«Ενας… ελλειμματικός κόσμος»

Της Νάντιας Γιαννακοπούλου Βουλευτού
ΠΑΣΟΚ  Νομού Μεσσηνίας

H αμερικάνικη πολιτεία της Καλιφόρνια είναι η όγδοη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο. Αν υποθέταμε ότι αυτή η πολιτεία ήταν ανεξάρτητο κράτος, θα βρισκόταν
στα όρια της κατάρρευσης βάσει των δημοσιονομικών της στοιχείων.
Πρόσφατα, ο κυβερνήτης της Αρνολντ Σβαρτσενέγκερ κήρυξε την πολιτεία σε κατάσταση ανάγκης, καθώς το έλλειμμα αγγίζει τα 15 δισεκατομμύρια ευρώ. Βέβαια, η
πολιτεία της Καλιφόρνια συνιστά όχι απλά ένα παράδειγμα οικονομίας στο δυτικό νεοφιλελεύθερο οικοδόμημα του 21ου αιώνα, αλλά το πιο τρανταχτό παράδειγμα αυτού
του οικονομικού συστήματος.
Οι κυβερνήσεις των πλουσίων κρατών έχουν αυξήσει σε τέτοιο βαθμό τον δανεισμό τους, ώστε είναι πλέον πιθανόν να καταρρεύσει κάποτε το οικοδόμημα πάνω στο
οποίο στηρίζεται η άντληση πόρων και μαζί του οτιδήποτε έχουμε ονομάσει ανάπτυξη, επίπεδο ζωής ή καθημερινότητα και βασικές ανάγκες.
Αλλωστε, η επιβίωση του
οικοδομήματος αυτού προϋποθέτει ότι οι δανειοδότες θα συνεχίσουν να χορηγούν κεφάλαια και ότι οι εθνικές κυβερνήσεις θα συνεχίσουν να εξυπηρετούν τον δανεισμό
τους. Μάλιστα, η κατάρρευση του νεοφιλελεύθερου οικοδομήματος, το οποίο ωστόσο αναπόφευκτα θα επιφέρει και την κατάρρευση του συνόλου της κοινωνίας, καθώς
πάνω σε αυτό την έχουμε χτίσει, απαιτεί απλά την κατάρρευση ενός ισχυρού οικονομικά κράτους.
Μέσω της αλληλεξάρτησης των εθνικών οικονομιών και των δημοσιονομικών τους μεγεθών, μέσω των διεθνών αγορών ομολόγων και πλείστων άλλων νεοφιλελεύθερων οικονομικών εργαλείων η κατάρρευση ενός δυνατού οικονομικού «παίκτη» αρκεί να ενεργοποιήσει αυτό που ακούσαμε πολλές φορές τελευταία, δηλαδή μια κατάσταση «ντόμινο».
Η χώρα μας, τελευταία, βρέθηκε στο επίκεντρο αυτής της συζήτησης, λόγω των προβληματικών δημοσιονομικών της μεγεθών και την αδυναμία δανεισμού της. Η
Ελλάδα φιγουράρει στην τρίτη θέση στη λίστα των χωρών της «Δύσης» με το υψηλότερο δημόσιο χρέος, πίσω από τον «ομφαλό» της τεχνολογίας του 21ου αιώνα, την
Ιαπωνία, με χρέος 189% επί του ΑΕΠ και την Ιταλία των τεράστιων βιομηχανικών κολοσσών στο βόρειο τμήμα της, με οριακά μεγαλύτερο ποσοστό από την Ελλάδα.
