αµερικανοί προτείνοντας επίσκεψη του έλληνα Πρωθυπουργού στην Ουάσιγκτον.
Διαβάστε εδώ τα σχετικά τηλεγραφήματα του Wikileaks
Να χρυσώσουν το χάπι στην κυβέρνηση Καραµανλή για το γεγονός ότι τον Απρίλιο του 2009 ο Μπαράκ Οµπάµα παρέκαµψε την Ελλάδα κατά την επίσκεψή του στην Τουρκίαεπιχείρησαν οι Αµερικανοί. Πρότειναν επίσκεψη του έλληναΠρωθυπουργούστην Ουάσιγκτονστο τέλοςτου 2011, ενώ έβλεπαν ότι οι πρόωρες εκλογές έρχονταν. Την ίδια ώρα θεωρούσαν ότι η Ελλάδα έπρεπε να απαλλαγεί από την «εµµονή» της µε την Τουρκία και πίστευαν ότι η θετική εικόνα του ΜπαράκΟµπάµα στην ελληνική κοινή γνώµη ήταν ευκαιρία για να πάψει η χώρα ναασχολείται µόνο µε την άµεση γειτονιά της και να εµπλακεί ενεργά στο Αφγανιστάν, και όχι µόνο. Τη δυσαρέσκεια της Αθήναςγια το γεγονός ότι ο Μπαράκ Οµπάµα θα πραγµατοποιούσε επίσηµη επίσκεψη στην Αγκυρα χωρίς ενδιάµεση στάση στην Αθήνα – για πρώτη φορά στην ιστορία των επισκέψεων αµερικανών προέδρων στην περιοχή – εξέφρασε η Ντόρα Μπακογιάννη σε δείπνο της µε τον Ντάνιελ Σπέκχαρντ τον Μάρτιο του 2009, όταν το ταξίδι ανακοινώθηκε επισήµως κατά τη διάρκεια της επίσκεψης της Χίλαρι Κλίντον στην Τουρκία. Η ελληνίδα ΥΠΕΞ είπε στον αµερικανό πρεσβευτή ότι η απόφαση αυτή προκαλούσε πολιτικό πρόβληµα στην κυβέρνηση σε µια «ευαίσθητη» εποχή που«δύσκολα µπορούσαν να τοαντέξουν στοεσωτερικό». Ο Σπέκχαρντ προσπάθησε να την πείσειότι έπρεπενα δει την επίσκεψη από άλλο πρίσµα, καθώς «ήταν προς όφελοςτης Ελλάδας η επιπρόσθετηπροσοχή πουέδινε η νέα αµερικανική κυβέρνηση στη γείτονα χώρα και στον µουσουλµανικό κόσµο γενικότερα».
«ΑΣΥΓΚΙΝΗΤΗ». Η Μπακογιάννη, σχολιάζει ο πρεσβευτής, «έµεινε ασυγκίνητη»και υπογράµµισε τις ελληνοτουρκικέςεντάσεις στο Αιγαίο, γεγονός το οποίο, κατά την ίδια, θα έπρεπε να είχεκάνει τον αµερικανό πρόεδρο να εξετάσει το ενδεχόµενο µιαςεπίσκεψης στην Αθήνα. Ο πρεσβευτής τής απαρίθµησε τους τρόπους µε τους οποίους ο Λευκός Οίκος έδειχνε τη δέσµευσή του στην Ελλάδα σε ανώτατο επίπεδο: µε την επίσκεψη που µόλις είχε πραγµατοποιήσει η Ντόρα Μπακογιάννη στην Ουάσιγκτον, µε την επερχόµενη τελετή στον Λευκό Οίκο για την 25η Μαρτίου και µε την επικείµενη επίσκεψη του υπουργού Αµυνας στην Ουάσιγκτον. «Τουλάχιστον», απάντησε η Μπακογιάννη, «η νέα αµερικανική κυβέρνηση θα έπρεπε σύντοµα να απευθύνει στον Κώστα Καραµανλή πρόσκληση για επίσκεψη στην Ουάσιγκτον». Στο ίδιο τηλεγράφηµα η ΥΠΕΞ αναλύει τα σχέδιά της για µια άτυπη υπουργική σύνοδο του ΟΑΣΕ γιατην ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφαλείας που θέλει να οργανώσει (σ.σ: έγινε τον Ιούνιο του 2009 στην Κέρκυρα) και για την οποία θέλεινα µιλήσει µε τη Χίλαρι Κλίντον.
