Έρευνα: Παραμένει το χάσμα μεταξύ Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και Αγοράς Εργασίας

Χάσμα μεταξύ των δεξιοτήτων που απαιτεί η αγορά εργασίας και αυτών που προσφέρει το εκπαιδευτικό σύστημα επιβεβαίωσε η μελέτη με τίτλο «Mind the Gap: Γεφυρώνοντας το χάσμα μεταξύ Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και Αγοράς Εργασίας», η οποία παρουσιάστηκε σήμερα, Τετάρτη, καταδεικνύοντας την αναγκαιότητα να συμβαδίσουν οι δύο τομείς, προκειμένου να και να αποκτήσει η χώρα το εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό που είναι απαραίτητο για τον μετασχηματισμό και την επανεκκίνηση της οικονομίας.
Σύμφωνα με τη μελέτη -η οποία πραγματοποιήθηκε από την ΕΥ Ελλάδος, του Εργαστηρίου Ηλεκτρονικού Επιχειρείν (ELTRUN) του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και της Endeavor Greece- ενώ η Ελλάδα διαθέτει ένα καλά εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό και αξιόλογα πανεπιστημιακά ιδρύματα, υπάρχει ένα μεγάλο χάσμα μεταξύ των δεξιοτήτων που ζητούνται από την αγορά εργασίας και αυτών που αποκτούν οι απόφοιτοι των πανεπιστημίων. Ως αποτέλεσμα, ενώ τα επίπεδα ανεργίας μεταξύ των νέων πτυχιούχων παραμένουν υψηλά, οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στην εύρεση κατάλληλα καταρτισμένου ανθρώπινου δυναμικού.
Παράλληλα, διαπιστώθηκε ότι το ποσοστό του πληθυσμού με ανώτατη εκπαίδευση είναι υψηλό -καθώς το ποσοστό του φοιτητικού πληθυσμού στον συνολικό πληθυσμό της χώρας (7,51%) είναι σχεδόν διπλάσιο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (4,03%)- αλλά ο ρυθμός αποφοίτησης και το ποσοστό απασχόλησης των αποφοίτων των ΑΕΙ κινούνται σε χαμηλά επίπεδα: το ποσοστό απασχόλησης των αποφοίτων των ΑΕΙ στην Ελλάδα για την ηλικιακή ομάδα 25-64 (75,4%), είναι το χαμηλότερο μεταξύ των 27 χωρών της ΕΕ.
Αξίζει να σημειωθεί, επίσης, ότι από το σύνολο των πανεπιστημιακών τμημάτων στα ελληνικά ΑΕΙ, το 51% αυτών μόνο είναι προσανατολισμένο στην κατεύθυνση ενός παραγωγικού αναπτυξιακού μοντέλου για τη χώρα.
Όσον αφορά ειδικότερα στις επιστήμες STEM, κατά το ακαδημαϊκό έτος 2023-2024, το 30,7% των τμημάτων έδιναν έμφαση στις σπουδές STEM, ωστόσο παρατηρείται έλλειψη αποφοίτων στην Πληροφορική.
Επιπλέον, στο κομμάτι της αγοράς εργασίας, παρατηρήθηκε πενταπλασιασμός των θέσεων εργασίας που προσέφεραν οι επιχειρήσεις μεταξύ 2020 και 2023. Αναλυτικότερα, οι κλάδοι που αναζητούν τους περισσότερους εργαζόμενους είναι οι εξής: Πληροφορική (32,5%), ξενοδοχειακός τομέας και εστίαση (12,2%), και επαγγελματικές υπηρεσίες (12%).
Στα δεδομένα αυτά, θα πρέπει να συνυπολογιστεί και η συνεχής εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης, η οποία θα αλλάξει εκ νέου τα δεδομένα της αγοράς και τις απαιτούμενες δεξιότητες. Χαρακτηριστικά, εκτιμάται ότι σε παγκόσμιο επίπεδο, το 47% των εργαζομένων είναι σχετικά εκτεθειμένο στον αντίκτυπο της τεχνητής νοημοσύνης και το 12% των εργαζομένων είναι πολύ εκτεθειμένο.
Η μελέτη κατέγραψε, επίσης, ότι εξακολουθούν να έχουν περιορισμένη έκταση οι συνεργασίες των επιχειρήσεων με τα πανεπιστήμια, οι οποίες γίνονται αποσπασματικά και, κυρίως, από μεγάλες επιχειρήσεις ή καινοτόμες start-ups. Μορφές συνεργασίας που αναφέρθηκαν, περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων: εκπαιδευτικά προγράμματα από τα Κέντρα Διά Βίου Μάθησης (ΚΕΔΙΒΙΜ) για τα στελέχη, πρακτική άσκηση σε τελειόφοιτους, συμμετοχή σε ημέρες καριέρας, αποστολή ανοικτών θέσεων εργασίας στα γραφεία διασύνδεσης των πανεπιστημίων και οργανωμένες επισκέψεις φοιτητών στις εγκαταστάσεις των επιχειρήσεων.
«Οι προτάσεις που καταθέτουν με αυτή τη μελέτη οι τρεις οργανισμοί μας, μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για τον απαραίτητο διάλογο μεταξύ Πολιτείας, επιχειρηματικής και πανεπιστημιακής κοινότητας, προκειμένου να απελευθερωθούν οι δυνατότητες του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας», ανέφερε η Ευτυχία Κασσελάκη, επικεφαλής Συμβουλευτικών Υπηρεσιών Ανθρώπινου Δυναμικού, EY Ελλάδος.
«Η μελέτη προτείνει συγκεκριμένες δράσεις στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης όσον αφορά τη καλυτέρευση του ρυθμού αποφοίτησης, την επανειδίκευση αποφοίτων θεωρητικών κατευθύνσεων σε ειδικότητες μεγάλης ζήτησης και τη προετοιμασία αποφοίτων με τις απαραίτητες δεξιότητες για άμεση είσοδο στην αγορά εργασίας. Οι προτεινόμενες δράσεις μπορεί, επίσης, να δώσουν μερική λύση στο αναμενόμενο δημογραφικό πρόβλημα της χώρας όσον αφορά το αναγκαίο υψηλού επιπέδου εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό και να καταστήσουν τη χώρα ένα σύγχρονο αναπτυξιακό hub, μέσω της δημιουργίας περιφερειακών κέντρων τεχνολογικής ανάπτυξης και καινοτομίας», ανέφερε από την πλευρά του ο καθηγητής Γεώργιος Δουκίδης, ιδρυτής του Εργαστηρίου Ηλεκτρονικού Επιχειρείν του ΟΠΑ.
«Η καλλιέργεια κατάλληλων δεξιοτήτων στους νέους και η σύνδεσή τους με τις start-ups αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για την ανάπτυξη ενός δυναμικού οικοσυστήματος. Αυτή η διασύνδεση ωφελεί τόσο τις εταιρείες, που λαμβάνουν το απαραίτητο ταλέντο για να ανθίσουν, όσο και τους απόφοιτους, οι οποίοι απολαμβάνουν αυξημένες ευκαιρίες απασχόλησης και ανταγωνιστικές αμοιβές σε ένα συνεχώς αναπτυσσόμενο επιχειρηματικό περιβάλλον», τόνισε ο Παναγιώτης Καραμπίνης, Managing Director της Endeavor Greece.