Η προσπάθεια ελέγχου του δανεισμού και του δημοσίου χρέους όμως, συνεπάγεται τη λήψη μη δημοφιλών μέτρων, που μπορεί να επιδεινώσουν την κατάσταση της
οικονομίας και κατ’ ακολουθίαν τα ελλείμματα. Στην Ιαπωνία, για παράδειγμα, εκτιμάται ότι για
να ελεγχθεί η κατάσταση, ο ΦΠΑ θα πρέπει να αυξηθεί από το 5% στο 12%, αλλά και να μειωθούν δραστικά οι δημόσιες δαπάνες. Αυτό, όμως, είναι αρκετό στην πε-
ρίπτωση της Ελλάδας;
Η οικονομική κατάσταση στη χώρα μας, είναι πολύ επιβαρυμένη διότι αυτή δεν έχει κανέναν τρόπο να αποπληρώσει εύκολα το τεράστιο δημόσιο χρέος της, που είναι
πάνω από 300 δις ευρώ. Πού θα βρει αυτά τα χρήματα, αφού ελάχιστα προϊόντα πλέον παράγονται εδώ, κι αυτά είναι προϊόντα χαμηλής αγοραστικής αξίας;
H Γερμανία, η Γαλλία, η Ιαπωνία, η Ιταλία έχουν υψηλά δημόσια χρέη, πολύ υψηλότερα σε απόλυτους αριθμούς της Ελλάδας, έχουν όμως επί του εδάφους τους
τεράστιες παραγωγικές δυνατότητες, αφού πωλούν προϊόντα βαριάς και ελαφράς βιομηχανίας, από προϊόντα μόδας έως ποικίλα οπλικά συστήματα που περιλαμβάνουν
πολεμικά αεροσκάφη 5ης γενιάς και πολεμικά υποβρύχια, άρματα μάχης και πολλά άλλα κι έτσι μπορούν να εγγυηθούν δυνατότητα αποπληρωμής των χρεών τους και
άρα να διασφαλίσουν την πιστοληπτική τους ικανότητα. Παράγουν, και ακόμη σημαντικότερα ξέρουν να τα «πλασάρουν» ως τέτοια, εκλεκτά αγροτικά και γαλακτοκομικά
προϊόντα και παρέχουν υψηλής ποιότητας τουρισμό. Ας σημειωθεί εδώ, ότι η Γαλλία δέχεται κάθε χρόνο περίπου 75 εκατομμύρια τουρίστες κι εμείς εδώ είμαστε
ευχαριστημένοι που έχουμε 15 εκατομμύρια...
Καταλήγοντας, η πιθανότητα μιας κρίσης κρατικού χρέους η οποία πιθανώς να μην περιορίζεται μόνο σε περιφερειακές οικονομίες όπως η ελληνική, αλλά και των
αναπτυγμένων οικονομιών,
φαίνεται ολοένα και πιο κοντά. Κι αυτό, γιατί παρά το γεγονός ότι οι οικονομίες των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ιαπωνίας κ.α., προς το παρόν δείχνουν ικανές να αντιμε-
τωπίσουν σε βάθος χρόνου - και σημειωτέον με θυσίες - το υψηλό χρέος τους, αν το ετήσιο έλλειμμά τους συνεχίσει με αυτούς τους ρυθμούς, είναι βέβαιο ότι αυτό θα
φτάσει σε λίγα χρόνια σε δυσανάλογα επίπεδα. Οσον αφορά το… σπίτι μας, η αύξηση του κόστους του ελληνικού κρατικού δανεισμού, θεωρείται σχεδόν βέβαιη, καθώς η
ελληνική οικονομία παραμένει σε ύφεση. Η χώρα μας δανείζεται κυρίως για να εξυπηρετήσει τα χρέη της, τα οποία έχουν αποκτήσει αυτοτροφοδοτούμενη δυναμική, αφού
δεν παράγονται πρωτογενή πλεονάσματα και συνεπώς, ελάχιστα χρήματα απομένουν για επενδύσεις και ανάπτυξη.
Ετσι, ο μόνος δρόμος είναι αυτός των ριζικών διαρθρωτικών αλλαγών. Αυτό που χρειάζεται πρώτα και πάνω από όλα τώρα, είναι να περιοριστούν κι άλλο οι σπατάλες
του δημοσίου τομέα, να αναδιαρθρωθούν και να γίνουν επιτέλους αποτελεσματικοί οι περιβόητοι φοροελεγκτικοί μηχανισμοί του κράτους, για την πάταξη της
φοροδιαφυγής ή τουλάχιστον για τη δραστική μείωσή της.
Είναι αναγκαίο, η «λυπητερή» να επιμερισθεί με κοινωνικά δικαιότερο τρόπο,για να ανασάνουν τα λαϊκά στρώματα, να κινηθεί η αγορά, να πιεστούν πραγματικά οι
τράπεζες ν’ ανοίξουν τις κάνουλες ορθολογικού δανεισμού, να ξανανθίσει η αναπτυξιακή διαδικασία, έτσι ώστε να αλλάξει και ο τρόπος λειτουργίας της οικονομίας, γιατί
διαφορετικά η χώρα κινδυνεύει να βυθιστεί σε παρατεταμένη κρίση.