«Η Μπακογιάννη ήταν πιο ταραγµένη από κάθε άλληφορά, λόγω της επίσκεψης Οµπάµα στην Τουρκία, την οποία η Ελλάδα εκλαµβάνει ως περιφρόνηση, και η οποία της προκαλεί σοβαρό πρόβληµα στο υπερφορτισµένο ελληνικό πολιτικό περιβάλλον. Πιστεύουµε ότιείναι ειλικρινής όταν λέει ότιχρειάζεται µια άτυπη σύνοδότου», σχολιάζει ο Σπέκχαρντ και καταλήγει: «Αλλά σαφώς µιαυπουργικήτου ΟΑΣΕ θα της έδινε ανάσα στον Τύπο, όχι µόνο λόγω τουσηµαντικού ρόλου που θα έπαιζε η Ελλάδα φιλοξενώντας ένα τέτοιο γεγονός, αλλά ακόµη, µέσα από µια πρώιµη επίσκεψη στην Ελλάδα της Χίλαρι Κλίντον».
Λίγο νωρίτερα καιενόψει της επίσκεψης της Ντ. Μπακογιάννη στην Ουάσιγκτον και της συνάντησής της µε τη Χ. Κλίντον τον Φεβρουάριο του 2009, ο Ντ. Σπέκχαρντ σε εµπιστευτικό τηλεγράφηµα αναφέρει ότι η ελληνίδα ΥΠΕΞ θα χρησιµοποιήσει την επίσκεψή τηςως ευκαιρία για να προσδιορίσει δηµόσια και ιδιωτικά τις σχέσεις της Ελλάδας µε την κυβέρνηση Οµπάµα. Τη χαρακτηρίζει «χαρισµατική, αλλάπρακτική», και σηµειώνει ότι«απολαµβάνει τη δουλειά της ως υπουργός Εξωτερικών και θα προσφερθεί να δουλέψει µαζί µας σεµια σειρά πολυµερών θεµάτων».
Η επίσκεψη, όµως, θα ήταν ευκαιρία καιγια τουςΑµερικανούςνα ζητήσουν «πρόσθετησυνεισφορά στις νατοϊκές επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν, διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας, επίλυση των διαφωνιών µε τηνΤουρκία αθόρυβακαι διµερώς καιεπίλυση τουΣκοπιανού». Ο Σπέκχαρντ ανέµενε ακόµη ότι η Μπακογιάννη θα εξέφραζε την ανησυχία της για τις τουρκικές υπερπτήσεις και ότι θα ζητούσε τη βοήθεια της Χίλαρι Κλίντον για τη µείωση των «προκλήσεων». «Εχουµε ενθαρρύνει την ελληνική κυβέρνηση να απαντά µεήρεµο τρόπο και αυτοσυγκράτηση στις οποιεσδήποτε ‘’προκλήσεις’’ και να εγείρουν τις ανησυχίες τους κατευθείαν στους Τούρκους», σχολιάζει ο αµερικανός πρεσβευτής. Πάντως, στην επίσκεψη εκείνη το θέµα του Αιγαίου είχε τεθεί στη ΧίλαριΚλίντον από την Ντόρα Μπακογιάννη, µε αποτέλεσµανα ακολουθήσουν τα ταυτόχρονα διαβήµατα του Στέιτ Ντιπάρτµεντ (όπως αποκάλυψαν «ΤΑ ΝΕΑ» από το τηλεγράφηµα του Wikileaks) σε Αθήνα και Αγκυρα.
Εναν µήνα αργότερα, στις 24 Απριλίου, ο Σπέκχαρντ σε εµπιστευτικό τηλεγράφηµα αναλύει το πώς µπορεί η Ουάσιγκτον να εκµεταλλευθεί τη θετική εικόνατης κυβέρνησης Οµπάµα στηνελληνική κοινή γνώµη ως ευκαιρία για αναµόρφωση των ελληνοαµερικανικών σχέσεων. Για να γίνει αυτό,όµως, σηµειώνει ο πρεσβευτής,«πρέπει να αλλάξουµε το κέντρο των σχέσεών µας από τα πιοστενά περιφερειακά προβλήµατα στα ευρύτερα κοινά στρατηγικάενδιαφέροντα και προκλήσεις». Ο Σπέκχαρντ προτείνει µια προσέγγιση δύο σταδίων, σε συνδυασµό µε συνεργασία σε υψηλό επίπεδο. Το στάδιο ένα θα αφορά την επίλυση - εξπρές διµερών θεµάτων, όπως το θέµα της βίζας και της ελληνικής συνδροµήςστο Αφγανιστάν, ενώ το στάδιο δύο τη διµερή συνεργασία για θέµατα όπως η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας, η µάχη κατά της τροµοκρατίας και η σταθερότητα στα Βαλκάνια. Το θέµα της ονοµασίας των Σκοπίων, το Κυπριακό και οι εντάσεις στο Αιγαίο, σηµειώνει, «θα παραµείνουν σηµαντικά, όπως και η ισχνή πλειοψηφία της κυβέρνησης της Ν.∆., που φέρνουν την προοπτική των πρόωρων εκλογών, αλλά αυτά δεν πρέπει να µας εµποδίσουν από να πετύχουµε τον στόχο µας να επανακαθορίσουµε τη διµερή σχέση σε µια πιο θετική, στρατηγική κατεύθυνση».
