Καταχρηστικές χρεώσεις για υπερήμερες οφειλές

        

Στο περιθώριο των χθεσινών του δηλώσεων για τα προβλήματα που θα επιφέρει η υλοποίηση του μεσοπρόθεσμου προγράμματος στην απονομή της Δικαιοσύνης, ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Καλαμάτας, Κ. Μαργέλης, αναφέρθηκε και στην αυτεπάγγελτη έρευνα του Συνηγόρου του Καταναλωτή για τις καταχρηστικές χρεώσεις τραπεζών κατά δανειοληπτών και κατόχων πιστωτικών καρτών, ως “έξοδα καθυστέρησης” για υπερήμερες οφειλές. Ως γνωστόν, ο Συνήγορος του Καταναλωτή ζητά την κινητοποίηση των ελεγκτικών μηχανισμών, ώστε να επιβληθούν πρόστιμα σε τράπεζες που επιβαρύνουν δανειολήπτες και κατόχους πιστωτικών καρτών-καταναλωτές με «έξοδα καθυστέρησης» για υπερήμερες οφειλές τους. Από την έρευνα που διενήργησε η Αρχή, διαπιστώθηκε ότι οι εν λόγω χρεώσεις επιβλήθηκαν επί το πλείστον μεταγενέστερα, σε ενεργείς συμβάσεις δανείων, πιστώσεων και πιστωτικών καρτών, στις οποίες δε συμπεριλαμβάνονταν στους υπογεγραμμένους από τα συναλλασσόμενα μέρη όρους, συνιστώντας κατά τον τρόπο αυτό μονομερή τροποποίηση των συμβατικών τους όρων. Επιπλέον, το ύψος των χρεώσεων διαφοροποιείται είτε ανάλογα με το είδος της πίστωσης (στεγαστικό δάνειο, καταναλωτικό δάνειο, επιχειρηματικό δάνειο, επιχειρηματικό αλληλόχρεο λογαριασμό, πιστωτική κάρτα), οπότε προβλέπεται σταθερό ποσό επιβάρυνσης για κάθε δάνειο, είτε ανάλογα με το χρόνο και το βαθμό καθυστέρησης της πληρωμής, όποτε το ύψος της χρέωσης βαίνει αυξανόμενο σε συνάρτηση με την αύξηση του χρόνου καθυστέρησης. Το παραπάνω συνιστούν, ωστόσο, σύμφωνα με την Αρχή, παράγοντες οι οποίοι δε δικαιολογούν τις σχετικές διαφοροποιήσεις. Επίσης, η εν λόγω χρέωση επιβάλλεται παράλληλα με την επιβολή τόκων υπερημερίας οι οποίοι προκύπτουν για τον ίδιο ακριβώς λόγο (καθυστέρηση εμπρόθεσμης καταβολής), επιβαρύνοντας με τον τρόπο αυτό διπλά τον υπερήμερο οφειλέτη δανείου, πίστωσης ή πιστωτικής κάρτας και δημιουργώντας σύγχυση στον τελευταίο για το τι καλύπτει ο τόκος και τι η καταγγελλόμενη χρέωση. Διαπιστώθηκε από την Αρχή ότι οι όροι με τους οποίους επιβάλλονται «έξοδα καθυστέρησης» σε υπερήμερους οφειλέτες, πλέον των τόκων υπερημερίας που τους καταλογίζονται, είναι καταχρηστικοί γιατί παραβιάζουν την αρχή της διαφάνειας και διαταράσσουν την ισορροπία των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων των συμβαλλομένων εις βάρος των καταναλωτών. Όπως αναφέρει η Αρχή, οι σχετικές χρεώσεις που εισπράττονται από τις ελληνικές τράπεζες που ακολουθούν την ανωτέρω πρακτική, επιβάλλονται καταχρηστικά κατά παράβαση του νόμου περί προστασίας των καταναλωτών και των αρχών της καλής πίστης και των συναλλακτικών ηθών. Με την εν λόγω παράνομη συμπεριφορά, οι τράπεζες γίνονται αδικαιολόγητα πλουσιότερες εις βάρος της περιουσίας των καταναλωτών - δανειοληπτών κατά τα αντίστοιχα ποσά εξόδων. Δεδομένης της σοβαρότητας του θέματος και των επιπτώσεών του για μεγάλο αριθμό υπερήμερων δανειοληπτών και κατόχων πιστωτικών καρτών, καθώς και της ιδιαίτερα κρίσιμης παρούσας οικονομικής συγκυρίας, ο Συνήγορος του Καταναλωτή Ευάγγελος Ζερβέας κάλεσε την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) και την Ελληνική Ένωση Τραπεζών (ΕΕΤ) να επιληφθούν του ζητήματος. Έτσι, ζήτησε από την ΤτΕ να προβεί σε έλεγχο για τη διαπίστωση τυχόν παραβάσεων του τραπεζικού κανονιστικού πλαισίου και την επιβολή κυρώσεων εντός των αρμοδιοτήτων της. Κάλεσε, επίσης, την ΕΕΤ να παρέμβει στα μέλη της για να παύσουν στο μέλλον να χρεώνουν τα παραπάνω έξοδα καθυστέρησης στους υπερήμερους δανειολήπτες και κατόχους πιστωτικών καρτών, και να τους επιστρέψουν τα εισπραχθέντα για την αιτία αυτή ποσά ως αχρεωστήτως καταβληθέντα. Ο Συνήγορος ζήτησε, επίσης, από την Επιτροπή Ανταγωνισμού να προβεί σε έρευνα για τυχόν ύπαρξη εναρμονισμένης πρακτικής μεταξύ των τραπεζών, βάσει του νομοθετικού της πλαισίου, ενώ κάλεσε και τη Γενική Γραμματεία Καταναλωτή να ελέγξει εάν στοιχειοθετούνται παραβάσεις της νομοθεσίας για την προστασία των καταναλωτών και να προχωρήσει σε επιβολή προστίμων, βάσει των αρμοδιοτήτων της. Α.Π.