Επί της ουσίας, πρόκειται για την επιχειρηµατολογία που είχε εκθέσει ο αµερικανός πρεσβευτήςκαι στις συναντήσεις του µε δηµοσιογράφους τον Απρίλιο του 2009, λίγο µετά την επίσκεψη Οµπάµα στην Τουρκία, ότανυπογράµµισε ότιη Ελλάδα θα έπρεπε να εµπλακεί και σε θέµατα παγκοσµίου ενδιαφέροντος που απασχολούν τις ΗΠΑ και ότι οι ελληνοαµερικανικές σχέσεις δεν µπορούσαν να περνούν πάντα µέσα από το Αιγαίο, το Σκοπιανό και το Κυπριακό. Μάλιστα, όπως σηµείωνε στο ίδιοτηλεγράφηµα ο Σπέκχαρντ,η θετική εικόνα της κυβέρνησης Οµπάµα έδινε την ευκαιρία «να αποθαρρυνθούν οισυγκρίσεις µε το επίπεδο συνεργασίας ΗΠΑ - Τουρκίας» και να αλλάξει η Ελλάδα «από έναν σιωπηρό και απρόθυµο σύµµαχοσε έναν ισχυρό, αξιόπιστο και ενεργό συνεργάτη». Για να επιτευχθούν όλοι αυτοί οι στόχοι ο Σπέκχαρντ πρότεινε στο Στέιτ Ντιπάρτµεντ να οριστεί σύντοµα «οποιαδήποτε στιγµή εντός του χρόνου» επίσκεψη του Κώστα Καραµανλή στην Ουάσιγκτον. Μάλιστα, σηµείωνε ότιµια καλή ηµεροµηνία θα ήταν «πριν από το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο του ∆εκεµβρίου, όπου θα συζητηθεί η ευρωπαϊκή προοπτική τηςΤουρκίας».Ο σχεδιασµός έπρεπε να περιλαµβάνει και επίσκεψη του αµερικανού αντιπροέδρου Τζο Μπάιντεν,χωρίς, ωστόσο, αυτή να εκλαµβανόταν ως «υποκατάστατο µιας επίσκεψης του προέδρου, κάτι που θα προκαλούσε συγκρίσεις µε τη µεταχείριση της Τουρκίας». Ακόµη, πρότεινε επίσκεψη της Ντόρας Μπακογιάννη στο Αφγανιστάν µε την ιδιότητα της προεδρεύουσας τουΟΑΣΕ µε αφορµή τις εκλογές του Αυγούστου. «Θα µπορούσαµε να συνδυάσουµε τηνεπίσκεψή τηςµε επίσκεψη αµερικανών αξιωµατούχων, όπως του Ρίτσαρντ Χόλµπρουκ στην περιοχή», καταλήγει.
«Με όπλα θέλουν να σκοράρουν πολιτικά στην Ευρώπη»
Ο ΣΠΕΚΧΑΡΝΤ δεν ήταν ο πρώτος αµερικανός πρεσβευτής στην Αθήνα ο οποίος υπογράµµισε την ανάγκη να ξεφύγει η Ελλάδα από τα διµερή θέµατα καινα εµπλακεί σε ευρύτερα θέµατα που ενδιαφέρουν τους Αµερικανούς, προκειµένου να αναβαθµίσει τη σχέση της µε την Ουάσιγκτον. Τον Απρίλιο του 2007 σε εµπιστευτικό του τηλεγράφηµα ο Τσαρλς Ρις γράφει ότι ηπρόκληση γιατις ΗΠΑείναι «να κάνουµε τους Ελληνες να κοιτάξουν πέρα απότην άµεση γειτονιά τους και να αναγνωρίσουν τα δικά τους συµφέροντα στην ευρύτερη στρατηγική ατζέντα του ΝΑΤΟ».
Στην ενότητα του τηλεγραφήµατος «τι έχει κάνει και τι δεν έχει κάνει η Ελλάδα», ο αµερικανός πρεσβευτής αναγνωρίζει µεν ότι η Αθήνα υποστηρίζει την εξέλιξη του στρατηγικού δόγµατος του ΝΑΤΟ και τη σηµασία των νέων «ασύµµετρων απειλών», ωστόσο, όπως γράφει, «απέχει πολύ από την επίτευξη των µεταµορφωτικών στόχων που έχουν περιγραφεί από τοΝΑΤΟ». Κι αυτόδιότι «το στρατηγικότης δόγµα εξακολουθεί ναδίνει έµφαση στην παραδοσιακή σύγκρουση και την αποτροπή της τουρκικής “απειλής”.
Το σύστηµαπροµηθειών της Ελλάδας παραµένει εστιασµένο, στηνκαλύτερη περίπτωση, σε παραδοσιακά πολεµικά συστήµατα, όπως τα F-16και ο βαρύςοπλισµός»,σηµειώνει και υπογραµµίζει ότι «στη χειρότερη περίπτωση, εστιάζει στην αγορά ασύµβατων ή άχρηστων οπλικών συστηµάτων γιανα σκοράρει πολιτικά στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις». Ενας από τους λόγους για τη δυσκολία τηςΕλλάδας να προσαρµοστεί στην αλλαγή, σύµφωνα µε τον Ρις, είναι οι οικονοµικοί περιορισµοί.
Ακόµη ένας λόγος που η Ελλάδα σέρνειτα πόδιατης στην αλλαγή είναι ο άλλες φορές αόριστος κι άλλεςφορές συγκεκριµένος αντιαµερικανισµός και, κατ’ επέκταση, τοαντιαµερικανικό αίσθηµα που διαποτίζει µεγάλο µέρος της ελληνικής Πολιτείας.
«Σε αυτότο παράδοξο περιβάλλον, η ελληνική κυβέρνηση έχει συναντήσει δυσκολίες να δεσµευτεί πλήρως στο ΝΑΤΟ», γράφει και καταλήγει ότι το περιβάλλον αυτό είναι που ευθύνεται για τηναπροθυµία της Ελλάδας να συµβάλει µε δυνάµεις στο Αφγανιστάν. Τρίτος, αλλάσηµαντικότερος παράγοντας που διαµορφώνει την ελληνική πολιτική απέναντι στο ΝΑΤΟ είναι, σύµφωνα µε τον Ρις, «η εµµονή µετην Τουρκία», την οποία µάλιστα χαρακτηρίζει «γορίλλα της ελληνικής πολιτικής».
«Σε ό,τι αφοράτη συνεργασία στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, η Ελλάδα είναι διαθέσιµη καιανταποκρίνεται στα αιτήµατα στρατιωτικής βοήθειας.
Η πρόκληση για εµάς είναι να κάνουµε τους Ελληνες να κοιτάξουν πέρα απότην άµεση γειτονιά τους και να αναγνωρίσουν τα δικά τους συµφέροντα στην ευρύτερη στρατηγική ατζέντα του ΝΑΤΟ. Στόχος µας είναι να κάνουµε την Ελλάδα να αγκαλιάσει τον αυθεντικό διεθνισµότης Συµµαχίας που θεωρεί τα θέµατα όπως τη µεταµόρφωση τουΝΑΤΟ, όχι ως βάρη που επιβάλλονται έξωθεν, αλλά ως εσωτερικούς κανόνες».
«∆είξτε µας ότι έχετε δυνατότητα να πάρετε αποφάσεις»
Τη δυσαρέσκεια της Αθήνας για το γεγονός ότι ο Οµπάµα θα πραγµατοποιούσε επίσκεψη στην Αγκυρα χωρίς ενδιάµεση στάση επιχείρησαν να µετριάσουν οι Αµερικανοί προτείνοντας επίσκεψη του έλληνα Πρωθυπουργού στην Ουάσιγκτον.Διαβάστε εδώ τα σχετικά τηλεγραφήματα του Wikileaks
Να χρυσώσουν το χάπι στην κυβέρνηση Καραµανλή για το γεγονός ότι τον Απρίλιο του 2009 ο Μπαράκ Οµπάµα παρέκαµψε την Ελλάδα κατά την επίσκεψή του στην Τουρκίαεπιχείρησαν οι Αµερικανοί. Πρότειναν επίσκεψη του έλληναΠρωθυπουργούστην Ουάσιγκτονστο τέλοςτου 2011, ενώ έβλεπαν ότι οι πρόωρες εκλογές έρχονταν. Την ίδια ώρα θεωρούσαν ότι η Ελλάδα έπρεπε να απαλλαγεί από την «εµµονή» της µε την Τουρκία και πίστευαν ότι η θετική εικόνα του ΜπαράκΟµπάµα στην ελληνική κοινή γνώµη ήταν ευκαιρία για να πάψει η χώρα ναασχολείται µόνο µε την άµεση γειτονιά της και να εµπλακεί ενεργά στο Αφγανιστάν, και όχι µόνο. Τη δυσαρέσκεια της Αθήναςγια το γεγονός ότι ο Μπαράκ Οµπάµα θα πραγµατοποιούσε επίσηµη επίσκεψη στην Αγκυρα χωρίς ενδιάµεση στάση στην Αθήνα – για πρώτη φορά στην ιστορία των επισκέψεων αµερικανών προέδρων στην περιοχή – εξέφρασε η Ντόρα Μπακογιάννη σε δείπνο της µε τον Ντάνιελ Σπέκχαρντ τον Μάρτιο του 2009, όταν το ταξίδι ανακοινώθηκε επισήµως κατά τη διάρκεια της επίσκεψης της Χίλαρι Κλίντον στην Τουρκία. Η ελληνίδα ΥΠΕΞ είπε στον αµερικανό πρεσβευτή ότι η απόφαση αυτή προκαλούσε πολιτικό πρόβληµα στην κυβέρνηση σε µια «ευαίσθητη» εποχή που«δύσκολα µπορούσαν να τοαντέξουν στοεσωτερικό». Ο Σπέκχαρντ προσπάθησε να την πείσειότι έπρεπενα δει την επίσκεψη από άλλο πρίσµα, καθώς «ήταν προς όφελοςτης Ελλάδας η επιπρόσθετηπροσοχή πουέδινε η νέα αµερικανική κυβέρνηση στη γείτονα χώρα και στον µουσουλµανικό κόσµο γενικότερα».
«ΑΣΥΓΚΙΝΗΤΗ». Η Μπακογιάννη, σχολιάζει ο πρεσβευτής, «έµεινε ασυγκίνητη»και υπογράµµισε τις ελληνοτουρκικέςεντάσεις στο Αιγαίο, γεγονός το οποίο, κατά την ίδια, θα έπρεπε να είχεκάνει τον αµερικανό πρόεδρο να εξετάσει το ενδεχόµενο µιαςεπίσκεψης στην Αθήνα. Ο πρεσβευτής τής απαρίθµησε τους τρόπους µε τους οποίους ο Λευκός Οίκος έδειχνε τη δέσµευσή του στην Ελλάδα σε ανώτατο επίπεδο: µε την επίσκεψη που µόλις είχε πραγµατοποιήσει η Ντόρα Μπακογιάννη στην Ουάσιγκτον, µε την επερχόµενη τελετή στον Λευκό Οίκο για την 25η Μαρτίου και µε την επικείµενη επίσκεψη του υπουργού Αµυνας στην Ουάσιγκτον. «Τουλάχιστον», απάντησε η Μπακογιάννη, «η νέα αµερικανική κυβέρνηση θα έπρεπε σύντοµα να απευθύνει στον Κώστα Καραµανλή πρόσκληση για επίσκεψη στην Ουάσιγκτον». Στο ίδιο τηλεγράφηµα η ΥΠΕΞ αναλύει τα σχέδιά της για µια άτυπη υπουργική σύνοδο του ΟΑΣΕ γιατην ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφαλείας που θέλει να οργανώσει (σ.σ: έγινε τον Ιούνιο του 2009 στην Κέρκυρα) και για την οποία θέλεινα µιλήσει µε τη Χίλαρι Κλίντον.
«Η Μπακογιάννη ήταν πιο ταραγµένη από κάθε άλληφορά, λόγω της επίσκεψης Οµπάµα στην Τουρκία, την οποία η Ελλάδα εκλαµβάνει ως περιφρόνηση, και η οποία της προκαλεί σοβαρό πρόβληµα στο υπερφορτισµένο ελληνικό πολιτικό περιβάλλον. Πιστεύουµε ότιείναι ειλικρινής όταν λέει ότιχρειάζεται µια άτυπη σύνοδότου», σχολιάζει ο Σπέκχαρντ και καταλήγει: «Αλλά σαφώς µιαυπουργικήτου ΟΑΣΕ θα της έδινε ανάσα στον Τύπο, όχι µόνο λόγω τουσηµαντικού ρόλου που θα έπαιζε η Ελλάδα φιλοξενώντας ένα τέτοιο γεγονός, αλλά ακόµη, µέσα από µια πρώιµη επίσκεψη στην Ελλάδα της Χίλαρι Κλίντον».
Λίγο νωρίτερα καιενόψει της επίσκεψης της Ντ. Μπακογιάννη στην Ουάσιγκτον και της συνάντησής της µε τη Χ. Κλίντον τον Φεβρουάριο του 2009, ο Ντ. Σπέκχαρντ σε εµπιστευτικό τηλεγράφηµα αναφέρει ότι η ελληνίδα ΥΠΕΞ θα χρησιµοποιήσει την επίσκεψή τηςως ευκαιρία για να προσδιορίσει δηµόσια και ιδιωτικά τις σχέσεις της Ελλάδας µε την κυβέρνηση Οµπάµα. Τη χαρακτηρίζει «χαρισµατική, αλλάπρακτική», και σηµειώνει ότι«απολαµβάνει τη δουλειά της ως υπουργός Εξωτερικών και θα προσφερθεί να δουλέψει µαζί µας σεµια σειρά πολυµερών θεµάτων».
Η επίσκεψη, όµως, θα ήταν ευκαιρία καιγια τουςΑµερικανούςνα ζητήσουν «πρόσθετησυνεισφορά στις νατοϊκές επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν, διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας, επίλυση των διαφωνιών µε τηνΤουρκία αθόρυβακαι διµερώς καιεπίλυση τουΣκοπιανού». Ο Σπέκχαρντ ανέµενε ακόµη ότι η Μπακογιάννη θα εξέφραζε την ανησυχία της για τις τουρκικές υπερπτήσεις και ότι θα ζητούσε τη βοήθεια της Χίλαρι Κλίντον για τη µείωση των «προκλήσεων». «Εχουµε ενθαρρύνει την ελληνική κυβέρνηση να απαντά µεήρεµο τρόπο και αυτοσυγκράτηση στις οποιεσδήποτε ‘’προκλήσεις’’ και να εγείρουν τις ανησυχίες τους κατευθείαν στους Τούρκους», σχολιάζει ο αµερικανός πρεσβευτής. Πάντως, στην επίσκεψη εκείνη το θέµα του Αιγαίου είχε τεθεί στη ΧίλαριΚλίντον από την Ντόρα Μπακογιάννη, µε αποτέλεσµανα ακολουθήσουν τα ταυτόχρονα διαβήµατα του Στέιτ Ντιπάρτµεντ (όπως αποκάλυψαν «ΤΑ ΝΕΑ» από το τηλεγράφηµα του Wikileaks) σε Αθήνα και Αγκυρα.
Εναν µήνα αργότερα, στις 24 Απριλίου, ο Σπέκχαρντ σε εµπιστευτικό τηλεγράφηµα αναλύει το πώς µπορεί η Ουάσιγκτον να εκµεταλλευθεί τη θετική εικόνατης κυβέρνησης Οµπάµα στηνελληνική κοινή γνώµη ως ευκαιρία για αναµόρφωση των ελληνοαµερικανικών σχέσεων. Για να γίνει αυτό,όµως, σηµειώνει ο πρεσβευτής,«πρέπει να αλλάξουµε το κέντρο των σχέσεών µας από τα πιοστενά περιφερειακά προβλήµατα στα ευρύτερα κοινά στρατηγικάενδιαφέροντα και προκλήσεις». Ο Σπέκχαρντ προτείνει µια προσέγγιση δύο σταδίων, σε συνδυασµό µε συνεργασία σε υψηλό επίπεδο. Το στάδιο ένα θα αφορά την επίλυση - εξπρές διµερών θεµάτων, όπως το θέµα της βίζας και της ελληνικής συνδροµήςστο Αφγανιστάν, ενώ το στάδιο δύο τη διµερή συνεργασία για θέµατα όπως η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας, η µάχη κατά της τροµοκρατίας και η σταθερότητα στα Βαλκάνια. Το θέµα της ονοµασίας των Σκοπίων, το Κυπριακό και οι εντάσεις στο Αιγαίο, σηµειώνει, «θα παραµείνουν σηµαντικά, όπως και η ισχνή πλειοψηφία της κυβέρνησης της Ν.∆., που φέρνουν την προοπτική των πρόωρων εκλογών, αλλά αυτά δεν πρέπει να µας εµποδίσουν από να πετύχουµε τον στόχο µας να επανακαθορίσουµε τη διµερή σχέση σε µια πιο θετική, στρατηγική κατεύθυνση».
Επί της ουσίας, πρόκειται για την επιχειρηµατολογία που είχε εκθέσει ο αµερικανός πρεσβευτήςκαι στις συναντήσεις του µε δηµοσιογράφους τον Απρίλιο του 2009, λίγο µετά την επίσκεψη Οµπάµα στην Τουρκία, ότανυπογράµµισε ότιη Ελλάδα θα έπρεπε να εµπλακεί και σε θέµατα παγκοσµίου ενδιαφέροντος που απασχολούν τις ΗΠΑ και ότι οι ελληνοαµερικανικές σχέσεις δεν µπορούσαν να περνούν πάντα µέσα από το Αιγαίο, το Σκοπιανό και το Κυπριακό. Μάλιστα, όπως σηµείωνε στο ίδιοτηλεγράφηµα ο Σπέκχαρντ,η θετική εικόνα της κυβέρνησης Οµπάµα έδινε την ευκαιρία «να αποθαρρυνθούν οισυγκρίσεις µε το επίπεδο συνεργασίας ΗΠΑ - Τουρκίας» και να αλλάξει η Ελλάδα «από έναν σιωπηρό και απρόθυµο σύµµαχοσε έναν ισχυρό, αξιόπιστο και ενεργό συνεργάτη». Για να επιτευχθούν όλοι αυτοί οι στόχοι ο Σπέκχαρντ πρότεινε στο Στέιτ Ντιπάρτµεντ να οριστεί σύντοµα «οποιαδήποτε στιγµή εντός του χρόνου» επίσκεψη του Κώστα Καραµανλή στην Ουάσιγκτον. Μάλιστα, σηµείωνε ότιµια καλή ηµεροµηνία θα ήταν «πριν από το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο του ∆εκεµβρίου, όπου θα συζητηθεί η ευρωπαϊκή προοπτική τηςΤουρκίας».Ο σχεδιασµός έπρεπε να περιλαµβάνει και επίσκεψη του αµερικανού αντιπροέδρου Τζο Μπάιντεν,χωρίς, ωστόσο, αυτή να εκλαµβανόταν ως «υποκατάστατο µιας επίσκεψης του προέδρου, κάτι που θα προκαλούσε συγκρίσεις µε τη µεταχείριση της Τουρκίας». Ακόµη, πρότεινε επίσκεψη της Ντόρας Μπακογιάννη στο Αφγανιστάν µε την ιδιότητα της προεδρεύουσας τουΟΑΣΕ µε αφορµή τις εκλογές του Αυγούστου. «Θα µπορούσαµε να συνδυάσουµε τηνεπίσκεψή τηςµε επίσκεψη αµερικανών αξιωµατούχων, όπως του Ρίτσαρντ Χόλµπρουκ στην περιοχή», καταλήγει.
Πιο κοντά µε τις ΗΠΑ
οπως σηµείωνε σε τηλεγράφηµά του ο αµερικανός πρεσβευτής στην αθήνα Ντάνιελ Σπέκχαρντ, η θετική εικόνα της κυβέρνησης οµπάµα έδινε την ευκαιρία να αλλάξει η Ελλάδα «από έναν σιωπηρό και απρόθυµο σύµµαχο σε έναν ισχυρό, αξιόπιστο και ενεργό συνεργάτη».
Για να επιτευχθούν όλα αυτά, ο Σπέκχαρντ πρότεινε στο Στέιτ Ντιπάρτµεντ να οριστεί σύντοµα «οποιαδήποτε στιγµή εντός του χρόνου», επίσκεψη του Κώστα Καραµανλή στην ουάσιγκτον.
«Με όπλα θέλουν να σκοράρουν πολιτικά στην Ευρώπη»
Ο ΣΠΕΚΧΑΡΝΤ δεν ήταν ο πρώτος αµερικανός πρεσβευτής στην Αθήνα ο οποίος υπογράµµισε την ανάγκη να ξεφύγει η Ελλάδα από τα διµερή θέµατα καινα εµπλακεί σε ευρύτερα θέµατα που ενδιαφέρουν τους Αµερικανούς, προκειµένου να αναβαθµίσει τη σχέση της µε την Ουάσιγκτον. Τον Απρίλιο του 2007 σε εµπιστευτικό του τηλεγράφηµα ο Τσαρλς Ρις γράφει ότι ηπρόκληση γιατις ΗΠΑείναι «να κάνουµε τους Ελληνες να κοιτάξουν πέρα απότην άµεση γειτονιά τους και να αναγνωρίσουν τα δικά τους συµφέροντα στην ευρύτερη στρατηγική ατζέντα του ΝΑΤΟ».
Στην ενότητα του τηλεγραφήµατος «τι έχει κάνει και τι δεν έχει κάνει η Ελλάδα», ο αµερικανός πρεσβευτής αναγνωρίζει µεν ότι η Αθήνα υποστηρίζει την εξέλιξη του στρατηγικού δόγµατος του ΝΑΤΟ και τη σηµασία των νέων «ασύµµετρων απειλών», ωστόσο, όπως γράφει, «απέχει πολύ από την επίτευξη των µεταµορφωτικών στόχων που έχουν περιγραφεί από τοΝΑΤΟ». Κι αυτόδιότι «το στρατηγικότης δόγµα εξακολουθεί ναδίνει έµφαση στην παραδοσιακή σύγκρουση και την αποτροπή της τουρκικής “απειλής”.
Το σύστηµαπροµηθειών της Ελλάδας παραµένει εστιασµένο, στηνκαλύτερη περίπτωση, σε παραδοσιακά πολεµικά συστήµατα, όπως τα F-16και ο βαρύςοπλισµός»,σηµειώνει και υπογραµµίζει ότι «στη χειρότερη περίπτωση, εστιάζει στην αγορά ασύµβατων ή άχρηστων οπλικών συστηµάτων γιανα σκοράρει πολιτικά στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις». Ενας από τους λόγους για τη δυσκολία τηςΕλλάδας να προσαρµοστεί στην αλλαγή, σύµφωνα µε τον Ρις, είναι οι οικονοµικοί περιορισµοί.
Ακόµη ένας λόγος που η Ελλάδα σέρνειτα πόδιατης στην αλλαγή είναι ο άλλες φορές αόριστος κι άλλεςφορές συγκεκριµένος αντιαµερικανισµός και, κατ’ επέκταση, τοαντιαµερικανικό αίσθηµα που διαποτίζει µεγάλο µέρος της ελληνικής Πολιτείας.
«Σε αυτότο παράδοξο περιβάλλον, η ελληνική κυβέρνηση έχει συναντήσει δυσκολίες να δεσµευτεί πλήρως στο ΝΑΤΟ», γράφει και καταλήγει ότι το περιβάλλον αυτό είναι που ευθύνεται για τηναπροθυµία της Ελλάδας να συµβάλει µε δυνάµεις στο Αφγανιστάν. Τρίτος, αλλάσηµαντικότερος παράγοντας που διαµορφώνει την ελληνική πολιτική απέναντι στο ΝΑΤΟ είναι, σύµφωνα µε τον Ρις, «η εµµονή µετην Τουρκία», την οποία µάλιστα χαρακτηρίζει «γορίλλα της ελληνικής πολιτικής».
«Σε ό,τι αφοράτη συνεργασία στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, η Ελλάδα είναι διαθέσιµη καιανταποκρίνεται στα αιτήµατα στρατιωτικής βοήθειας.
Η πρόκληση για εµάς είναι να κάνουµε τους Ελληνες να κοιτάξουν πέρα απότην άµεση γειτονιά τους και να αναγνωρίσουν τα δικά τους συµφέροντα στην ευρύτερη στρατηγική ατζέντα του ΝΑΤΟ. Στόχος µας είναι να κάνουµε την Ελλάδα να αγκαλιάσει τον αυθεντικό διεθνισµότης Συµµαχίας που θεωρεί τα θέµατα όπως τη µεταµόρφωση τουΝΑΤΟ, όχι ως βάρη που επιβάλλονται έξωθεν, αλλά ως εσωτερικούς κανόνες».
Ελλάδα και ΝΑΤΟ
«Για τη συνεργασία στο αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο, η Ελλάδα είναι διαθέσιµη και ανταποκρίνεται στα αιτήµατα στρατιωτικής βοήθειας. Η πρόκληση για εµάς είναι να κάνουµε τους Ελληνες να κοιτάξουν πέρα από την άµεση γειτονιά τους και να αναγνωρίσουν τα δικά τους συµφέροντα στην ευρύτερη στρατηγική ατζέντα του ΝΑΤΟ», σηµειώνει ο αµερικανός πρεσβευτής από την αθήνα σε τηλεγράφηµά του
«∆είξτε µας ότι έχετε δυνατότητα να πάρετε αποφάσεις»
«Οδηγίες»
προς τον (αναπληρωτή τότε)ΤΟΝ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟ του 2010, λίγο πριν ο (αναπληρωτής τότε) υπουργός Εξωτερικών ταξιδέψει στην Ουάσιγκτον για να συναντηθεί µετη Χίλαρι Κλίντον, ο Ντάνιελ Σπέκχαρντ δίνει… οδηγίες στον∆ηµήτρη ∆ρούτσα. «∆είξτε στηνΟυάσιγκτον ότι είστε ένας άνθρωπος µε την ικανότητα να λαµβάνει αποφάσεις και να ηγείται και κάποιος µε τονοποίο µπορούµε να δουλέψουµε µαζί για την επίλυση προβληµάτων και όχι απλώς ένας διπλωµάτης που µπορεί να εξηγεί τις θέσεις», λέει ο Σπέκχαρντ στον αναπληρωτή ΥΠΕΞ, σύµφωνα µε το απόρρητο τηλεγράφηµα. Μάλιστα, σε σχέση µε το ελληνικό αίτηµα επίσκεψης του Γ. Παπανδρέου στον Λευκό Οίκο, σηµειώνει ότι η ουρά των ξένων ηγετών που περιµένουν να δουν τον Οµπάµα είναι µεγάλη κι ότι κάποιοι άλλοι αναρωτιούνται «γιατί η Ελλάδα και γιατί τώρα».
υπουργό Εξωτερικών πριν συναντηθεί µε τη Χίλαρι Κλίντον στην ουάσιγκτον
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σχόλια
Δεν βρέθηκαν σχόλια γι'αυτό το άρθρο.
Γίνε ο πρώτος που θα σχολιάσει το άρθρο χρησιμοποιώντας την παρακάτω φόρμα